Een innovatieteam worstelt maandenlang met een softwareprobleem, tot een junior ontwikkelaar een radicaal andere aanpak voorstelt. De teamleider vraagt nieuwsgierig door en een week later blijkt dit de doorbraak. ‘Dit toont perfect waarom psychologische veiligheid zo hoog op de strategische agenda staat,’ vertelt Lot van Brakel van HRD Groep. ‘De beste ideeën komen vaak uit onverwachte hoek, maar alleen als mensen zich veilig voelen om ze te delen.’
Waarom psychologische veiligheid nu een strategische prioriteit is
De arbeidsmarkt is ingrijpend veranderd. Hybride werken is de norm geworden en mensen veranderen vaker van baan. ‘Vroeger begon je bij een bedrijf en bleef daar vijfentwintig jaar,’ legt Van Brakel uit. ‘Nu hoppen mensen vaker van baan naar baan.’ Daarmee verdwijnt kennis en binding, wat niet bevorderlijk is voor een gezonde groei van je organisatie. Amy Edmondson, hoogleraar aan Harvard Business School, toonde aan dat teams waarin mensen zich veilig voelen om risico’s te nemen, innovatiever en productiever zijn. Dit wordt alleen maar belangrijker in de steeds complexer wordende samenleving, waarbij mensen van verschillende disciplines steeds meer de samenwerking moeten opzoeken om tot nieuwe oplossingen te kunnen komen. Oude hiërarchische culturen roepen eerder angst op, waarvan wetenschappelijk is bewezen dat dat een negatief effect heeft op creativiteit en innovatievermogen: misschien wel de twee belangrijkste competenties van de 21e eeuw. Zonder psychologische veiligheid houden medewerkers hun ideeën voor zich, durven ze geen hulp te vragen en worden problemen niet tijdig gesignaleerd. In een complexe en bovendien vrij krappe arbeidsmarkt kunnen organisaties zich dit niet veroorloven.
De belangrijke rol van HR in het creëren van psychologische veiligheid
Voor HR-professionals ligt hier de uitdaging om de brug te slaan tussen strategie en dagelijkse praktijk. ‘Als HR-professional ben je in de perfecte positie om de cultuur van psychologische veiligheid te bevorderen,’ zegt Van Brakel. ‘Je hebt zicht op zowel de organisatiestrategie als op wat er leeft op de werkvloer.’
Concreet betekent dit dat HR-professionals:
Het gesprek faciliteren over psychologische veiligheid binnen de organisatie Leiderschapsontwikkeling aanjagen met specifieke aandacht voor psychologische veiligheid Processen en systemen evalueren om veilig gedrag te stimuleren Onmisbaar hierbij is het besef dat psychologische veiligheid continue onderhoud vereist. Je bent er niet als je op basis van een enkele meting het vinkje ‘wij zijn een psychologisch veilige organisatie’ zet; dat vraagt regelmatig onderhoud.
De kracht van meten en monitoren
Je kan als HR richting geven aan psychologische veiligheid door een nulmeting te doen. ‘Weten is meten,’ benadrukt Van Brakel. ‘Als je niet weet hoe het ervoor staat, kun je ook niet bijsturen.’ Regelmatige pulse-checks en teamgesprekken geven inzicht in de ontwikkeling.
Praktische handvatten voor HR-professionals: Integreer vragen over psychologische veiligheid in medewerkersonderzoeken Train leidinggevenden in het herkennen van signalen van onveiligheid
Faciliteer regelmatige reflectiemomenten in teams Want vergis je niet: wat je met zorg hebt opgebouwd, kan makkelijk weer afgebroken worden.
Psychologische veiligheid creëer je top-down
Wat kan je doen om psychologische veiligheid te creëren en te behouden: Zet het op de strategische agenda, maak er (inter-)actief beleid van, blijf het organisatiebreed voeden, monitor de ontwikkeling en maak het van mensen zelf. Het is pas echt veilig in je organisatie als iedereen zich als eigenaar ziet van een positieve (fouten)cultuur en zich er ook zelf verantwoordelijk voor voelt.
HRD Groep – Partner in organisatieontwikkeling
Wij helpen mensen en teams hun talent te benutten en te groeien op alle niveaus. Dat doen we altijd passend in de context en op een manier die mensen uitdaagt hun grenzen te verleggen. Wij maken talenten en ontwikkelpotentieel inzichtelijk en we ontwikkelen vaardigheden, werkgeluk & attitude bij mensen in organisaties. Onze expertises: assessments, training, coaching, teamontwikkeling, leiderschapsontwikkeling, mto’s en cultuuronderzoek.
