Als proefpersoon deelnemen aan het testen van nieuwe geneesmiddelen, waarom zou je dat doen? Voor het geld? Of toch voor het maatschappelijke nut? “Mensen vinden het leuk om mee te werken aan toekomstige ontwikkelingen.”
Zonder onderzoek geen nieuwe medicijnen. En geen onderzoek zonder proefpersonen. Geneesmiddelenfabrikanten kunnen daarvoor terecht bij organisaties als QPS en marktleider PRA Health Sciences in Groningen. “We stappen in na wat men de preklinische fase noemt,” zegt Jan Leendert Brouwer, cardioloog en medisch directeur bij PRA. “Na proeven op dieren is het doel het middel te testen op mensen. Veiligheid staat daarbij voorop, er zijn hier dokters in dienst en wetenschappers en verpleegkundigen. We zijn ingericht als een ziekenhuis en de mensen die hier werken zijn geschoold als in een ziekenhuis. ” De professionele aanpak van geneesmiddelenonderzoek gaf proefpersoon Angela Guinee (43) zoveel vertrouwen dat ze inmiddels aan al meer dan tien onderzoeken voor verschillende organisaties heeft deelgenomen. Onveilig heeft ze zich nog nooit gevoeld, zegt ze. En ernstige bijwerkingen heeft ze niet ondervonden. Guinee: “Er staat een heel medisch team voor je klaar die je door de onderzoeksfase begeleidt. Vooraf krijg je een uitgebreide medische screening, op basis daarvan wordt bepaald of je als proefpersoon mag meedoen.”
Dat is het voordeel van aanmelden voor een onderzoek, zegt Brouwer: “We kijken je helemaal na en ook al kun je vervolgens niet meedoen, je hebt dan wel een volledige health check achter de rug.”
Screening
Die uitgebreide screening was voor Guinee in 2014 een van de redenen om voor het eerst deel te nemen aan een geneesmiddelenonderzoek. Guinee: “Zo’n medisch avontuur in Groningen leek me ook wel spannend. De ruime vergoeding gaf een extra impuls, net als de wens om me nuttig te maken.”
Volgens Brouwer is dat tegenwoordig een belangrijke motivatie: “Mensen vinden het leuk om mee te werken aan toekomstige ontwikkelingen, ze willen een bijdrage leveren aan het maatschappelijke nut.” Hij wijst op een komend onderzoek dat van groot belang is in de strijd tegen hart- en vaatziekten, met een nieuw geneesmiddel dat lipoproteïne(a)-gehalte in het lichaam moet verlagen. Dit LP(a) is van invloed op de ontwikkeling van aderverkalking en op de stolling. Brouwer: “Het is een andere naam voor verhoogd cholesterol. In de eerste fase van het onderzoek testen we het middel op gezonde deelnemers, in hele lage doseringen, en onderzoeken we of het bijwerkingen heeft. In fase 2, als we weten dat het veilig is, met geen of weinig bijwerkingen, passen we het toe op proefpersonen met verhoogde cholesterol. In fase 3 tenslotte wordt het toegepast op mensen met een doorgemaakte ziekte, bijvoorbeeld in ziekenhuizen.”
Intern
Een enkele fase kan flink wat dagen of zelfs weken in beslag nemen. Guinee nam ooit deel aan een onderzoek van 21 dagen: “Tegenwoordig heb ik een voorkeur voor onderzoeken van kortere duur met terugkommomenten, maar dat was er dus nog eentje van drie weken intern, met een strak schema met medicatie, hartmetingen, MRI-scans, bloedafnames en een afgepast eetschema. Het was een zwaar onderzoek. Maar over het algemeen is de sfeer ontspannen. Intern mag je naast de onderzoeksmomenten verder doen en laten wat je wilt, binnen de mogelijkheden die er zijn. Lezen, studeren, gamen, televisiekijken, een groepswandeling maken. Er zijn deelnemers die oneindig veel bijslapen omdat ze thuis een druk gezinsleven hebben en genieten van de zorg en de rust in het onderzoekscentrum.”
