Een geneesmiddel blijkt soms ook geschikt voor patiënten met een heel andere ziekte. Voorbeelden zijn de nieuwe geneesmiddelen voor diabetes die veel in het nieuws zijn. Deze kunnen ook worden ingezet om hart- en vaatziekten te voorkomen. Zo’n nieuw ontdekte geschiktheid van een bestaand medicijn wordt ‘herbestemming’ van het medicijn genoemd, of ‘drug repurposing’.
Voordat zo’n nieuwe toepassing veilig voorgeschreven kan worden aan patiënten is er een kostbaar onderzoekstraject in klinieken noodzakelijk. Zo wordt gegarandeerd dat de kans dat een patiënt baat heeft van zo’n nieuw gebruik het hoogst is. Dit, terwijl het risico op bijwerkingen het laagst is. Dit onderzoek is aan strenge eisen gebonden. Alleen teams van experts, waaronder artsen, apothekers, onderzoekers, data-analisten en verpleegkundigen, krijgen toestemming om de nieuwe patiënten binnen zo’n testonderzoek te onderwerpen aan het geneesmiddel. Zo wordt van elke stap — van ontdekking door bijvoorbeeld een arts of onderzoeker tot aan de levering van geneesmiddel aan de apotheek door een gespecialiseerd productiebedrijf — de hoogst mogelijke zorgvuldigheid en kwaliteit gewaarborgd. De noodzakelijke en begrijpelijke hoge mate van regulering van medicijnontwikkeling, met strenge wet- en regelgeving, draagt bij aan de hoge kosten die hiermee gemoeid zijn. Bovendien vallen tijdens de ontwikkeltrajecten vele pogingen voor een nieuwe toepassing af, omdat bijvoorbeeld het oorspronkelijke idee toch niet de gewenste resultaten geeft. Daar komt nog bij dat er een kostbaar registratietraject doorlopen dient te worden. Ook het vervolgens opzetten van een betrouwbaar productie- en distributienetwerk vergt investeringen. Toch is het mogelijk om, ondanks deze relatief hoge aanloopkosten, de financiële middelen bij elkaar te krijgen en om ten slotte het bekende geneesmiddel met de nieuwe bijsluiter in de apotheek te krijgen voor de nieuwe patiëntengroep. Wat hiervoor nodig is, is een betrouwbaar systeem waarbinnen de hoge kosten terugverdiend kunnen worden door de ontwikkelaars die, samen met hun investeerders, de hoge financiële risico’s genomen hebben. Van doorslaggevend belang is dat het ontwikkelteam vanaf het begin controle behoudt over kennis en data. Het tijdig gebruikmaken van de mogelijkheden die de octrooiwet biedt, is hiervoor onontbeerlijk en daarmee noodzakelijk voor het – als maatschappelijk doel beschikbaar maken van het bekende medicijn voor de nieuwe groep patiënten. Naast artsen bestaan expert teams dus ook uit octrooigemachtigden, farmaceutische (productie)bedrijven en (overheids)investeerders om een veelbelovende ontdekking om te kunnen zetten in nieuwe therapieën.
