Help ons mee en maak van SAIL2025 een schoon en duurzaam feest

‘Onze drijvende recyclepunt is een echte eyecatcher. Je vaart met je bootje door een soort van gracht heen met Amsterdamse grachtengordelgevels, waarbij je je verpakkings- en statiegeldafval gemakkelijk kwijt kunt. Na het inleveren, als je doorvaart, kun je bij de drijvende bar van Heineken nieuwe, al dan niet 0.0 alcoholvrije biertjes inslaan,’ vertelt Hester Klein Lankhorst, de bestuursvoorzitter van Verpact. In vijf dagen tijd worden rond de 2,3 miljoen bezoekers bij SAIL verwacht. Dat zorgt qua zwerfvuil en statiegeldflesjes en -blikjes voor een hele uitdaging. Samen met de gemeente Amsterdam worden speciale “Clean Teams” ingezet om ervoor te zorgen dat afval dat op de grond komt meteen wordt opgeruimd. ‘We weten dat als er niks ligt, het minder snel vies wordt. Maar dat het als het vies wordt ook sneller vies blijft. Op het water rondom het NDSM-terrein varen de bootjes van Plastic Whale, waar we mee samenwerken, om met schepnetten plastic, blikjes en ander afval uit het water te vissen. Daar mogen bezoekers mee aan boord om vanaf het water drie kwartier mee te helpen bij het schoonhouden van het water.’

Schoon is gewoon gezelliger

Verpact coördineert binnen Nederland de inzameling, recycling en hergebruik van de verpakkingen die importeurs en producenten op de markt brengen (zie kader). ‘Alles wat je bij SAIL ziet, doen we eigenlijk al. Samen met de SAIL2025-organisatie hebben we gezegd: laten we kijken hoe we dat zo schoon mogelijk kunnen doen. En hiermee een blauwdruk ontwikkelen, zodat we dit kunnen uitrollen voor andere grote events. Want uiteindelijk is het niet alleen mooi dat we het afval recyclen, maar wil je vooral ook een schoon terrein. Dat ziet er beter uit en is gewoon gezelliger.’ Alle maatregelen zijn gericht op gemak. ‘Hoe makkelijker je als bezoeker je afval, statiegeldblikje- of flesje kunt inleveren, hoe beter je je gedraagt. Alle bezoekers wil ik meegeven: help mee! Gooi je afval in de afvalbak of lever het in bij een recyclepunt, het zijn waardevolle grondstoffen! Het meest vreemde wat je kunt doen is je troep op de grond of in het water te gooien. Er zijn genoeg afvalbakken en statiegeldmachines dichtbij.’ De hoeveelheid zwerfafval, qua blikjes of flesjes, is sinds de invoering van statiegeld op blikjes gigantisch afgenomen, met zo’n 80 procent, vertelt Klein Lankhorst. ‘Al zal je dat, als je in de binnenstad van Amsterdam woont, wellicht niet zo ervaren,’ weet ze. Het heeft de volle aandacht binnen Verpact. ‘Bij SAIL hebben we een gebiedsgerichte aanpak, maar daarnaast gaan we sa- men met de gemeente Amsterdam kijken hoe het probleem van opengerukte afvalbakken kan worden voorkomen. Er is geen “silver bullet” voor. We doen veel onderzoek en pilots, maar kijken ook naar omringende landen om te kijken wat daar werkt.’ Gevraagd naar haar eigen SAIL-gevoel, vertelt Klein Lankhorst dat ze een populair zeilmaatje is. ‘Maar niet als schipper. Ik heb goede zeebenen. Als er bij windkracht 7 koffie moet worden gezet, kun je mij naar beneden sturen. SAIL is zo indrukwekkend! Ik ga er vol van genieten als de tallships bij de sluizen van IJmuiden naar binnenvaren. Het is alweer tien jaar sinds de vorige editie, dus ik verwacht echt heel veel spektakel.’

Inzamelen, sorteren, recyclen

Verpact zorgt ervoor dat verpakkingen in Nederland worden ingezameld, gerecycled en hergebruikt, ook via het statiegeldsysteem. Importeurs en producenten van verpakkingen betalen hier een bijdrage voor. Dat gaat van de bekende A-merken tot de slager om de hoek die de verpakking met z’n eigen naam op laat bedrukken. ‘In Nederland zijn we goed in inzamelen en recyclen, we staan samen met België aan kop in Europa,’ stelt Hester Klein Lankhorst. In 2023 is 88% van alle op de markt gebrachte verpakkingen gerecycled of hergebruikt. Dat is ruim boven de wettelijke doelstelling van 72% in Nederland en de doelstelling van 65% (in 2025) in Europa. Zo’n 77% van alle plastic drankflessen en 84% van de blikjes wordt ingeleverd en ver- werkt (cijfers 2024). Importeurs en producenten betalen voor de hele keten. ‘Het tarief is gebaseerd op de kosten die het inzamelen, scheiden en recyclen van dat specifieke materiaal met zich meebrengen,’ vertelt Klein Lankhorst. ‘Vanaf het moment dat het wordt ingezameld betalen wij de gemeente voor afvalbakken en inzameling en de supermarkt voor de statiegeldautomaat. Daarnaast betalen we de sorteerder en recycler. Voor afvalstromen als glas en papier hoeft er eigenlijk amper geld bij. Voor plastic en drankkartons is dat nu nog een ander verhaal. Dat doen we ook nog niet zo lang, plastic pas sinds 2005. We stimuleren plasticrecycling door lagere tarieven te vragen aan bedrijven die goed recyclebaar (recyclaat)plastic als verpakkingsmateriaal gebruiken, om de koplopers te helpen om een afzetmarkt te creëren.’