Waterstof is een van de belangrijkste troeven als duurzame energiebron. Air Liquide heeft als leverancier van industriële gassen al ruim vijftig jaar ervaring met waterstof, onder meer als leverancier van de Ariane draagraket. Die expertise wordt nu ingezet, met inbegrip van maar niet beperkt tot duurzame mobiliteitsoplossingen, op het gebied van langeafstandsvervoer.
De pay-off onder het logo van Air Liquide luidt ‘creative oxygen’ (creatieve zuurstof). Gevraagd naar de betekenis, vertelt Diederick Luijten dat er een lang verhaal achter zit. “De gedachte erachter is dat we een technisch powerhouse zijn op het gebied van gassen. Een tweede is dat de oorsprong van Air Liquide ligt in het maken en produceren van zuurstof. We zijn gestart met het splitsen van lucht in zuurstof en stikstof.” Maar misschien wel het belangrijkste: “Zuurstof is de inspiratie van leven en duurzaamheid. Dat is waar de groep voor staat.”
Mobiliteitsmarkt
Waterstof Energie is een belangrijk programma binnen Air Liquide. Luijten beschrijft de lange geschiedenis die de producent heeft met waterstof. “We zijn een wereldspeler op het gebied van industriële gassen. Voor ons is waterstof niet een nieuw product, we zitten er al meer dan vijftig jaar actief in, maar met de energietransitie dienen zich nieuwe toepassingen aan.” In de traditionele olie- en gasmarkt wordt waterstof vooral ingezet voor het ontzwavelen van brandstof. Ook de staal- en glasmarkt zijn traditioneel afnemers van waterstof. “Dat heeft te maken met het harden van metalen en het polijsten van glas beide bij hoge procestemperaturen .” Voor de elektronicasector levert Air Liquide hoogzuivere waterstof. De laatste tien jaar is er ook gebruik van waterstof voor de productie van synthetische brandstoffen (e-diesel, e-ethanol en e-kerosine) als oplossingen voor de mobiliteitssector bijgekomen. “Dat gaat om de levering van waterstof voor verbrandingsmotoren en brandstofcellen. In het geval van directe verbranding kan er pure waterstof worden verbrand of wordt een ‘dual fuel’ techniek toegepast, een mix van bijvoorbeeld 98% waterstof en 2% diesel. Een van onze focussen ligt op de zware mobiliteitsmarkt, waar fossiele brandstof het meest wordt gebruikt. Voorbeelden zijn vrachtwagens alsook binnenvaart- en kustvaartschepen.”
Waterstoftankstations
De olie- en gasmarkt gaat door een enorme verandering van businessmodel. Alle koolwaterstoffen op basis van fossiele brandstoffen worden komende jaren afgebouwd. Aan de andere kant zie je nieuwe markten opkomen. “Waar we op inzetten, is de groei van waterstof en de techniek eromheen. De kennis en kunde die we hebben opgedaan, zetten we graag in om te accelereren. De waterstofomzet voor de groep moet naar 2035 toe meer dan verdrievoudigen.” Om dit doel te verwezenlijken investeert Air Liquide in deze periode acht miljard euro in waterstofprojecten.
De rol en kracht van Air Liquide in de waterstofmarkt is dat de Groep de hele keten overspant, van productie van waterstof en het transport tot aan de levering van de brandstof aan de tankstations. “Zo hebben we 5 jaar geleden al waterstoftankstations gebouwd in Rhoon en Zaventem. Tegelijkertijd leveren we techniek aan marktpartijen, zoals olie- en gasbedrijven.” Air Liquide heeft een netwerk van meer dan 1800 kilometer aan pijpleidingen voor waterstof waarvan een belangrijk deel in de Benelux, Noord-Frankrijk en het Duitsland en beheert zij wereldwijd de grootste ondergrondse cavernes (opslagplaatsen) voor waterstof. “Dat is een grote buffer.”
Langeafstandsvervoer
“We zien waterstof als een nieuwe energiedrager. Waar je kunt elektrificeren, bijvoorbeeld met elektrisch rijden voor personenvervoer, moet je dat zeker doen. Daarmee heb je de beste impact op het milieu. Maar bij heel intensief gebruik, zoals bij langeafstandsvervoer en bedrijven in de haven die 24/7 containers van terminal naar terminal rijden, zien wij waterstof als de beste oplossing.”
“We hebben een enorme voorsprong qua expertise. Veiligheid is een topprioriteit voor iedereen die in waterstof actief is of wil zijn. Onze jarenlange ervaring in de omgang met waterstof in grote hoeveelheden maakt ons tot experts in het beheer van dit gas. Het is een markt met veel uitdagingen, vervolgt Luijten. “De markt is nog niet gesetteld. De standaardisatie begint langzaamaan wat neer te dwarrelen.” Als voorbeeld noemt hij de brandstofopslag voor vrachtwagens. “Twee jaar geleden dachten ze dat een vrachtauto met maximaal 350 bar zou gaan rijden. Vandaag gaat dat al richting 700 bar, om de actieradius te verdubbelen. Er zijn zelfs projecten met trucks die gaan rijden op vloeibare waterstof, zoals we zien in Duitsland met Daimler, waardoor de actieradius van het voertuig nog verder kan toenemen (tussen de 1,7 en 2,5 keer meer in vergelijking met opslag op 350 en 700 bar dankzij de grotere energiedichtheid van vloeibare waterstof). Dat betekent dat je heel veel moet aanpassen qua techniek. Uiteindelijk moet de tank ervaring identiek worden aan die van het tanken van diesel.”
Duurzame waterstof
Een van de uitdagingen is de inzet van zonne- en windenergie voor de productie van duurzame waterstof. “Landen waar meer wind en zon is, zoals Zuid-Europa, Noord-Afrika en Brazilië of Argentinië zijn al bezig met het opzetten van energieparken die ter plaatse waterstof maken om te transporteren. Daarmee moet het op lange afstand worden vervoerd en waar mogelijk vloeibaar worden gemaakt. Dat zijn zaken waar Air Liquide heel sterk in is. In de ruimtevaart toepassingen bijvoorbeeld is het de kunst om zoveel mogelijk vloeibare waterstof (en dus energie) in de Ariane draagraket te krijgen.” Een verwante uitdaging is ‘netbalancing’, het opvangen van de pieken van zonne- en windenergie in het net. Air Liquide investeert in techniek om hernieuwbare energie die voorhanden is, maar niet wordt afgenomen, om te zetten in waterstof.
Bouwen aan het H2-ecosysteem
Air Liquide is initiatiefnemer van het flagship-project ‘HyTrucks’ waarbij 1000 trucks op hernieuwbare en koolstofarme waterstof in en tussen de havens van Rotterdam, Antwerpen en Duisburg gaan rijden. Meer dan 40 bedrijven maken deel uit van het consortium, met onder meer de voornaamste Europese vrachtwagenbouwers. Een tweede project waarin Air Liquide een belangrijke rol heeft is ‘RH2INE’, samen met de havenbedrijven van Rotterdam en Duisburg en RheinCargo. “We zetten steeds meer in op samenwerkingen in de havens.”
Voor meer informatie over de mogelijkheden bezoek de website.
