Migraine is meer dan zomaar hoofdpijn, het is een ernstige neurologische ziekte. Gelukkig is er veel, en steeds meer, aan te doen. Neuroloog Hans Carpay van The Migraine Clinic vertelt over de innovaties in de migraine- zorg.
Je zou er hoofdpijn van krijgen, zoveel misverstanden zijn er over migraine. Heel graag helpt ‘migraine-neuroloog’ Hans Carpay ze uit de wereld. ‘De eerste mis- vatting is dat het heus wel meevalt met migraine. We hebben allemaal weleens een keertje hoofdpijn. Neem een paracetamolletje en zeur niet zo.’ Maar meevallen met migraine doet het meestal bepaald niet. Het is een hersenziekte (zie kader) die ernstig kan invalideren. ‘Hoofdpijn is een klacht, maar migraine is echt een ziekte. Veel ziektes ontstaan als je ouder wordt, denk aan hart- en vaatziekten, dementie en kanker. Migraine raakt je echter vaak midden in je leven. In je adolescentie bijvoorbeeld, of aan het begin van je carrière. De aandoening treft vooral vrouwen. Zo’n driekwart van de migrainepatiënten is vrouw. Zij hebben er niet alleen vaker, maar ook in ernstiger mate last van.’
De typische migrainesymptomen –
zware bonzende pijn in het hoofd, misselijkheid en overgeven, flitsen en vlekken – kunnen een enorme impact hebben op het leven van een patiënt. ‘Adolescenten kunnen bijvoorbeeld niet meer naar school, zijn niet in staat hun studie af te ronden. Of mensen moeten hun carrière al dan niet tijdelijk afbreken. Voor vrouwen onder de 50 jaar is migraine zelfs de meest impactvolle ziekte die er is.’ Een ziekte die leidt tot honderden miljoenen euro’s aan verzuimkosten. Tot gesmoorde loopbanen. ‘De maatschappelijke en economische schade is gigantisch.’
Van pijnstiller tot gamechanger
Volgende misverstand: het is iemands eigen schuld dat hij of zij migraine heeft. Carpay: ‘Een patiënt krijgt dan adviezen als: drink een paar glazen water, ga op tijd naar bed, doe het eens een periode wat rustiger aan. De ondertoon van al die adviezen is dat iemand er zelf schuld aan heeft, dat hij het leven niet op orde heeft. Dat is onzin, het is gewoon pech als de ziekte je treft.’ De laatste dwaling die Carpay uit de weg wil ruimen is dat er aan migraine niets te doen is. ‘Er is juist steeds meer aan te doen. De meeste mensen met migraine hebben baat bij specifieke medicijnen tegen migraine. En dan bedoel ik niet de bij de drogist verkrijgbare pijnstillers, die overigens bij mensen met lichte klachten prima kunnen helpen, maar de op recept verkrijgbare geneesmiddelen.’ Die zijn er volgens Carpay in verschillende categorieën. ‘Er zijn medicijnen voor als het misgaat, de zogeheten aanvalsmedicatie. Dat zijn onder andere de bekende triptanen. Maar er komen ook nieuwe middelen op de markt.’ Daarnaast zijn er medicijnen die migraineaanvallen moeten voorkomen, de preventieve medicijnen. Hoe dan ook, een juiste behandeling beïnvloedt de kwaliteit van leven van migrainepatiënten positief.
100 procent gericht op migrainepatiënten
In zijn eigen praktijk helpt Carpay met al deze medicijnen heel veel migrainepatienten. ‘Zo’n twee jaar geleden heb ik The Migraine Clinic opgericht. Dat is een kliniek die zich voor 100 procent richt op mensen met migraine. Tot twee jaar terug werkte ik als neuroloog in ziekenhuizen. Vanwege mijn fascinatie voor migraine – er gebeurt zoveel in en om het brein – ben ik The Migraine Clinic gestart. Maar vooral vanwege mijn ergernis dat de beschikbare oplossingen bij migraine maar zo moeizaam bij patiënten kwamen. Als je je been breekt of een hartaanval krijgt, krijg je snel toegang tot de zorg die je nodig hebt. Maar bij migraine moeten patiënten zelf knokken, zelf zoeken. Het krijgen van goede migrainezorg gaat niet vanzelf. Die patiënten, of ze nu in Zeeuws-Vlaanderen of in Noordoost-Groningen, op Texel of in Maastricht wonen, wil ik gericht helpen. Want er zijn intussen zoveel doelmatige behandelmogelijkheden voor migraine, en er komen er bovendien steeds meer bij.’
Wat is migraine?
Migraine is een grotendeels erfelijke ziekte, met symptomen als ernstige hoofdpijn, misselijkheid en overgeven. Carpay schreef er een boek over: migraine is geen hoofdpijn. ‘Migraine heeft te maken met plekken rond het brein, maar zeker ook met het brein zelf. Vaak is alleen aandacht voor wat er om het brein gebeurt, met de bloedvaten en de pijnzenuwen. Daardoor ontstaat die hoofdpijn. Maar ook het brein zelf geeft bij migraine een uiteenlopend scala aan klachten. Sommige patiënten ervaren enkele dagen voor een migraineaanval bijvoorbeeld dat ze zich wat anders voelen. Ze zijn dan wat prikkelbaarder, moeten vaker plassen of hebben het koud. Deze subtiele symptomen kondigen de aanval aan.’ Bij een op de drie patiënten begint de echte aanval met neurologische uitvalsverschijnselen. ‘Het zogenoemde aura. Dat zijn vaak vlekken die het zicht beperken. Maar ook kan uitval van gevoel of spraak voorkomen.’ Tot slot zijn er neurologische klachten tijdens een aanval van migraine. ‘Een patiënt kan zich dan duf voelen of moe, en problemen hebben met taal, rekenen of het geheugen. Of zelfs depressief of angstig zijn.’
