Veel mensen zijn door de afgelopen periode (dieper) in eenzaamheid en armoede beland. De lockdowns hebben ook mentale problemen verergerd. De maatschappelijke gevolgen van de coronacrisis zijn niet zomaar voorbij, constateert Oranje Fonds-directeur Sandra Jetten. “Medisch en economisch kan het snel beter gaan, maar sociaal herstel is complex en heeft meer tijd nodig.”
“Als je ziet dat de maatschappij verder gaat zonder jou, kun je het gevoel krijgen dat je er niet toe doet.” Als voorbeeld noemt Sandra Jetten jongeren die hun (flex)baan zijn kwijtgeraakt of zijn gestopt met school. “Veel van hen sluiten zichzelf op en komen er niet op eigen kracht uit. Onze zorg is dat hun probleem erger wordt, als die groep geen kans krijgt om weer aan te haken. De sociale initiatieven die wij steunen, spelen bij het oplossen daarvan een belangrijke rol.”
Sociale initiatieven
Het Oranje Fonds ondersteunt al bijna twintig jaar tal van sociale initiatieven die zich inzetten voor mensen die het moeilijk hebben. Het fonds werkt samen met initiatieven die met heel veel vrijwilligers steun bieden aan mensen die tijdelijk een extra zetje kunnen gebruiken. “Bijna alle initiatieven die wij steunen zien een probleem en beginnen gewoon. Vervolgens ontstaat er een vliegwiel en bereiken ze enorm veel. Het bijzondere van de Nederlandse samenleving is dat we zo’n groot netwerk van vrijwilligersorganisaties hebben.” Het Oranje Fonds versterkt zulke organisaties met geld, kennisdeling en programma’s. De programma’s heten onder meer Groeiprogramma voor sociaal ondernemers, Ondernemen tegen Eenzaamheid (in samenwerking met KPN Mooiste Contact Fonds) en Herstel Dichtbij (in samenwerking met MIND). Het Oranje Fonds kan deze steun bieden dankzij geld van loterijen, donateurs en mensen die een deel van hun vermogen schenken bij overlijden of zelfs bij leven. Iets waar het fonds ontzettend dankbaar voor is.
Hulpfonds
Een week na het begin van de eerste lockdown stelde het Oranje Fonds een corona hulpfonds open. Jetten: “De lockdown maakte het voor initiatieven moeilijker om hun doelgroepen te bereiken. Wij konden ze helpen om daar oplossingen voor te vinden en hebben meteen de vraag uitgezet welke ondersteuning nodig was. Binnen twee dagen antwoordden zo’n vierhonderd van hen ‘wij zien deze problemen, dit hebben we nodig’. Dezelfde organisaties is gevraagd wat ze de komende periode, in de nasleep van de pandemie, als grote uitdaging zien. “Vanuit de initiatieven ontvingen we signalen dat het aantal mensen dat hulp nodig heeft groeit. Speciaal daarvoor is het Corona Sociaal Herstelfonds opgezet” (zie kader).
Persoonlijk contact blijft heel belangrijk, maar dat betekent niet dat er geen andere manieren zijn, vertelt Jetten. “We zijn net het programma Ondernemen tegen Eenzaamheid gestart, met achttien sociaal ondernemers die allemaal bezig zijn met sociale platforms om eenzaamheid te adresseren. Eén zo’n project heet Single SuperMom, dat richt zich op alleenstaande moeders. Die komen er soms létterlijk alleen voor te staan en kunnen in isolement belanden. Elkaar kunnen helpen, ook met praktische zaken, maakt dan een enorm verschil in hun levens.” Als ander voorbeeld noemt Jetten het koppelen van ‘maatjes’. “Het Oranje Fonds helpt daarbij. We koppelen jaarlijks tussen de 5000 en 7000 mensen met organisaties, die er dan voor zorgen dat ze een maatje kunnen zijn voor iemand die tijdelijk of wat langer een steuntje in de rug nodig heeft.”
Hoop
“Sociale initiatieven hebben er de afgelopen anderhalf jaar alles aan gedaan om te voorkomen dat mensen buiten de boot zouden vallen. Nu zien ze dat de gevolgen van de coronacrisis nog lang niet weg zijn. Met het Herstelfonds willen we organisaties helpen.” Het Oranje Fonds brengt sociale organisaties met elkaar in verbinding, zodat ze ervaringen en ideeën kunnen uitwisselen. “Initiatieven zitten vaak in een lokaal netwerk. Het is inspirerend om de ervaringen van anderen te horen, die je misschien niet kent omdat ze in een ander deel van het land actief zijn.”
Er gebeurt veel, benadrukt Jetten. “Al die initiatieven met vrijwilligers, die er in hun omgeving toe dóen, dragen bij aan de sociale cohesie van Nederland. Als dat zou wegvallen, zou dat een enorme kaalslag betekenen.” Ze eindigt met een hoopvolle boodschap. “Zij zijn degenen die zien dat mensen sterk zijn in plaats van zielig en daarbij soms een extra zetje nodig hebben om er zélf uit te komen. Het mooie van deze sociale initiatieven is dat ze beginnen vanuit de mens. Ze zien een individu die het moeilijk heeft en op dat moment steun nodig heeft. Het is gebaseerd op hoop. Vanuit de gedachte dat iedereen ertoe doet.”
Corona sociaal herstelfonds
Het Corona sociaal herstelfonds, dat er mede op initiatief van het Oranje Fonds is gekomen, stelt een startbedrag beschikbaar van ruim 4 miljoen euro. Daarmee kunnen sociale projecten op het gebied van eenzaamheid, armoede en vrijwillige zorg problemen aanpakken die de coronacrisis heeft veroorzaakt of verergerd. Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport is de eerste partner die dit herstelfonds steunt met 1 miljoen euro om eenzaamheid te verminderen.
Oranje Fonds directeur Sandra Jetten: “Ook als coronamaatregelen verdwijnen, blijven de gevolgen van corona nog lange tijd voelbaar. Sociale initiatieven zijn onmisbaar in het maatschappelijk herstel dat nu nodig is. Zij dóen ertoe – net als de mensen voor wie ze zich inzetten.”
Iedereen doet ertoe. Ontdek hoe jij er (nog meer) toe kunt doen op oranjefonds.nl
