Juist in beroepen waar handen nodig zijn, slaat de krapte op de arbeidsmarkt extra hard toe. Hierdoor is innovatie in de branche urgenter dan ooit, maar vooral ook sociale innovatie, met inzet van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Samenwerking tussen facilitair dienstverleners en opdrachtgevers is hierin essentieel.
Michel Tobé, voorzitter van de Vereniging Facilitair Management Nederland breekt een lans voor de schoonmakers, beveiligers en andere facilitaire medewerkers. ‘Het hybride werken vergroot de ongelijkheid tussen kantoorbanen en facilitaire beroepen. Er is niet alleen een tweedeling in financiële zin, maar ook in de manier waarop je kunt werken. Met name de lager betaalde banen, zoals schoonmaak, receptie, beveiliging en catering, kun je niet vanuit huis doen. Als je bijvoorbeeld op Schiphol werkt hebt niet de keuze om een uurtje later te beginnen om zo de spits te mijden.’ Hij verwijst naar een Amerikaans artikel. ‘De gemiddelde hoogopgeleide werknemer begint op latere leeftijd met werken dan de lager geschoolde medewerker. En omdat ze meer verdienen, kunnen ze eerder genieten van hun oude dag.’
Rem op innovatie
‘De meeste vacatures zijn in de schoonmaak.’ De lage beloning in combinatie met het bedrag dat opdrachtgevers schoonmaakbedrijven bereid zijn te betalen, houdt innovatie tegen, meent Tobé. ‘Mijn schoonvader van 80 heeft in de coronatijd een robotstofzuiger aangeschaft, omdat hij geen hulp wilde hebben. In de professionele schoonmaak gebeurt dat minder, omdat er geen verdienmodel achter zit.’ Sociale innovatie en opleiding zijn twee belangrijke speerpunten om facilitaire beroepen aantrekkelijker te maken. Tobé gebruikt het coalitieprogramma van de gemeente Capelle a/d IJssel om de crux van sociale innovatie uit te leggen. ‘In het programma staat dat iedere Capellenaar meetelt. Voor mij betekent dat bijvoorbeeld dat je in de catering mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt een kans biedt. Bij de schoonmaak willen we medewerkers zien uitstromen naar betaald werk elders.’ Een ander voorbeeld dat hij noemt zijn werknemers in de groenvoorziening. ‘Veel 50-plussers krijgen knieklachten. Daar hebben we een leerschool voor, waardoor ze aan de slag kunnen in de beveiliging. De schoonmaakbranche denkt actief na hoe ze ervoor kunnen zorgen dat mensen met weinig geld op een verantwoorde manier met geld kunnen omgaan.’ Hij vervolgt: ‘Je moet gefocust zijn op de dingen die belangrijk zijn voor jou als organisatie. Je kunt niet alles oplossen.’ Wat geldt voor facilitaire dienstverleners geldt ook voor de opdrachtgevers. ‘De facilitaire ondersteuning is bij uitstek het terrein voor bedrijven om invulling te geven aan actuele thema’s als duurzaam en sociaal en inclusief ondernemen. Er is geen betere manier om je werknemers te laten zien waar je als bedrijf voor staat. Het draagt ook bij aan het zoeken naar de medewerker die je wil hebben. De jonge generatie is heel bevlogen en kritisch bij wie ze willen werken.’
In het facilitaire domein spelen bij uitstek thema’s als duurzaam en sociaal ondernemen
Aantrekkelijke kantooromgeving
Goede facilitaire diensten kunnen een belangrijke randvoorwaarde vormen om medewerkers naar kantoor te trekken, stelt Tobé. ‘Een werkplek kan de keukentafel thuis zijn, maar ook de koffiebar of in alle variaties op kantoor. In plaats van een aanwezigheidsplicht op te leggen, kun je de kantooromgeving op een manier organiseren die mensen verleidt om naar kantoor te gaan. Bovendien is je kantoor je visitekaartje, ook voor nieuwe medewerkers.’ Tobé gebruikt Douwe Egberts als voorbeeld van slimme hospitality. ‘Je wordt bij binnenkomst ontvangen door een barrista in plaats van een receptionist. Daarmee laat je de kern van het bedrijf gelijk zien. ‘Het is een mooi voorbeeld van hoe je een facilitaire dienstverlener kan laten meedenken om de dienstverlening te vertalen naar een oplossing die past bij de strategie van je organisatie.’
