Industriële bouw biedt een antwoord op een aantal belangrijke maatschappelijke uitdagingen, zoals het oplossen van het woningtekort en het tekort aan vakmensen. Met MorgenWonen produceert VolkerWessels duurzame, energiezuinige kwaliteitswoningen ‘af fabriek’, in één dag gebouwd.
‘Vanuit de fabriek kun je metselverbanden maken die je met de hand niet voor elkaar krijgt’
Martijn Winters is Manager Sales & Marketing bij MorgenWonen. Het label dat staat voor een breed scala aan duurzame kwaliteitswoningen, gebouwd in de fabriek. ‘We zijn daar al tien jaar mee bezig als concern, in eigen fabrieken. Dat hebben we als eerste grootschalig aangepakt, zonder daar veel ruchtbaarheid aan te geven. Die voorsprong willen we graag houden. De woning is hoogwaardiger dan wat je mag verwachten van een woning.’
Gecontroleerde omstandigheden
De aanzet voor MorgenWonen is gegeven door Dik Wessels, vanuit een visie op duurzaamheid – standaard een nul-op-de-meterwoning – en kwaliteit, vertelt Martin Flint, directeur MorgenWonen en verantwoordelijk is voor de industriële woningbouwstrategie binnen VolkerWessels. ‘Het is mijn taak om VolkerWessels naar de volgende fase te leiden. We zijn met MorgenWonen lang een startup binnen het concern geweest. Doelstelling is om steeds meer gemeengoed te worden. De strategie voor onze woningbouw is: industrieel tenzij.’ Het betekent dat de productportefeuille wordt uitgebreid en de processen, systemen en producten schaalbaar worden gemaakt. ‘Het grootste voordeel van industrieel bouwen is dat je de woningen onder gecontroleerde omstandigheden bouwt. Ik loop regelmatig op bouwplaatsen rond. Als je dan in november een rondje maakt, dan zie je dat onze woningen netjes in één dag netjes op z’n plek worden gezet. Tegelijkertijd zie ik bij projecten van concurrenten een halfcasco met een stukje plastic voor de open ruimten. Daar staat dan in de storm een bouwvakker tegeltjes tegen de muur te plakken terwijl hij halfnat regent. Dan ben ik trots dat onze woning netjes vanaf de vrachtwagen door een elektrische, geluidsarme kraan op de plek wordt gehesen en in één dag wind- en waterdicht is. Je hebt vijf vrachtwagens per woning. De afwerking is altijd goed. En de planning is heel voorspelbaar,’ vat Flint het verschil samen.
Voorspelbare kwaliteit
‘De kracht zit in het repetitieve werk dat we doen in de fabriek. Waardoor we voorspelbare kwaliteit leveren. Die kunnen we in geconditioneerde omstandigheden meten. En op de bouwplaats beginnen we om 7 uur en om 2, 3 uur in de middag staat er een wind- en waterdichte woning. Je hoeft alleen nog in de woning zelf de laatste details af te bouwen,’ aldus Winters. Het nadeel van industrieel bouwen is dat er minder flexibiliteit is. ‘Bij een traditioneel gebouwde nieuwbouwwoning teken je je koopcontract en vervolgens krijg je de vraag: hoeveel stopcontacten wil je eigenlijk? Bij ons is een extra stopcontact lastig, dus we hebben standaard heel veel stopcontacten in de woning. Het product dat we aanbieden is altijd supercompleet. De plafonds zijn extra hoog. Je hebt standaard een dakvlak met zonnepanelen en een goede installatie met een warmte terugwinsysteem. We kiezen liever een iets beter product, om zo het standaard kwaliteitsniveau zo hoog te krijgen dat ook iedereen tevreden is met de woning. Je krijgt een hoogwaardige woning voor een scherpe prijs. En de hoeveelheid meerwerk is een stuk minder dan bij traditioneel bouwen. Met dit proces kun je dat veel meer elimineren.’
Energielabel A++++
De woningen van MorgenWonen voldoen aan het allerhoogste energielabel, A++++. ‘We leveren een standaardproduct dat aan de hoogste kwaliteitseisen voldoet. De woning levert standaard meer energie op dan die verbruikt. Voor de verhuurder is prettig dat er minimale onderhoudskosten aan zitten vanwege de kwaliteitseisen en het geconditioneerde proces. En de bewoner heeft nul energielasten. De vraag naar het imago van industriële bouw, draait Flint liever om: ‘We zijn onderdeel van een groot concern, VolkerWessels, dat per jaar tussen de 2000 en 5000 woningen oplevert. Daarvan nemen wij momenteel met ons concept 10 procent voor de rekening. De strategie is om dat aandeel sterk te vergroten en het markaandeel te vergroten. We weten dat we een concept hebben waarmee we een significant deel van de markt goed kunnen bedienen. En een deel ook niet. De architectuur is daar geen argument in. De kern van de woning blijft hetzelfde, maar het uiterlijk is ontzettend aanpasbaar.’ De gevels zijn gemaakt van echte bakstenen. ‘Géén steenstrips, omdat we met bakstenen veel meer variatie kunnen toepassen. Vanuit de fabriek kun je metselverbanden maken die je met de hand niet voor elkaar krijgt,’ stelt Winters trots. ‘En doordat we werken met volwaardige bakstenen, kunnen we aansluiten op bestaande woningbouw in de omgeving. Het ziet er hartstikke goed uit.’ Hij vertelt over een project dat deze zomer nabij Zwolle van start gaat. ‘Dat hebben we aan de welstandscommissie gepresenteerd. De gemeente was helemaal enthousiast over het ontwerp. Pas nadat we het welstandsakkoord hadden gekregen, kwam aan het licht dat het industrieel gebouwde woningen waren. Waarop de reactie van de welstandscommissie was: als we dat van tevoren hadden geweten, dan hadden we misschien veel kritischer naar de plannen gekeken.’ Met MorgenWonen Plus heeft VolkerWessels een hybride vorm, waarbij het merendeel van de bouw in de fabriek gebeurt en maatwerk afbouw op de bouwplaats plaatsvindt. Het label MorgenWonen Hout is een houtbouwconcept, waarbij in plaats van de betonnen elementen is gekozen voor biobased materialen. Ook voor gestapelde bouw biedt MorgenWonen de oplossing. Winters: ‘Het merendeel van onze woningen willen we industrieel bouwen, en daar waar de vraag anders is, vullen we dat aan met MorgenWonen Plus of MorgenWonen Hout.’
Bijdrage aan bouwopgave
Flint vertelt over de aanleiding, tien jaar geleden, voor industriële bouw. ‘Dik Wessels gaf zelf les op een van de bouwvakscholen in de buurt. Op een gegeven moment zaten er nog maar twee leerlingen in de klas. Wie gaan de woningen bouwen als er geen metselaars meer zijn, was zijn vraag. Inmiddels zijn we tien jaar verder en zijn er veel meer trends die industrieel bouwen aantrekkelijk maken, zoals de omgevingshinder, CO2- en stikstofuitstoot, geluidshinder en verkeersoverlast zijn beperkt of gewoon niet. Dat is heel fijn in een wereld waarin meningen van mensen steeds belangrijker zijn.’ Hij noemt ook de steeds complexere wet- en regelgeving, zoals de Wet kwaliteitsborging. ‘Onze woning is een product. Vanaf dag 1 kunnen we alle rapporten en berekening overleggen. We hoeven niet per project allerlei zaken uit te werken of aan te tonen. Dat scheelt enorm in de kosten.’ Winters besluit met een maatschappelijk voordeel: ‘Door de snelheid kunnen we een grote bijdrage leveren aan de enorme bouwopgave waar we als Nederland voor staan. We bouwen een woning in één dag, oftewel een hele straat in één maand.’
