In Nederland leven 1,5 miljoen mensen met artrose. Hoe zorg je dat zij weer kunnen doen wat voor hen telt: hun werk, hun hobby’s, dingen in hun dagelijks leven? Hoogleraar en handchirurg Gerald Kraan verbindt twee werelden – de medische met de technische – om tot vernieuwende zorgoplossingen te komen.
Noem het een spanningsveld, maar dan wel eentje die creatieve energie opwekt. Gerald Kraan, hoogleraar en orthopeed, bevindt zich er middenin. Als handchirurg, verbonden aan het Reinier de Graaf Ziekenhuis en het Reinier Haga Orthopedisch Centrum, bekleedt hij sinds vorig jaar een leerstoel aan de faculteit Industrieel Ontwerpen van de TU Delft. Een arts tussen de ingenieurs van een technische universiteit: ‘Het is een win-winsituatie: twee werelden die elkaar versterken. In de geneeskunde leer je snel terug te redeneren naar één diagnose om de juiste behandeling te kiezen. Ingenieurs doen juist het omgekeerde: zij vergroten een probleem om zo veel mogelijk nieuwe oplossingen te vinden. Juist dát spanningsveld maakt de samenwerking zo leuk.’
Patiënt centraal
De leerstoel van Kraan draagt de titel ‘Van helpende hand naar werkende hand’. Doel is het ontwikkelen van innovatieve oplossingen voor hand- en pols aandoeningen. ‘De patiënt moet weer centraal staan,’ zegt Kraan. ‘We moeten begrijpen waar de zorgen en beperkingen liggen, en mensen zo snel mogelijk laten terugkeren naar hun werk, hobby’s of dagelijks functioneren.’ Een voorbeeld is de in Delft ontwikkelde handscanner, de manoX, die het mogelijk maakt braces tot op de millimeter nauwkeurig te printen. ‘Die werken zo goed dat we minder vaak hoeven te opereren.’ Volgens Kraan moet ook de scheidslijn tussen ‘cure’, ‘care’ en ‘work’ worden doorbroken. ‘Een deel van de zorg kan uit het ziekenhuis worden gehaald. Soms is een huisarts of handtherapeut beter in staat de patiënt te helpen. Dat kan de zorg jaarlijks 250 miljoen euro besparen. In de zorg moeten we meer aandacht hebben voor de impact op werk. De geschatte kosten van werk-gerelateerd hand en pols-ziekteverzuim wordt geschat op meer dan 1 miljard euro per jaar.’ De noodzaak is groot, benadrukt hij. ‘Nu hebben 1,5 miljoen Nederlanders artrose. In 2040 zijn dat er naar verwachting 2,5 miljoen. Een derde van de 55-plussers krijgt uiteindelijk te maken met duimbasisartrose. Dat legt een enorme druk op de zorg, maar de impact op werk is misschien nog groter. Verlies je je duimfunctie, dan kan dat leiden tot 40% arbeidsongeschiktheid.’
