We willen met z’n allen van de fossiele grondstoffen af. Daarvoor nemen we vooral de toevlucht tot elektrificatie. Tegelijkertijd willen we van het aardgas af. Tel je dat bij elkaar op, dan is groene waterstof de enige oplossing om die doelen te halen, stelt Energie Nederland-voorzitter Cora van Nieuwenhuizen.
‘Andere landen kijken met een jaloerse blik naar onze ligging aan de Noordzee’
Elektriciteit vormt maar twintig procent van het totale energieverbruik in Nederland. Elektrificatie van de industrie, gebouwen en mobiliteit kan voor een verdubbeling zorgen. Tegelijkertijd, we kampen nu al met netcongestie. Omzetting van elektriciteit naar waterstof is onmisbaar.
Grijze waterstof
‘We willen onafhankelijk van landen als Rusland zijn. De gasproductie in Groningen gaat naar nul. Dus er is een gigantisch gat in wat we moeten opvangen. Op dit moment is tien procent van alle aardgas nodig om grijze waterstof te maken voor de industrie. Daar hebben we sowieso vervanging voor nodig. Daarnaast moet je de rest van de energiebehoefte opvangen.’ De Noordzee heeft een enorme potentie. De elektriciteit van wind van zee kan echter nooit alleen via het elektriciteitsnet aan land komen. Die moet worden opgeslagen. Dat kan niet alleen in batterijen. ‘Die zijn ook nodig, maar het is nooit voldoende om het net te ontlasten. Een gaspijpleiding kan meer dan tien keer zoveel energie transporteren dan een hoogspanningskabel tegen lagere kosten. De Noordzee kan alleen optimaal benut worden door elektriciteit om te zetten in groen waterstofgas. Waardoor het een onmisbare schakel is in het energienet.’ Nederland heeft een goede startpositie, met de Noordzee en de bestaande gasinfrastructuur. ‘Je moet er wél mee aan de slag,’ benadrukt Van Nieuwenhuizen. De Tweede Kamer heeft een motie aangenomen dat de ambitie voor groene waterstof moet worden verhoogd van vier naar acht gigawatt. ‘We hebben nu pas 0,02 gigawatt. Er moet dus nog heel veel gebeuren. Je moet ermee aan de slag. We hebben geen alternatief, ook omdat we geen waterkrachtcentrales en stuwmeren hebben. Je moét. Als we het niet zelf doen, moeten we groene waterstof gaan importeren. Van de oorlog in Oekraïne hebben we geleerd dat we niet volledig van anderen afhankelijk willen zijn. Als je alles moet importeren, word je als economie te afhankelijk.’
Verduurzamen
‘Zelfs als we een deel van onze industrie kwijtraken, wat we liever niet willen, heb je nog steeds enorm veel waterstof nodig. Alleen de grijze waterstof vervangen is al een hele klus. En voor productieprocessen met hoge temperaturen en om de gascentrales te verduurzamen heb je ook waterstof nodig,’ verklaart ze. De CO2 kan afgevangen worden bij de grijze waterstof productie. Dat noem je blauwe waterstof. Een goede duurzame optie die ook ingezet moet worden. ‘De overheid heeft zelf de keuze gemaakt om van het aardgas te gaan. Dan moet je ook voorwaardenscheppend zijn en zorgen dat de ondersteuning en infrastructuur op orde zijn. Daar moet wat ons betreft vaart mee worden gemaakt. We zitten in de startupfase, maar nog niet in de scale-up, en dat moet nu snel gaan gebeuren. Dat gaat niet vanzelf.’ Een belangrijk onderdeel van dit proces is het bij elkaar brengen van vraag-en-aanbod. De prijs van groene waterstof ligt nu nog veel hoger dan die van grijze waterstof. Europa maakt zich met wetgeving sterk om over het dode punt te komen. ‘In het begin kan de Nederlandse overheid de ontwikkelingen aanjagen met subsidies zodat investeringen rendabel worden. Andere landen kijken met een jaloerse blik naar onze ligging aan de Noordzee. Het is gebruikmaken van de omstandigheden die we hebben, zodat we onze bedrijvigheid op een goede manier kunnen verduurzamen.’ Ze eindigt met een oproep. ‘De rol voor aardgas in Nederland is en was ongelofelijk groot. Mijn boodschap is dat we nog een enorm gat hebben te overbruggen om dat te vervangen. Met alleen elektriciteit en wind en zon gaan we het niet redden, als we elektriciteit niet gaan omzetten in groene waterstof.’
