Slaap. We kunnen niet zonder een goede nachtrust. Het is een van de fysiologische basisbehoeften, net als eten en drinken. Geen of te weinig slaap is ongezond. Irene Best heeft neuropsychologie gestudeerd en is slaapexpert. Zij vertelt dat in onze slaap de hersenen afvalstoffen afvoeren en dat het lichaam herstelt.
“De mens houdt het langer uit zonder eten dan onafgebroken zonder slaap,” vertelt Irene Best. Ze haalt een studie van de Universiteit van Chicago aan, waarbij ratten wakker werden gehouden. “Vanuit ethisch oogpunt kun je vragen stellen bij het onderzoek, maar het heeft opvallende onderzoeksinformatie opgeleverd. Het kostte de ratten heel veel energie om wakker te blijven,” vertelt ze. “Ze vermagerden snel, terwijl ze twee keer zoveel aten als normaal.”
Herstel tijdens slaap
De klinisch psycholoog Abraham Maslow heeft kort na de Tweede Wereldoorlog een ordening gemaakt van de menselijke behoeftes. Zijn theorie is bekend geworden als de piramide van Maslow, aldus Best. “De basis van de piramide – het fundament – wordt gevormd door het fysieke welzijn, de primaire fysiologische basisbehoeften. Naast slaap zijn dat ademen, eten en drinken, seks, ontspanning en bewegen. Ze zijn stuk voor stuk essentieel voor iemands welbevinden en functioneren.”
Het brein gebruikt tijdens de slaap evenveel energie als overdag, stelt Best. “Hoeveel slaap iemand nodig heeft, is heel persoonlijk. Je slaapt in verschillende cycli van 90 tot 120 minuten. “Uit Amerikaans onderzoek blijkt dat de hersencellen krimpen tijdens de slaap. Hierdoor kan de hersenvloeistof makkelijker bewegen en kunnen afvalstoffen uit je brein via het bloed en de lever tijdens de slaap beter en sneller worden afgevoerd.”
‘Slapen is persoonlijk’
Zorgen dat je goed slaapt, begint met een goed matras. De aanschaf van het matras is maatwerk, benadrukt Best. “Slapen is persoonlijk. Ieder mens heeft een andere bouw en andere klachten. De keuze voor het juiste matras is een voorwaarde voor een uitgebalanceerde nachtrust. Terugkomend op de piramide van Maslow: slapen is een voorwaarde voor een goed leven. Dat begint bij een investering in het juiste matras. Dat moet je niet als het sluitstuk van je begroting zien.” In de ziekenhuizen is een matras van visco-elastisch traagschuim het meest voorkomende matras en dat is niet voor niets. Een perfecte drukverdeling met de juiste ondersteuning bevordert het herstel.
“Een investering van € 1000 in een goed matras kost omgerekend, als je er vijftien jaar plezier van hebt, ongeveer twintig cent per dag.” Dus waarom zou je daar niet in investeren?
Melatonine speelt een belangrijke rol bij het in slaap vallen. Te veel licht zorgt ervoor dat de aanmaak van melatonine niet goed op gang komt, doceert Best. “Daarom is het onverstandig om ’s avonds laat nog langdurig achter een beeldscherm te kruipen. Omgekeerd is het beter om ’s ochtend bij het wakker worden meteen het gordijn open te trekken, zodat er voldoende daglicht binnenkomt en je je hersenen prikkelt.” Want licht zorgt ervoor dat je wakker wordt en koffie of andere zaken niet.
