Bewegen is niet alleen belangrijk voor het fit houden van de spieren en gewrichten, maar ook voor gezondheidsklachten als hart- en vaatziekten, cholesterol, diabetes en hersenfuncties. “Als je je lijf in beweging houdt, houd je je brein in beweging en je motoriek in gang. Die koppeling wordt steeds duidelijker,” vertelt Fysiotherapeut Martijn Michielse.
Martijn Michielse is eigenaar van fysiotherapiepraktijk Fysique in Dordrecht en voorzitter van de coöperatie Fysiotherapie Dordrecht. Vanuit zijn expertise weet hij hoe belangrijk bewegen is als je ouder en onzekerder wordt, bang om te vallen. “Als je stopt met bewegen dan wordt het fysiek alleen maar minder. Je conditie gaat achteruit, je spierkracht en stabiliteit worden minder. Maar je wordt ook cognitief minder. Blijf je in beweging, dan onderhoud je die functies veel langer. En ben je minder snel afhankelijk van thuiszorg en mantelzorg.” Daarom is het zo belangrijk om te bewegen, eventueel met een hulpmiddel als een rollator of aangepaste fiets. “Zolang je maar uit de stoel komt!”
Angst om te vallen
Hulpmiddelen vergroten de wereld. “Ik snap heel goed dat mensen zeggen ‘ik ga niet meer fietsen of lopen zonder hulpmiddel’. Maar zoek contact met je huisarts, fysiotherapeut of ergotherapeut. Die kan samen met je kijken wat nog wél mogelijk is. Wat zijn de aanpassingen die nodig zijn om veilig te kunnen bewegen? Een fysiotherapeut kan helpen met een aantal oefeningetjes en aanpassingen, zodat je wel makkelijk kunt opstaan uit je stoel en zelf je boodschappen kunt blijven doen.”
Ook zonder sporten kun je jezelf prima fit houden. Je hoeft niet voor alles de auto te pakken. Je kan beter kiezen voor de fiets of wandelen. Hetzelfde geldt voor de trap in plaats van de lift of werken in de tuin. “Het belangrijkste is dat je beweegt. Kijk wat bij jou past,” benadrukt Michielse. “Je hoeft niet naar de sportclub. Je kunt ook twee of drie keer per week aan je vitaliteit werken met een aflevering van Nederland in Beweging. Die lessen zijn voor iedereen goed te volgen.”
Preventie
Er is een duidelijk onderscheid tussen mensen die van nature graag bewegen en mensen die minder bewegen. Die tweedeling is de afgelopen twee jaar gegroeid. De eerste groep is ook in coronatijd blijven bewegen, terwijl anderen juist minder zijn gaan bewegen door het gedwongen thuiswerken. Michielse ziet hier een taak voor de overheid. “Preventie wordt de komende jaren nog belangrijker. De kosten van de zorg rijzen de pan uit. Als we aan de voorkant zorgen dat we mensen fitter en vitaler houden, dan wordt het veel minder belastend op latere leeftijd.
Niet iedereen hoeft een marathon te lopen, maar bewegen ‘an sich’ daar zijn we voor gemaakt. Er is geen dier dat de hele dag op z’n kont zit. En wij hebben een leefstijl ontwikkeld waarbij we passief op de bank hangen. De motorische vaardigheden van de jeugd worden echt minder. Ze spelen minder buiten, zitten veel achter een scherm. Dat moeten we omdraaien. Op de basisschool moet je al beginnen met het stimuleren van bewegen. Er is steeds meer bewijs dat bewegend leren een impuls geeft op het leergedrag. Een woordspelletje waarbij je een bal tegen de muur gooit, zorgt voor een enorme prikkel van je hersenfunctie.”
‘Blijf in beweging’
Het belangrijkste advies van Michielse luidt: “Blijf in beweging, maar let goed op wat jouw lichaam aangeeft. Onze reflex bij klachten, is dat we ons rust opleggen. Rust levert het tegengestelde effect op, qua herstel. Het gewricht wordt alleen maar stijver en pijnlijker, waardoor je het nog minder gaat belasten. Door het gewricht in beweging te houden, vindt herstel plaats. Als je rustig opbouwt, zie je dat het lichaam de tijd krijgt om aan de zwaardere belasting te wennen.” Hij maakt de vergelijking met een vogel die uit de boom valt. “Die blijft niet onder de boom zitten, maar probeert te bewegen. Dat is een belangrijke les.”
