Als het aan minister Beljaarts (EZ) ligt, komen er minder belemmeringen voor institutionele beleggers om te beleggen in Nederlands durfkapitaal. En ook als het aan de Europese Commissie ligt, wordt beleggen in durfkapitaal vereenvoudigd. Het uiteindelijke doel is dat er meer geld naar innovatieve Europese bedrijven vloeit.
De Nederlandse Vereniging van Participatiemaatschappijen vertegenwoordigt zowel private equity als venture capitalbedrijven. De 130 leden investeren in startups (venture capital) en volwassen bedrijven (private equity). ‘Het gaat om het type bedrijven dat harder groeit en ambitieus is,’ vertelt Felix Zwart, Director of Research & Policy bij NVP. De sector kan gezien worden als een belangrijke pijler onder de groeipotentie van de Nederlandse economie. Jaarlijks vloeit zo’n 6 miljard euro aan eigen vermogen naar rond de 600 Nederlandse bedrijven. Aangevuld met schuldfinanciering gaat het om 10 à 12 miljard euro. Het kapitaal is onder andere afkomstig van vermogende Nederlanders en pensioenfondsen. ‘Een belangrijk cijfer is dat in Nederland 750 duizend mensen werken bij door venture capital of private equity gesteunde bedrijven.’ De kracht zit in de combinatie van risicokapitaal en zeggenschap, zegt Zwart. ‘Je zit niet aan het stuur van de onderneming, maar je denkt wel mee met de ondernemer. Vooral bij private equity is bijna altijd sprake van een meerderheidsbelang. Je gaat samen met de ondernemer een stap vooruitzetten en je hebt een stukje controle. Iedereen is gedreven om het beste van de onderneming te maken. Bij deelnemingen via de beurs is het veranderen van de koers van een bedrijf veel lastiger. Je kunt bij een aandeelhoudersvergadering je mening inbrengen, maar daar blijft het bij.’
Toegang tot durfkapitaal
Europese venture capital is de laatste paar jaar winstgevender geweest dan Amerikaanse fondsen, vertelt Zwart. ‘Amerikaanse deelnemingen zijn vaak erg gehypet en er is meer concurrentie. Het lukt Europa meer de gekte te vermijden. Europeanen zijn efficiënter met hun kapitaal.’ Hij gebruikt de beeldspraak van een bord spaghetti die je tegen de muur gooit en dan maar ziet wat er blijft plakken. ‘In Europa gaat het met een kleiner deel van de portefeuille mis. Je ziet veel meer dat het rendement is verspreid over de portefeuille, met uitschieters. Ze gaan hier efficiënter met hun kapitaal om.’ De ELTIF-verordening (European Long Term Investment Fund) maakt het voor PE en VC-fondsen makkelijker om binnen de EU kleinere bedragen op te halen bij beleggers. De regeling bestaat al sinds 2015, maar is afgelopen jaar herzien omdat deze tot nog toe nog niet erg van de grond kwam, aldus Zwart. ‘De verwachting is dat hiermee meer geld in de markt terechtkomt. Met name bij venture capital kan het echt helpen als er grotere Europese VC-fondsen ontstaan, die langer kunnen doorinvesteren in Europese bedrijven.’ Zwart is van mening dat het voor scale-ups heel goed is om ook Amerikaanse VC’s aan boord te hebben. ‘Als je een ambitieus bedrijf bent, wil je op een gegeven moment naar de VS. Dan is het heel goed om Amerikaanse investeerders te hebben. Maar als je in een te vroeg stadium alleen maar Amerikaans geld aantrekt, verhuis je misschien te snel naar de VS. Daarom zou het goed zijn als Europese bedrijven langer grote financieringsrondes in Europa kunnen doen.’
Democratiseringsslag
Er is sprake van een democratiseringsslag, waardoor een steeds grotere groep beleggers toegang krijgt tot private equity en venture capital, ziet Zwart. Voor de meeste Nederlanders loopt dat indirect, via de pensioenfondsen. ‘Steeds meer partijen, zoals ABP PME en PMT, steken geld in Nederlandse VC-fondsen, waardoor deze groeien.’ Tegelijkertijd belegt een steeds grotere groep direct in PE en VC-fondsen. Daarbij geldt een ondergrens van 100.000 euro. ‘Je moet nog steeds de fondsen wel kénnen,’ benadrukt hij. ‘Om daarop in te springen zien we steeds meer paraplufondsen ontstaan, die de inleg “poolen” om deze vervolgens in een mix van PE en VE-fondsen te investeren. Het maakt risicokapitaal aantrekkelijk voor een veel grotere groep.’ De trend zet nog verder door. ‘Je hebt beursgenoteerde private equityfondsen en voorzichtig zijn er ook de eerste partijen die toegang bieden vanaf 5 à 10 duizend euro.’
