Het aantal slachtoffers van aankopen bij nepwebshops neemt toe. Met de “ScamCheck” van Veiliginternetten.nl, Thuiswinkel.org en Scamadvisor kun je onderzoeken of een website betrouwbaar is, voordat je online iets koopt of een reis of evenement boekt.
Het voor een consument vaak lastig om te bepalen of iets echt is of niet
We maken helaas nog steeds veel geld over naar frauduleuze websites. En we bestellen dingen die of niet zijn wat we bedachten of überhaupt niet aankomen. December is de maand waarop heel veel online aankopen en boekingen plaatsvinden. Daarom is het goed om deze maand extra aandacht te besteden aan aankoopfraude. Dit jaar zijn al meer dan 15 duizend meldingen binnengekomen bij de politie van oplichting door nepwebshops. Het gemiddelde schadebedrag is gestegen van € 172 in 2020 naar € 234 euro. De Autoriteit Consument en Markt ziet ook een toename van het aantal meldingen, van 18 duizend in 2023 naar 20 duizend over de eerste 10 maanden van 2024. Vermoedelijk is het slechts het topje van de ijsberg, het gaat hierbij om de gevallen waarbij aangifte is gedaan. Reden temeer om extra alert te zijn wanneer je een online aankoop doet.
ScamCheck ontwikkeld. Je kunt met de ScamCheck het webadres – de “url” – checken, maar je kunt de tool ook downloaden als app, waarbij de tool automatisch de check uitvoert als je op het internet aan het surfen bent en daarbij een frauduleuze bezoekt. ‘Mensen die dat te ingewikkeld vinden, verwijzen we naar Veiliginternetten.nl. Daar kun je de link invullen van de website waar je advies over wilt en dan krijg je direct een advies of de site betrouwbaar is,’ vertelt projectleider Veiliginternetten, Esther Mieremet. Het is nooit een 100% garantie, benadrukt ze. ‘Er worden verschillende bronnen gebruikt om het advies te geven, zoals de bron van de Politie, KvK, Trustpilot.’ De checks zijn zowel technisch als inhoudelijk van aard. Mieremet roept slachtoffers op om de oplichting altijd te melden bij de bank en aangifte te doen. ‘Ook al kan de Politie misschien niet direct iets doen, het feit dat er veel meldingen worden gemaakt over een bepaalde website of een telefoonnummer, zorgt ervoor dat er extra aandacht voor de oplichting is. Hoe meer mensen melden dat ze opgelicht worden, hoe meer tijd van de politie vrijgemaakt wordt om hierop in te zetten. Bij het project Integrale Aanpak Online Fraude werken de overheid, banken, politie en andere organisaties samen en worden gegevens gedeeld, zodat criminele netwerken sneller kunnen worden opgerold.’
Nepadvertenties
De Scamcheck houdt oplichting in de brede zin van het woord niet tegen, benadrukt Mieremet. ‘Het geeft alleen een tool om websites te checken. Fraude met appjes om geld over te maken ondervang je helaas niet met de ScamCheck.’ Criminelen worden steeds vindingrijker. Het AVROTROS-programma Radar maakte onlangs nog melding van een Russische bende die met nepadvertenties honderden Nederlanders geld wisten te ontfutselen. ‘De oplichting wordt steeds geavanceerder, waar- door het voor een consument lastig is om te bepalen of iets waar is of niet. Gelukkig wordt AI ook ingezet om aan andere kant te bepalen of iets een “scam” is of niet. Waar je op moet letten is dat een aanbieding te mooi is om waar te zijn en “het moet nú, er zijn nog maar twee voorradig!”,’ adviseert Mieremet. ‘Je wordt getriggerd om snel te handelen, waardoor je vergeet om de rust te pakken.Het is belangrijk negatieve ervaringen te delen, stelt ze. ‘Het is heel menselijk dat je erin trapt. Veel mensen schamen zich, maar de schuld ligt bij de dader. Je bent niet stom geweest, je bent het slachtoffer van oplichters. Dat voelt helaas niet zo omdat je zelf hebt geklikt of geld hebt overgemaakt.’
