Lang niet alle volwassenen maken gebruik van de vaccinaties die ze zouden kunnen krijgen. Als je al ziek bent geworden, dan is het te laat voor vaccineren.
Fitheid is absoluut geen garantie dat je geen infectieziekte krijgt
In Nederland kun je je als volwassene tegen meerdere infectieziekten laten inenten, maar ten opzichte van andere landen lopen wij niet bepaald warm voor vaccineren. Steeds minder mensen halen tegenwoordig bijvoorbeeld de griepprik. We komen natuurlijk uit een lastige situatie, waarin er veel te doen is geweest over vaccineren. Misschien zijn sommigen van ons er zelfs een beetje gaan twijfelen, maar dat is nergens voor nodig. Vaccineren heeft geholpen om in Nederland en in de wereld al veel ziektes te laten verdwijnen. Stop je met vaccineren, dan komen deze vroeg of laat weer terug. Denk aan mazelen, dat is echt geen onschuldige kinderziekte.
Dr. Ted van Essen is voormalig huisarts en voorzitter van de Nederlandse Influenza Stichting. Hij deed in het UMC Utrecht wetenschappelijk onderzoek naar de griepprik en geeft zowel in Nederland als in andere Europese landen lezingen over de griepvaccinatie. ‘Veel minder mensen dan we eigenlijk zouden willen halen de griepprik en de laatste coronabooster’ zegt hij. ‘En de gordelroosvaccinatie is in Nederland nog helemáál niet ingevoerd, ondanks het feit dat de Gezondheidsraad al in 2019 heeft gezegd dat dat raadzaam zou zijn. Het is heel jammer dat we in Nederland weinig vaccinatie-minded zijn.’
Je lichaam trainen
Vooral risicogroepen, zoals 60-plussersen mensen met bijvoorbeeld hart- en vaatziekten, een slecht immuunsysteem of overgewicht, zouden zich volgens Van Essen moeten laten vaccineren. Een vaccinatie voorkomt dat je ziek wordt, en houdt mensen fit en energiek. ‘Als je ouder wordt, neemt je weerstand af’, legt hij uit. ‘Je lichaam wordt minder goed in het bestrijden van ziektekiemen. Je kunt dus sneller ontstekingen zoals een blaasontsteking of longontsteking krijgen. Met een vaccinatie stimuleer je je afweer voor een specifieke ziekte, zoals griep. Bovendien is de kans groot dat wanneer je ouder bent en heel ziek wordt, je nadelige gevolgen van die ziekte gaat ondervinden. Als je ziek zou worden en daarna gewoon weer beter, zou het misschien nog oké zijn. Maar ouderen komen er vaak nooit meer helemaal bovenop. Na een paar weken in bed zijn ze zoveel spiermassa kwijt dat ze misschien slechter lopen, of ze zijn zo verzwakt dat ze niet meer zelf boodschappen kunnen doen. Ze ervaren echt een verminderde kwaliteit van leven. Er zijn minder sterfgevallen als ouderen zich laten inenten, en dat is natuurlijk mooi, maar mijn ervaring is dat ouderen die levenskwaliteit vaak belangrijker vinden dan lánger leven.’ Een infectieziekte heeft ook invloed op je sociale leven. Je wilt toch gewoon met je (klein)kinderen naar de speeltuin kunnen blijven gaan? Door je te laten vaccineren train je je lichaam, net als bij het sporten of wanneer je een instrument leert bespelen. Een vaccin bereidt je lichaam voor zodat je afweersysteem bij een echte infectie direct aan de slag kan gaan, omdat je lichaam het al kent en als het ware getraind is. De griep- en coronavaccinatie kennen we allemaal wel, maar dat er ook vaccinaties zijn tegen gordelroos, het RS-virus en pneumokokken – een bacterie die onder andere longontsteking kan veroorzaken en zeer ernstige gevolgen kan hebben als er al sprake is van onderliggende aandoeningen – weet lang niet iedereen. En toch kunnen die aandoeningen bijzonder naar en risicovol zijn. ‘Het is een beetje een vicieuze cirkel’, aldus van Essen. ‘Omdat die vaccinaties niet standaard worden aangeboden, weet niemand ervan af. En omdat niemand ervan afweet, wordt het niet aangeboden. Als je ziek wordt, ben je te laat met vaccineren.’
Laat je voorlichten
In veel gevallen krijg je antibiotica voorgeschreven als je een infectieziekte hebt. Bacteriën kunnen ongevoelig (resistent) worden voor antibiotica, doordat ze de antibiotoca leren herkennen en zich ertegen beschermen. Volgens Ted van Essen is dit een groot probleem en zouden antibiotica veel minder vaak nodig zijn als bepaalde ziektes voorkomen zouden worden. ‘Bacteriën passen zich aan, waardoor er tóch een ontsteking ontstaat’, verklaart hij. ‘Antibiotica helpen dan niet meer. De verwachting is dat dit in 2040 tien miljoen doden tot gevolg hebben. Daarom moeten we nu alleen antibiotica gebruiken als het echt nodig is.’ Vroeger vertrouwden mensen veel meer wat de dokter hen vertelde, terwijl we nu veel meer zelf opzoeken en googelen. Dat is volgens Van Essen op zich geen probleem, maar het kan wel voor misvattingen zorgen. ‘Bijvoorbeeld dat je – ook als 60-plusser – weinig risico hebt op infectieziekten als je gezond leeft. Maar hoewel gezond eten, bewegen, voldoende slaap, niet roken en matig of niet drinken ongelooflijk belangrijk zijn voor je gezondheid, kunnen infectieziekten iedereen treffen, ook als je bewust bezig bent met je leefstijl. Fitheid is absoluut geen garantie dat je geen infectieziekte krijgt. Ik zou dus altijd zeggen: laat je voorlichten en maak gebruik van de mogelijkheden die er zijn om infectieziekten te voorkomen, in de vorm van vaccinaties.’
PP-UNP-NLD-1131
