De weg naar de top is voor vrouwen geen gemakkelijke. Veel ambitieuze vrouwen krijgen te maken met ongelijke behandeling qua carrière kansen en ervaren dagelijks een niet-inclusieve werkcultuur.
‘De vraag die je gerust kunt stellen, is: zijn vrouwen welkom?’
Twee topvrouwen, Rosita Drigpal en Rudina de Lange, vertellen over de uitdagingen en kansen op de route naar de top en eenmaal aan de top. De Lange is non-executive director/toezichthouder bij een vijftal bedrijven; Drigpal bestuurslid/toezichthouder bij meerdere organisaties.
‘Bias’ naar jonge vrouwen
‘Als vrouw trap je altijd met de wind tegen, terwijl mannen niet eens in de gaten hebben dat ze altijd de wind in de rug hebben,’ vat De Lange het verschil qua loopbaan en promotiekansen samen. ‘Mensen hebben een bepaalde “bias” naar jonge vrouwen. In het begin merk je dat niet,’ verklaart Drigpal. ‘Je bent enthousiast over je werk en denkt dat raakt mij niet. Tot je allemaal kleine dingetjes meemaakt en het je bij elkaar wel veel wordt. Als je je ervan bewust wordt dat je anders wordt benaderd, kom je niet meer van dat gevoel af.’ Als voorbeeld vertelt ze over haar eerste managementfunctie. ‘Ik was vrij jong, vrouw en met een migratieachtergrond. Bij de eerste MT-vergadering werd bij binnenkomst gezegd: ben jij de notulist? Dit zijn de stukken. Daar raakte het me voor het eerst. Alle rotklussen kwamen mijn kant op. Daar heb ik doorheen gevochten. Het heeft me harder gemaakt. Dat je mondig moet blijven, ook als je een slechte dag hebt. Als je binnenkomt moet je zorgen dat je je gezag uitstraalt. Je moet foutloos in je werk zijn, heel strikt in protocollen en direct zijn.’ De ongelijke behandeling is er al op de middelbare school, benadrukt De Lange. ‘Ik ben een “die hard” bèta. Dankzij de ‘Thea studeert techniek’-dagen heb ik de TU Twente bezocht. Bij de studie Technische Bedrijfskunde had ik meteen: dít is het! De toenmalige decaan op school vroeg me: “zou je dat wel doen, meisje?” Die vraag is typerend voor de Nederlandse cultuur richting vrouwen in techniek, weet ze inmiddels. ‘Eigenlijk moet je doorvragen. Welke denkbeelden zitten erachter?’ Negeer het, is haar advies. ‘Voor hetzelfde geld had ik me laten overdonderen en was ik toch iets anders gaan doen. Woorden zeggen niks. Kijk naar de cijfers en acties. Qua percentage studerende meiden en vrouwen in techniek staat Nederland op plek 27 binnen Europa. Het is cultuur. De vraag die je gerust kunt stellen, is: zijn vrouwen welkom? Met altijd wind tegen zijn de meeste vrouwen op een gegeven moment in hun carrière bekaf.’ Haar advies aan jonge vrouwen luidt: ‘Draai het om. Verdient het bedrijf jouw talent? Er bestaat ook zoiets als een inclusieve werkomgeving waar je op basis van je prestaties wordt gewaardeerd.’ Ze adviseert talentvolle vrouwen die bij technische bedrijven willen doorgroeien ook te kijken naar het buitenland en bedrijven in Nederland met een buitenlandse eigenaar, die wel oog hebben voor een inclusieve werkvloer. ‘Qua gender gelijkheidsindex staat Nederland op plek 28. De kans is groot dat je als vrouw blijft vaststeken in de Nederlandse klei.’
Elkaar steunen
‘Een goede balans van mannen en vrouwen in de (sub)top creëert een betere besluitvorming. Én toch is het nog steeds niet vanzelfsprekend,’ constateert Drigpal. Toen ze de kans kreeg om toe te treden tot de RvB, koos ze ervoor om eerst de opleiding gaan doen voor bestuursfuncties om extra bagage in haar rugzak te hebben. Want het gevoel niet goed genoeg te zijn, het “imposter syndrome”, steekt de kop op als je moe bent of een vervelende dag achter de rug hebt. ‘Soms was het traject best wel confronterend. Dan kreeg ik te horen: vertrouw op je kwaliteiten.’ Haar eerste positie in een bestuur met alleen maar witte mannen was de zwaarste van haar hele carrière, vertelt ze. Ze boden weerstand bij echt alles wat ik aandroeg. Het is kwetsend, juíst omdat ik zoveel ervaring heb.’ Ze kiest er bewust voor om te focussen op de positieve kanten van haar rol aan de top. Ik word regelmatig gevraagd om te komen spreken en ben uitgenodigd om toe te treden tot SER Topvrouwen, een community van board ready topvrouwen met bijbehorende database waarin ze hun ambities zichtbaar kunnen maken.’ Ze doet een oproep aan jonge, ambitieuze vrouwen om elkaar te helpen en het succes te gunnen. ‘Als je elkaar steunt, kom je er sneller en sta je steviger in je schoenen. Want iedereen kan een steuntje of een uitgereikte hand waarderen en gebruiken.’
