Geba is al 40 jaar actief in de verhuur van walsen, asfalteermachines en ander materieel dat wordt ingezet voor de aanleg en het onderhoud van asfaltwegen. Ingegeven door de stikstof problematiek werd ruim een jaar geleden radicaal een nieuwe weg ingeslagen en besloten om in de aankomende jaren het hele machinepark volgens het cradle-to-cradle-principe geëlektrificeerd en emissieloos om te bouwen.
In November 2021 werd “Green Road Equipment” opgericht, met het doel om het met dieselmotoren aangedreven asfaltmaterieel tussen nu en vier jaar tijd om te bouwen naar elektrisch aangedreven machines.“De toekomst is, om op een duurzame manier infrastructurele werken te realiseren,” vertelt Geba-directeur Wilfred Sleijffers. De PFAS- en stikstofcrisis is een wake-up call. Deze veroorzaakte een plotselinge stagnatie in de verhuur omdat een aantal infrastructurele bouwprojecten stil kwamen te liggen. “Denk aan het project A15 GelreGroen, dat door de stikstofproblematiek al meer dan een jaar stilligt. Dat merken wij als verhuurder onmiddellijk. Dan kun je stil gaan zitten, maar ook nadenken ‘wat nu?’.”
Opbouwen naar elektrisch
Al ruim veertig jaar levert Geba materieel en machinisten voor de wegenbouw aan aannemers in Nederland, Duitsland en België. Het machinepark wordt door de eigen monteurs onderhouden. “Onze doelstelling is ons gehele machinepark om te bouwen van diesel aangedreven naar elektrisch aangedreven machines. We gaan niet wachten op de fabrikanten van de machines, maar bouwt de walsen en ander materieel zelf om.” Sleijffers verwacht dat het minstens nog vijf, zes jaar duurt voordat de grote fabrikanten van asfaltverwerkingsmaterieel zelf met de eerste elektrische walsen en asfalt spreidmachines op de markt komen. “Voor de fabrikanten is de Nederlandse afzetmarkt in verhouding tot de wereld afzet te klein om daar nu nieuwe engineering voor op te starten en productielijnen voor in te zetten. Wij zitten er anders in, willen hier niet op wachten en willen onze machines en die van onze partners helemaal zelf ontmantelen en weer opbouwen naar een elektrische machine met CE-keurmerk.”
Zelf engineeren
De eerste, 12 tons statische drie-rol wals ombouwen is technisch gezien nog de makkelijkst, vertelt Sleijffers. Samen met “Urban Mobility Systems” in Oss, hebben wij dit type wals in een half jaar tijd ge-engineerd, ontmanteld en volgens het “Cradle-to-Cradle” principe weer opgebouwd. “Het is een zware wals die niet trilt en alleen voor- en achteruit kan. Nadat de motor is verwijderd ontstaat er veel ruimte waarin het accupakket relatief makkelijk kwijt kan.” De elektrische 12 tons heeft een actieradius van ruim 12 uur. Inmiddels heeft Green Road Equipment 10 walsen omgebouwd en afgeleverd. Naar aanleiding van de pilot besloot Green Road Equipment om in samenwerking met haar partners ook andere type machines om te bouwen.
In samenwerking met Motrac Hydrauliek en Dura Vermeer is een kleinere 2,5 tons Bomag tandemwals geëlektrificeerd en omgedoopt tot een GRE 30. De machine kan twaalf uur achter elkaar worden ingezet en heeft, “met vlag en wimpel” alle testen doorlopen.
Green Road Equipment werkt volgens het cradle-to-cradle-principe. “We ontmantelen een oude wals en alles wat nog mee kan hergebruiken we”. De focus Green Road Equipment ligt op de realisatie van een volledig emissieloze asfaltset, waaronder de elektrificatie van 2,5 tons tandemwals, een kleine asfaltspreidmachine en een kleine bitumensproeiwagen. Deze nieuwe ontwikkelingen worden uitgevoerd onder de regeling DKTI-Transport van het Min. van Infrastructuur en Waterstaat.
“In de zomer zijn ze klaar en kunnen ze volledig emissieloos de stad en het natuurgebied in om werken uit te voeren.” De eerste machine was gelijk al verkocht aan Dura Vermeer. “Die heeft verschillende opdrachten bij ons neergelegd om walsen en asfalteermachines te elektrificeren”. Ook Volker Wessels Materieel heeft dat gedaan. Ze hebben vertrouwen in ons bedrijf. Daar zijn we supertrots op.”
“Vanaf de zomer kunnen we volledig emissieloos de stad en het natuurgebied in.”
Duurzaam durven doen
“We zijn een familiebedrijf. We denken in generaties,” vertelt directeur materieel Dura Vermeer, Maarten van Driel. “Duurzaamheid is een strategische prioriteit binnen onze langetermijnvisie. We willen daar een actieve rol in nemen in plaats van afwachten tot een ander vertelt wat je moet doen.”
De verduurzaming van het strategisch materieel heeft de meeste impact op de uitstoot, stelt vestigingsmanager Marco Tieleman. We hadden de keuze om de wals te reviseren mét dieselmotor of de wals gelijk ook elektrisch te maken. De intentie die we samen met GRE-Geba hebben uitgesproken, is om zo veel mogelijk alle machines te reviseren en tegelijk ook te elektrificeren.”
Emissievrij bouwen
Van Driel en Tieleman verwachten dat emissievrij bouwen steeds meer het uitgangspunt wordt bij aanbestedingen. “Nu is dat nog maar bij een beperkt percentage van de projecten, maar je ziet dat het aantal projecten groeit. Bij emissievrij bouwen met elektrisch aangedreven materieel zijn de uitdagingen veel groter dan bij diesel, constateert Tieleman. “Op het jaargebruik van één huishouden kan een elektrische asfaltset vijf dagen draaien. Om daarin te voorzien zijn we bezig met allerlei oplossingen, waaronder een waterstofgenerator.”
“Het is voor ons belangrijk om onze partners te ondersteunen,” stelt Tieleman. “In de sector zijn heel wat zelfstandigen die zich verhuren. Als die hun machine moeten gaan elektrificeren, dan moet je een oplossing bedenken die haalbaar is. Bij Green Road Equipment hebben we hetzelfde gedaan, door niet te focussen op één machine maar op de elektrificatie van het hele asfalteerpakket.”