De inkomsten uit nalatenschappen zijn steeds belangrijker voor goede doelenorganisaties. Goede doelen met ANBI-status zijn volledig vrijgesteld van schenk- en erfbelasting. Daardoor kunnen ze wat aan hen geschonken of nagelaten wordt voor de volle 100 procent inzetten voor hun doelstelling. Notaris Jef Oomen vertelt wat de opties zijn als u een goed doel wilt opnemen in het testament.
Er zijn verschillende vormen en manieren om iets na te laten aan het goede doel, vertelt Jef Oomen van Huijbregts Notarissen & Adviseurs. Het meest eenvoudige is een legaat van een geldbedrag, wat u vastlegt in uw testament. “Bijvoorbeeld duizend euro naar de Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij. Dan is dat een vastomlijnd bedrag dat moet worden overgemaakt. Dat zie je heel veel. Als je een goed doel een legaat vastlegt, zijn de erfgenamen verplicht het goede doel het vastgestelde bedrag uit te keren.”
Executeur aanstellen
Een complicatie is dat het goede doel zelf niet op de hoogte is van het legaat. “Je kunt er alleen maar op vertrouwen dat de erfgenamen je wil respecteren en het legaat ook uitvoeren,” vertelt Oomen. Zijn advies luidt: “Wil je zeker weten dat het legaat ook bij het goede doel aankomt, dan moet je een executeur aanstellen. Die heeft als taak om als allereerste het legaat uit te keren. Dat geeft zekerheid.”
Als je wel een deel van je nalatenschap aan goede doelen wenst na te laten, maar (nog) niet weet aan welke, dan heb je nog een ander mogelijkheid. De lastbevoordeling, dat is een bijzondere vorm van nalaten waarbij de erfgenaam verplicht wordt om een deel van het geld uit de nalatenschap, bijvoorbeeld de helft, aan goede doelen te besteden. “Dan leg je de keuze bij de erfgenaam, omdat je vertrouwt dat het geld op een goede plek terechtkomt.”
Goed doel als erfgenaam
Als je een goed doel tot mede-erfgenaam wilt benoemen, moet je dat goed regelen, meent Oomen. “Je wilt liever niet dat het goede doel zich als een erfgenaam met de andere erfgenamen moet onderhandelen over de afwikkeling nalatenschap. Ons advies is altijd dat je, als je een goed doel tot erfgenaam benoemt, ook meteen een executeur-afwikkelingsbewindvoerder benoemt. Iemand die je vertrouwt en die de nalatenschap te gelde kan maken en als executeur zorgt voor goede afhandeling en verdeling van de erfenis volgens de wensen in het testament. Deze is meteen ook de schakel tussen de afwikkeling van de nalatenschap en het goede doel.” Vaak wordt een notaris of notariskantoor als executeur aangesteld, vertelt Oomen. “Bij iemand die alleenstaand is en twee of drie goede doelen als erfgenaam maakt, is het voordeel dat er één contactpersoon is die voor de afwikkeling zorgt en het geld overmaakt naar de goede doelen.” Een ander voordeel: “Als executeur moet je rekening en verantwoording aan de erfgenamen afleggen.”
Fonds op naam
“Schenken ‘met de warme hand’, bij leven, heeft als voordeel dat de schenker bij een substantiëler bedrag ook invloed kan uitoefenen op de besteding van het bedrag,” vertelt Oomen. “Dan kun je bij een hulporganisatie of culturele instelling bijvoorbeeld aangeven dat je er een ‘etiketje’ op wilt plakken: ik vind dit een sympathiek project. Daar gelden dezelfde belastingfaciliteiten voor als voor een nalatenschap.”
Wil je na je overlijden een aanzienlijk bedrag nalaten met een speciale bestemming, bijvoorbeeld een onderzoek naar een behandelmethode voor een specifieke ziekte of sociaal-maatschappelijk of cultureel doel, dan kan dat ook in de vorm van een ‘fonds op naam’.
“Het goede daarvan is dat je ten aanzien van zo’n fonds kunt bepalen dat het bedrag bijvoorbeeld over een periode van vijf of tien jaar moet worden uitgekeerd, alleen ten behoeve van …, op basis van aanvragen van …, voor een bepaald onderzoek of project. Voor een goed doel betekent het wel weer een aparte administratie, vandaar dat het om een substantiëler bedrag moet gaan, vaak € 100.000 of meer.” In het testament wordt dat vastgelegd in aparte clausules. “De notaris heeft een onafhankelijke rol daarin en kan van tevoren met de erflater en het goede doel de details afstemmen.”
Checklist testament Op notaris.nl/testament vind je de checklist testament. Deze is behulpzaam bij het nadenken wat je kunt en wilt regelen in hun testament. Na het invullen ontvang je direct online een lijstje met aandachtspunten die van toepassing zijn op jouw situatie
