Op 28 mei vond er in de Tweede Kamer een debat plaats over de toekomst van staalproducent Tata Steel. Op de tribune zat CEO van Tata Steel Hans van den Berg met een aantal collega’s. Onder hen Nilgün Güdük, die zich als Executive Officer van de CEO dagelijks bezighoudt met de verduurzaming van het bedrijf. ‘Ik wist dat dit dé plek was om impact te maken.
Afgelopen november bood een delegatie van Tata Steel haar Groen Staal-plan aan aan de demissionair minister van Economische Zaken en Klimaat Micky Adriaansens. Een bijzonder moment, ook voor de jonge, ambitieuze Nilgün Güdük, die sinds 3 jaar bij Tata Steel werkt. Nilgün studeerde Technische Aardwetenschappen aan de Technische Universiteit Delft en heeft altijd een passie gehad voor duurzaamheid. Op het eerste gezicht lijkt de keuze voor een carrière bij een bedrijf dat nogal eens negatief in het nieuws is gekomen door de grote uitstoot van onder andere CO2 en stikstof, misschien niet voor de hand liggend voor iemand die zich met hart en ziel inzet voor een groenere planeet. Toch gebeurt het vaker. Zo was dit ook voor Nilgün een logische stap. ‘Ik heb bij Tata Steel gesolliciteerd in een periode dat het bedrijf constant in het nieuws was,’ zegt ze. ‘Ik dacht: hier gaat iets gebeuren, daar moet ik bij zijn. Ik wist dat dit dé plek was om impact te maken.’
Groen staal
De staalindustrie is belangrijk voor Nederland. Ook voor de energietransitie is staal onmisbaar, bijvoorbeeld voor zonneparken, batterijen voor elektrische auto’s en windturbines. ‘De vraag naar staal blijft en daarom is het belangrijk om staal op een duurzame en verantwoorde manier te maken en de impact op het milieu en het klimaat zoveel mogelijk te beperken. Dit noemen wij groen staal,’ legt Nilgün uit. Tata Steel Nederland heeft in IJmuiden een van de meest CO2-efficiënte staalfabrieken ter wereld. Onze CO2-uitstoot per ton staal ligt nu ongeveer 7 procent onder het Europese gemiddelde, iets waar we op meerdere manieren jarenlang in hebben geïnvesteerd. Maar het moet nog schoner. Daarom gaat het hart van ons productieproces op de schop. Wij stappen van kolen af en gaan staal maken met nieuwe technologieën. Daarmee verwachten wij in 2030 40 procent minder CO2 uit te stoten. Ons doel is om in 2045 volledig CO2-neutraal staal te produceren op basis van waterstof.’
Focus op de directe leefomgeving
Al deze maatregelen zijn onderdeel van het Groen Staal-plan. Maar het gaat niet alleen om CO2-reductie. In het plan is ook een grote focus op de directe leefomgeving – diverse maatregelen gaan zorgen voor vermindering van impact op de omgeving, zoals het verminderen van fijnstof. Bovendien staat het verhogen van circulariteit hoog op de agenda. Tata Steel gaat nog meer staal hergebruiken, waardoor ze duurzamer kunnen produceren. Vanaf 2030 gaat het bedrijf de inzet van schroot verhogen van 17 procent naar 30 procent. ‘In de eerste fase van het Groen Staal-plan, die in 2030 gerealiseerd wordt, hebben we twee nieuwe installaties waardoor we één kooksfabriek en een hoogoven kunnen sluiten. Dat is meteen de grootste hoogoven, dus daarmee hebben we 60 procent van onze productie vervangen door een groenere route. In fase twee gaan we ook de andere hoogoven en kooksfabriek sluiten.’
Bij een bedrijf als Tata Steel, waar sommige personeelsleden al tientallen jaren werken of de derde of zelfs vierde generatie werknemer zijn, is een frisse blik van een jonge, ambitieuze medewerker met een groen hart extra welkom. ‘Maar onze transitie wordt door alle generaties binnen het bedrijf gedragen. Dat moet ook, alleen zo kan het succesvol worden,’ zegt Nilgün. ‘Ik geloof dat mijn kracht is dat ik het geluid van de jongeren naar de boardrooms kan brengen waar mijn generatie normaliter niet per se zit. En omdat ik niet in een directeurspositie zit, kan ik misschien iets onbevangener mijn mening. Onze generatie kijkt toch soms echt anders naar dingen dan de generaties voor ons. Dat kan een bredere bik op bepaalde onderwerpen geven. Mijn spagaat is soms wel dat ik door de buitenwereld niet meer als activist wordt gezien, maar dat ik me intern zo juist wel eens voel. Gelukkig werken we allemaal aan dezelfde ambitie: zo snel mogelijk groen staal maken.’
Zeer bewuste keuze
Dat de verduurzaming van Tata Steel een breed draagvlak heeft, werd duidelijk toen bleek dat het demissionaire kabinet wil dat het bedrijf de groene plannen versneld gaat uitvoeren, met name wat betreft de maatregelen waarmee de lokale uitstoot naar beneden kan. Momenteel worden met het kabinet de onderhandelingsgesprekken over een Maatwerkafspraak gevoerd. Naar verwachting kan na de zomer een Joint Letter of Intent worden getekend en eind van het jaar de juridische bindende overeenkomst, de Maatwerkafspraak. Het zijn grote stappen in de richting van een groen Tata Steel én een groenere planeet. ‘Omdat we met zoveel bezieling daar naartoe werken, doet de kritiek op het bedrijf bij mij en mijn collega’s weleens pijn. Tata Steel is een heel sociaal bedrijf, waar de verbondenheid onder de medewerkers groot is. Er is een heel sterke vakbond en personeelsvertegenwoordiging. Voor de meeste mensen is het een zeer bewuste keuze om hier te werken. Voor mij ook. Ik kan niet zeggen dat Tata als een familie voelt, want daarvoor is het te groot, maar dan ieder geval als een dorp.’
