Waar een klein landje groot in kan zijn. Nederlandse kassen worden wereldwijd gebruikt, en met succes. Met flinke investeringen in hightech innovaties moet Nederland deze koppositie behouden.
In Frankrijk staat een kas. En in die kas worden tros- en kerstomaten gekweekt. De beste, sappigste, en roodste tomaten van heel Frankrijk. Althans, dat beweert Pascal Delahaye, eigenaar van Le Jardin de Rabelais. Buiten de buitengewone tomaten om, is dit geen gewone kas. Door enkele toepassingen, waaronder volledige LED-verlichting, is Le Jardin de Rabelais een van de meest innovatieve kassen in Europa. En ver van hier, in zuidelijk Frankrijk, nabij het pittoreske en historische stadje Chinon, staat het bouwwerk.
Waar Le Jardin marktleider is in cherrytomaten, is Nederland marktleider in kassenbouw; een resultaat van jarenlange ontwikkeling en innovatie van tuinbouwkassen en installaties. Het is daarom niet zo gek dat de kassen van Le Jardin geïnstalleerd zijn door een Nederlands bedrijf. Zo stelt het ministerie van Economische Zaken en het bedrijfsleven ruim 40 miljoen euro beschikbaar voor innovatieve projecten en start-ups in de agrifoodsector. Dat maakte staatssecretaris Martijn van Dam van Economische Zaken in december bekend. Met flinke investeringen in hightech innovaties moet Nederland volgens de staatssecretaris de koppositie houden in de sector.
Bij Le Jardin profiteren ze optimaal van deze opgedane kennis, Klein, maar zeer smaakvol. Zo wordt het tomatenras Piccolo ook wel omschreven. Le Jardin richt zich op het high-end marktsegment en heeft gekozen voor deze moeilijk te kweken tomaten. Daardoor zijn de eisen voor de kas strenger dan die van een gemiddelde kweker. Bovendien heeft Le Jardin vanwege het mediterrane klimaat een zwaardere belichtingsinstallatie nodig, die de planttemperatuur niet verder verhoogt. Uiteindelijk kwam de teler uit bij een innovatieve, nieuwe kas, volledig uitgerust met LED-‘toplighting’.
“Deze belichting sluit goed aan bij mijn wensen omdat deze lampen veel minder warmte produceren dan bijvoorbeeld HID-belichting”, legt Delahaye uit. Het nieuwe systeem stelt Le Jardin in staat om het klimaat, de luchtvochtigheid en de belichting beter te beheersen. Dit is erg belangrijk in de overgangen tussen de seizoenen, zeker in de winter. Kunstmatige belichting is voor ons een stap naar gelijkmatige productie, het hele jaar door. Opvallend is dat de installateur de hele operatie heeft uitgevoerd in een kas waar het gewas nog in stond. “We onderbreken ons teelproces liever niet, want we willen het hele jaar door op de markt zijn.”
Dergelijke innovatieve kassen zijn niet alleen goed voor het milieu: ze leveren ook nog eens enorme besparingen op, zowel wat betreft elektriciteit als voor de portemonnee. Met de nieuwe LED-verlichting in de kassen reduceert Le Jardin maar liefst 35 tot veertig procent van de kosten, alleen al op de elektriciteitsrekening. Delahaye concludeert terecht: “Technologie is onze bondgenoot.”
Naast een verbetering van de lichtvoorzieningen, is ook de regulering van lucht en temperatuur verbeterd. Via een gang en een zogenaamde ‘mixkamer’ wordt warme en koude lucht gemengd en op die manier geregeld. “Doordat we het klimaat zo goed kunnen reguleren, zijn we beter in staat om excellente producten te garanderen. We zijn al bijna tien jaar marktleider in ons segment – en dat willen we graag zo houden”, aldus Delahaye.
Le Jardin is niet de enige die zijn voordeel doet met kennis uit Nederland. Met het model voor de bouw en inrichting van kassen dat onderzoeker Jouke Campen met zijn collega’s van Glastuinbouw bij Wageningen UR ontwierp, kunnen telers zelfs tomaten kweken in de woestijn. Met zijn adaptive greenhouse design kun je bepalen welk type kas het best past bij verschillende klimaten. In het model neemt Campen de beschikbaarheid van water, nutriënten, arbeid en energie mee. Het design past hij inmiddels al toe in Maleisië en het Midden-Oosten. In het Midden-Oosten komen veel data vrij die ze kunnen gebruiken voor de ontwikkeling van kassen in Nederland. “De vraag naar beschermde tuinbouw blijft groeien omdat de bevolking toeneemt, dus ons werk is erg relevant. Door kassen slim in te richten, kun je van acht naar zestig kilo per vierkante meter gaan, bijvoorbeeld. En dat is puur omdat je weersomstandigheden buitensluit en zelf alles reguleert.”
Daarbij is het volgens Campen wel van belang om te kijken naar de lokale markt: zijn mensen wel bereid meer te betalen voor hoogwaardige producten? “In sommige gevallen zijn hightechkassen overdadig en kun je met een eenvoudige afzetting met plastic al veel bereiken. Soms is simpel ook goed!”
Maar bij Le Jardin gaan ze voor de volle benutting van de technische hoogstandjes. Een marktleider heeft verantwoordelijkheden, en zo voelt de teler dat ook. Daarom is de kas toegetreden tot de vereniging ‘Demain La Terre’. Als onderdeel van deze organisatie wordt Le Jardin jaarlijks gecontroleerd door een onafhankelijke partij op acht verschillende thema’s. Hieronder valt onder andere: behoud van de kwaliteit en de waterreserves, behoud van de bodemkwaliteit en een beperking van energieverbruik. De technologie die aan de basis staat van de kas zorgt er mede voor dat Le Jardin kan voldoen aan deze duurzame voorwaarden.
