Nederland telt 1,7 miljoen mensen met nierschade. Nierschade is onomkeerbaar en kan zelfs leiden tot vervroegd overlijden. Als er niets verandert, wordt het straks wereldwijd doodsoorzaak nummer 5. Wat is nierschade, wat zijn de gevolgen en belangrijker: hoe voorkom je het? Evelien, Taurai en Ron vertellen over hun strijd.
‘Ook in deze feestmaand is het belangrijk om je zoutinname in de gaten te houden om nierschade te voorkomen’
Vanbuiten ben ik een gezonde vrouw
Evelien van den Bos kreeg op haar 25e nierschade, als gevolg van diabetes. Nu strijdt ze voor meer begrip voor mensen met nierschade. Evelien had geluk en kreeg op haar 36e een donornier en een donoralvleesklier. Toch is ze nog vaak moe, ze moet soms ‘nee’ zeggen tegen dingen die ze eigenlijk graag wil doen en heeft geen kinderen gekregen. “Dat werd echt afgeraden, want je kunt dan veel zieker worden. Ik ben nu ook gelukkig, maar ik vond dat misschien wel het allerergste.” Omdat de klachten bij nierschade vaak niet direct zichtbaar zijn, is er ook minder begrip. ‘Je ziet het niet; vanbuiten ben ik een gezonde vrouw. Als ik door vermoeidheid niet mee kan doen met activiteiten, denken mensen dat ik me aanstel.’ Volgens Evelien is voorlichting over de impact van nierschade en hoe je die schade kunt helpen voorkomen, daarom erg belangrijk.
Wat is nierschade?
Bij nierschade is het nierweefsel beschadigd, waardoor je nieren je bloed minder goed filteren en hierdoor je bloeddruk minder goed kunnen regelen. De meeste mensen krijgen pas klachten als de nieren nog maar zo’n 30 procent of minder werken. Wie dan naar een (huis)arts gaat, is vaak te laat om verergering te voorkomen. Hoe eerder je nierschade ontdekt, hoe beter je verslechtering kunt voorkomen.
Bevolkingsonderzoek kan levens redden
Ron Gansevoort, hoogleraar interne geneeskunde in het Universitair Medisch Centrum Groningen zag van dichtbij hoe ernstig de gevolgen van nierschade kunnen zijn – meerdere mensen in zijn familie werden erdoor getroffen. Zij moesten dialyseren of kregen een donornier. Hij zag hoeveel impact dat heeft op mensen en hun omgeving; misschien was dat wel de reden om zijn carrière te wijden aan het helpen van nierpatiënten. Ron pleit ervoor om nierschade als een ziekte te gaan zien, net als diabetes of COPD. Ook zoekt hij de verbinding met andere vakgebieden, want nierschade heeft bijvoorbeeld een sterk verhoogde kans op hart- en vaatziekten. Mensen met nierschade leven daardoor veel korter.
Ron zag al snel het belang van vroege opsporing en preventie om de schade te beperken, maar hij beseft dat juist die vroege opsporing uitdagend is. ‘Wanneer moet je naar een nierarts? Nierschade veroorzaakt weinig specifieke eigen klachten of symptomen. Tot het te laat is! Daarom strijdt Ron voor bevolkingsonderzoek naar nierschade, dat volgens hem veel levens kan redden.
Zoutbewust eten
Taurai Becker maakt met zijn kookboek ‘Zoutbewust koken en eten’ mensen bewust van het belang van gezond eten. Hij kreeg als gevolg van een hartziekte en uiteindelijk nierfalen, een donorhart en twee keer een donornier. Door het strenge dieet dat Taurai kreeg voorgeschreven raakte hij geïnteresseerd in lekker en zoutbewust koken.
‘Ik heb de gevolgen van nierschade ervaren. Het zou zonde zijn wanneer iemand door verkeerde voeding nierschade of nog erger krijgt. Met mijn kookboek wil ik mensen motiveren meer zelf te gaan koken, zodat ze dát kunnen voorkomen. Zoutbewust eten kan namelijk een hoop ellende met je nieren besparen.’
Tips om minder zout te eten, ook tijdens de feestdagen!
December is natuurlijk een maand vol gezelligheid, heerlijke hapjes en diners. Ook dan is het belangrijk om je zoutinname in de gaten te houden om zo nierschade te voorkomen. Op de website van de Nierstichting kun je gratis receptenboekjes downloaden waar je onder meer eenvoudig te bereiden, zoutbewuste kerstrecepten kunt vinden. Minder zout, lekker gezond. Ga naar www.nierstichting.nl/minderen-met-zout/zoutbewuste-recepten
Er zijn in deze feestmaand daarnaast nog een aantal dingen die je gemakkelijk zelf kunt doen om zoutbewust te eten. Dit zijn onze belangrijkste tips:
Kies het minst zoute product: door dezelfde producten van verschillende merken te vergelijken zul je ontdekken dat het zoutgehalte per merk kan verschillen. Check dus het zoutgehalte op het etiket. Kook zoveel mogelijk vers: aan bewerkte producten is vaak veel zout toegevoegd. Als je verse groenten, vlees of vis gebruikt, eet je al snel minder zout dan wanneer je kiest voor bewerkte producten. Maaltijden, soepen en sauzen kun je met verse ingrediënten zelf op een smakelijke en zoutbewuste manier bereiden. Gebruik verse kruiden en specerijen: welke smaakmakers gebruik je het meest? Kun je deze vervangen door een zelfgemaakte variant? Begin eens met een sladressing van olie, azijn en knoflook. Klaar voor een volgende stap? Meng je eigen kruiden en leg voorraadjes kruidenmixen aan. Leuk om te doen, lekker, én gezond.
Steun de strijd
Dagelijks strijden veel mensen zoals Evelien, Taurai en Ron tegen toenemende nierschade. De Nierstichting zet alles op alles om nierschade te voorkomen, behandelen en genezen. Dit doen we door mensen bewust te maken van hun leefstijl en risicofactoren, schade eerder op te sporen en onderzoeken te financieren om betere behandeling en genezing mogelijk te maken.
