Nederland heeft een goed functionerend zorgstelsel dat de krachtige dynamiek bezit innovatief te blijven tijdens maatschappelijke uitdagingen. De COVID-19-pandemie is daarvan het bewijs. In sneltreinvaart zijn nieuwe (digitale) zinnige zorg initiatieven ontwikkeld, bestaande kwaliteitsinitiatieven opgeschaald door heel Nederland, en is de onderlinge uitwisseling van goede voorbeelden van zinnige zorg enorm toegenomen. We moeten de dynamiek van dit zorgstelsel koesteren en inzetten om antwoorden te formuleren op de uitdagingen die op ons pad komen, zoals de vergrijzing, de personeelstekorten en de steeds verder oplopende zorgkosten. Dit betekent dat de samenwerking tussen zorgaanbieders en zorgverzekeraars vanuit een gezamenlijke focus op zinnige zorg urgenter wordt dan ooit.
Nederlandse zorgstelsel: één van de beste van Europa
De Zorgverzekeringswet (Zvw) introduceerde in 2006 gereguleerde, vriendschappelijke competitie. En zo ontstond een goed samenspel tussen resultaten van zorgaanbieders en zorgverzekeraars enerzijds en de resultaten van de landelijke overheid door wet- en regelgeving anderzijds.
Ab Klink, lid raad van bestuur Coöperatie VGZ: ‘Het resultaat is een verscheidenheid aan innovaties die gezorgd hebben voor een zorgstelsel met kwalitatief goede zorg, een goede toegankelijkheid en een betere uitgavensbeheersing. De Argumentenfabriek concludeerde in hun onderzoek[i] dat de Zvw-uitgaven, gecorrigeerd voor de budgetverschuivingen, niet harder groeiden dan de economie. Een indrukwekkend resultaat.’
De Zinnige Zorg revolutie
Dit indrukwekkende resultaat is het gevolg van intensieve samenwerkingen tussen ziekenhuizen en Coöperatie VGZ op het vlak van zinnige zorg. Gepaste, innovatieve zorg voor de patiënt tegen lagere kosten, gebaseerd op slimme ideeën van zorgprofessionals. Sinds 2015 startten er omvangrijke veranderprogramma’s bij de negentien alliantiepartners binnen het netwerk Zinnige Zorg. Zo werden honderden zorginnovaties ontwikkeld waarvan 138 bewezen effectief. Deze kwaliteitsinitiatieven zijn de motor voor verandering binnen de zorg en onderling commitment.
Ale Houtsma, voorzitter raad van bestuur van het Canisius Wilhelmina Ziekenhuis (CWZ), een van de alliantiepartners: ‘Het veranderprogramma hielp mee bij het creëren van aandacht voor het voorkomen van overbodige zorg, voor méér patiëntgerichte zorg én voor een intensievere samenwerking in de zorgketen. Een van onze strategische ambities is niet voor niets waardevolle en zinnige zorg.’
De ruimte voor innovatie die het Nederlandse zorgstelsel biedt is een van de redenen waarom ons land in vergelijking tot andere Europese landen ruim bovengemiddeld scoort op het gebied van kwaliteit en toegankelijkheid.
Klink: ‘Gereguleerde, vriendschappelijke competitie zorgt voor verandersnelheid, voor variatie tussen zorgaanbieders en zorgverzekeraars, voor experimenteren en leren, voor werkwijzen die aansluiten bij de intrinsieke motivatie van artsen en verpleegkundigen én voor opschaling van zinnige zorg door heel Nederland. Het netwerk Zinnige Zorg is één van de toonaangevende samenwerkingsverbanden in Nederland en daagt de rest uit te volgen.’
Intelligent samenwerken met gezamenlijke focus
Negentien koplopers, afzonderlijk uniek, gezamenlijk van grote waarde.
Houtsma: ‘De variatie tussen de netwerkpartners leidt tot snel leren van elkaars werkwijzen, elkaar inspireren, delen van een veelvoud aan kwaliteitsinitiatieven en gezamenlijk innoveren.’
De ziekenhuizen uit het netwerk namen tot op heden naast de door hen zelf ontwikkelde ideeën met elkaar 173 elders ontwikkelde kwaliteitsinitiatieven over. Zinnige zorg is een feit, een landelijke beweging die bovendien opgenomen is in vele verkiezingsprogramma’s van politieke partijen.
Stuwende kracht achter opschaling
Coöperatie VGZ wil, vanuit haar rol binnen dit zorgstelsel, de mooie en bewezen zorginnovaties samen met zorgverleners verder vorm geven, invoeren en opschalen door heel Nederland.
Klink: ‘Coöperatie VGZ is de stuwende kracht achter de opschaling van de kwaliteitsinitiatieven die ontwikkeld worden door onder meer onze netwerkpartners. Met vijf ziekenhuizen schalen we het initiatief ‘Samen Beslissen’ op en met zes ziekenhuizen zetten we in op ‘Telemonitoring COPD en Hartfalen’. Zo past het Canisius Wilhelmina Ziekenhuis telemonitoring toe bij zes patiëntgroepen en maken 800 patiënten hier inmiddels gebruik van. Het Maxima Medisch Centrum breidde telemonitoring voor patiënten met hartfalen uit naar patiënten met COPD. En het Elisabeth Tweesteden Ziekenhuis spreekt van een verdubbeling van het aantal patiënten die via telemonitoring behandeld worden.’
De toekomst van Zinnige Zorg
Houtsma: ‘Zorgaanbieders die blijven inzetten op de benodigde cultuurverandering – die maakt dat zij bestaande en nieuwe kwaliteitsinitiatieven implementeren en in sneltreinvaart opschalen – zijn de nieuwe koplopers. Zij hebben een duidelijke strategie die gericht is op digitale zinnige zorg én durven de next steps te zetten.’
Klink: ‘En deze nieuwe koplopers verdienen het om een stap voor te krijgen in bijvoorbeeld de contractafspraken die wij met hen maken. De overheid kan de wet- en regelgeving en de financiële prikkels zo inrichten dat als digitale zinnige zorg een passend substituut is voor fysieke zorg, deze gestimuleerd wordt. Want dan versnellen we samen de uitstroom van minder effectief gebleken zorg en bieden we de patiënt gepaste, innovatieve zorg tegen lagere kosten. Zo houden we de zorg toekomstbestendig.’
[i] De Zorgverzekeringswet in perspectief. Terugblik op dertien jaar Zvw. De Argumentenfabriek, 2020.
