Nederland, waterland bij uitstek, staat voor een ongemakkelijke waarheid: ons water raakt op én vervuilt. Terwijl we onszelf graag zien als meesters in waterbeheer, bungelen we onderaan de Europese ranglijst voor oppervlaktewaterkwaliteit. Het roer moet én kan om.
De manier om onnodig drinkwatergebruik in de industrie te stoppen, is de overstap op circulair koel- en proceswater met duurzame bronnen te versnellen. En dat kan eenvoudig, vertelt CEO Mark Boeren van Pathema.
De waterfootprint is te groot
Ons oppervlaktewater is vervuild en schoon drinkwater wordt steeds schaarser. Het is hoog tijd dat we dit erkennen. Waterschappen en waterzuiveringsbedrijven zijn er onvoldoende op ingericht om vervuiling vanuit de industrie uit het water te halen,’ constateert Boeren. De doelen van de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) voor 2027 worden hoogstwaarschijnlijk niet gehaald. ‘Betere bescherming waterkwaliteit is nodig’, luidt de titel van een rapport uit 2024 van de Inspectie Leefomgeving en Transport. Waterschappen en drinkwaterbedrijven hebben steeds meer moeite met en hogere kosten bij het zuiveren van afvalwater en de bereiding van drinkwater. De industrie heeft een duidelijke verantwoordelijkheid in deze dubbele watercrisis, stelt Boeren. ‘De waterfootprint van de Nederlandse industrie moet en kan omlaag. Dat betekent minder drinkwater gebruiken, zorgen voor schoon afvalwater en het vermijden van chemicaliën in koelwatersystemen. We zijn er in Nederland aan gewend dat ons drinkwater oneindig is en verbruiken water lineair. Met onze circulaire koelwaterbehandeling laten we als Pathema zien dat het anders kan, zonder in te leveren op continuïteit en veiligheid. Wij behandelen koelwater chemievrij of chemie-arm. Met fysische processen zoals vortextechnologie, slimme filtratie en exacte sturing voorkomen we kalkaanslag, corrosie en microbiologie, zodat koelsystemen veilig en efficiënt blijven draaien.’ Met meetbaar resultaat. ‘Door afvalwater, regenwater of oppervlaktewater te hergebruiken heb je dankzij onze circulaire koelwaterbehandeling veel minder drinkwater nodig om je productie te draaien, zo’n 20 tot 50 procent. De waterlozingen nemen 75 tot 90 procent af en het water dat uiteindelijk wordt geloosd is schoon. Bovendien reduceren we het gebruik van chemicaliën tot een minimum, in bijna alle gevallen tot 95 à 100 procent.’
Van waterverspilling naar hergebruik
De sector heeft er alle belang bij om over te stappen op circulair koelwater, stelt Boeren. ‘Watertekort is de nieuwe netcongestie. We zien water nog te weinig als een schaarse grondstof. Er is altijd voldoende drinkwater geweest. Dat is nu aan het veranderen.’ Niet alleen gaat hergebruik waterverspilling tegen, het is ook de oplossing aan de bron. ‘In het bedrijfsleven is het een actueel probleem. Water wordt net als stroom een bott- leneck. Nu al krijgen voedselverwerkende bedrijven soms geen extra drinkwater. Steeds meer familiebedrijven, datacenters en multinationals zien het als een strategisch vraagstuk.’ Het is wachten op nog meer beleid om hergebruik te stimuleren, meent Boeren. ‘Traditioneel betaalde de grootverbruiker de laagste prijs per liter. Het is logischer dat je de grootste vervuiler meer laat betalen. In Dubai gaan ze komende jaren de prijs ieder jaar 20% verhogen. Dat kan hier ook gaan gebeuren.’ De dubbele watercrisis is geen abstract toekomstprobleem, maar een acute realiteit. Waar netcongestie inmiddels de energiediscussie domineert, staat ons hetzelfde te wachten met water. Het verschil: zonder stroom kunnen we nog even, zonder water geen dag. De urgentie is groot, de oplossingen zijn bekend. Het is nu aan ons – overheid, industrie en samenleving – om te handelen.
