Het zijn nog altijd de mensen die het verschil maken in de groene business transformatie. ‘Je kunt alles automatiseren, maar uiteindelijk zijn het de mensen die het wel of niet waar moeten maken.’ Dat vergt inclusief leiderschap en gerichte omscholingsinitiatieven.
‘Je moet je mensen het vertrouwen geven dat ook zij een rol in de transitie kunnen pakken’
Een verschuiving naar groen. Of: een groene business transformatie. Het zijn begrippen die zowel opwinding als onzekerheid oproepen. Natuurlijk, zegt Jeffrey van Meerkerk, directeur strategische relaties, Sustainability en CSR binnen ManpowerGroup Nederland, ‘er is het positieve, enthousiaste verhaal over nieuwe kansen en nieuwe banen in nieuwe groeisectoren. Maar er is ook onrust. Bedrijven die zich afvragen of ze wel klaar zijn voor de toekomst. En mensen die vrezen voor hun werk door de opmars van digitalisering en robots.’ Om daar meteen aan toe te voegen dat mensen altijd het verschil zullen maken. Van Meerkerk: ‘Daarom spreken we bij ManpowerGroup bij voorkeur over een mensgedreven groene transitie. Je kunt alles automatiseren, je kunt een ideaalplaatje schetsen van de wereld van morgen en overmorgen. Maar uiteindelijk zijn het de mensen die het wel of niet waar moeten maken. Dat is de grootste uitdaging voor de industriesegmenten die op dit moment met de groene transitie aan de slag gaan. Denk aan energie, productie, chemie, logistiek, de supply chains. Daarin is bij het terugdringen van de CO2-uitstoot en het bereiken van net zero de grootste winst te behalen. Maar daarin werken ook de meeste mensen met een gemiddeld opleidingsniveau (MBO) die worstelen met de toekomst en vrezen voor hun banen.’ De transitie, zegt Van Meerkerk, vraagt om een ander leiderschap: ‘Je moet je mensen het vertrouwen kunnen geven dat ook zij een rol in de transitie kunnen pakken. Dat betekent dat je als leider van een organisatie laat zien dat je snapt dat jouw mensen het verschil maken, dat zij belangrijk zijn voor de uitvoering van je groene ambities. En dat je begrijpt dat je daarin moet investeren.’
Continu ontwikkelen
Cruciaal is volgens Van Meerkerk de investering in ‘learnability’, het ontwikkelen van het vermogen en activeren van de wil om continu te blijven ontwikkelen. En om bewust en structureel skills gericht op te leiden. Toch gaat het niet alleen om skillsets en cv’s. Van Meerkerk: ‘Als werkgever, als leider van een organisatie, moet je ook snappen dat niet iedereen hetzelfde profiel heeft. Dat niet alleen telt wat je kunt, maar ook wie je bent. Inmiddels zijn er vijf generaties die op de werkvloer actief zijn en elke generatie vraagt een bepaalde aanpak. De oudste generatie vertrekt binnenkort van de arbeidsmarkt, maar daar zit nog wel heel veel technische en praktische kennis. Men kan heel goed het historisch perspectief van het vakgebied schetsen. Die kennis is waardevol voor de generatie Z die nu echt een stevige positie op de arbeidsmarkt pakt. Die gaat makkelijker met nieuwe technologieën om, maar is ook veel generieker opgeleid en kan dus profiteren van de specifieke kennis van de oudere generatie.’ Bij het zoeken naar verbinding tussen de verschillende generaties snijdt het mes aan twee kanten. ‘Juist die jongste generatie staat weer veel meer open voor andere culturen en andere omgangsvormen, ook daarvan valt iets te leren. In 2030 bestaat al zestig procent van de arbeidsmarkt uit mensen van generatie Z. Die groep heeft enorm behoefte aan ander, inclusief leiderschap dat gericht is op diversiteit en waarin ‘belonging’ centraal staat: jezelf kunnen zijn, ertoe doen, je gehoord voelen. Ontbreekt dat, dan stapt men al snel weer op. Het is al enorm moeilijk om personeel te vinden en te behouden en nu al geeft 94 procent van de bedrijven en organisaties aan dat ze niet het juiste groene talent kunnen vinden. Wil je je groene business transformatie vormgeven en waarmaken, dan moet je in elk geval de waarde onderkennen van inclusief leiderschap.’
Scherp zicht op arbeidsmarkt
Het zijn adviezen die voortkomen uit wereldwijd arbeidsmarktonderzoek. Van Meerkerk: ‘ManpowerGroup zit als een van de grote HR-dienstverleners in meer dan 75 landen, met een sterke positie in die middensegmenten van de arbeidsmarkt. We beschikken dus over een enorme hoeveelheid actuele informatie over de arbeidsmarkten wereldwijd. Na analyse brengen we die terug naar marktsegmenten, de industriesector bijvoorbeeld. Daarin hebben we een uitgebreide dataset beschikbaar voor onze klanten. Over het talent dat voor ons werkt en wat hen drijft, waarin werkgevers zich moeten onderscheiden om loyaliteit van hun werknemers te krijgen, hoe we skills zien veranderen.’ De eigen marktdata en –analyse wordt extra relevant door deze te combineren met statistieken die publiek beschikbaar zijn, bijvoorbeeld CBS- of LinkedIn-gegevens. ‘Door dat alles bij elkaar te brengen,’ zegt Van Meerkerk, ‘kunnen we onze klanten een scherp zicht bieden op de actuele arbeidsmarkt: waar is talent beschikbaar, wat kost dat talent, en is talent mobiliseerbaar? Wil bijvoorbeeld talent vanuit India in een bepaald marktsegment misschien naar Europa komen? En wat is daar dan voor nodig? We geven, door AI gedreven, heel scherpe analyses op hoe talent vorm krijgt wereldwijd om uiteindelijk onze klanten te kunnen helpen met het organiseren van de juiste talentstrategieën.’
Twee miljoen nieuwe banen
Arbeidsmarktdata- en analyse wordt ook gedeeld met economische fora. Van Meerkerk: ‘We zijn al jaren actief als strategisch partner van het World Economic Forum en we maken deel uit van de World Business Council for Sustainable Development.’ De verschuiving naar groen heeft het potentieel om miljoenen goedbetaalde, duurzame banen te creëren, van nieuwe batterijtechnologie die de auto-industrie transformeert tot waterstof dat een impact heeft op transport, landbouw en meer. Zo presenteerde ManpowerGroup, samen met het Spaanse energieconcern Cepsa, in januari van dit jaar in Davos een baanbrekend rapport over de groene waterstofrevolutie. ‘Met alle ontwikkelingen daarin zouden er tot 2040 bijna twee miljoen nieuwe groene banen in deze sector alleen kunnen worden gecreëerd, zegt Van Meerkerk. Maar uit het rapport blijkt ook dat in die transitie 60 procent van de werknemers zal moeten worden bij- en omgeschoold. Van Meerkerk: ‘Minder dan 40 procent van de werkgevers denkt daar nu over na. We kunnen prachtige plannen maken voor een wereld die net zero is, maar als we ook niet nadenken over een collectieve om- of bijscholing, dan komen er straks heel veel mensen aan de kant te staan die we eigenlijk keihard nodig hebben. De beroepsbevolking in de EU kent nog een lichte groei, maar bij krimp, en die gaat er aankomen, hebben we dan echt een groot probleem. Daar ligt de collectieve verantwoordelijkheid die we hebben. Alleen gerichte omscholingsinitiatieven zullen ervoor zorgen dat mensen hun plaats in de groenere toekomst zien en dat bedrijven over het cruciale talent beschikken dat ze nodig hebben om hun duurzaamheidsplannen te verwezenlijken.’
