De toekomst is aan emissieloos bouwen. In 2030 moet bouwmaterieel op diesel vervangen zijn door elektrische machines. De weg daar naartoe kan worden versneld als er meer en beter wordt samengewerkt, bijvoorbeeld door materieel te delen, meent Lars Kool.
‘We delen onze kennis en ervaring, óók de negatieve dingen, zodat je weet wat er op je afkomt’
Drie jaar geleden is het Emissieloos Netwerk Infra opgericht, een initiatief van bouwbedrijven, ombouwers van materieel, netwerkbedrijven en andere marktpartijen om de ontwikkeling van zero emissie materieel te versnellen en kennis te delen. Het is een van de samenwerkingsplatforms, naast Emission-0, Entreeding en Planmeister. Kool is een van de bestuursleden. Zijn bedrijf, Urban Mobility Systems, levert white label batterij-elektrische en hybride (brandstofcel) aandrijflijnen ter vervanging van de dieselmotor van bouwmachines.
Schone en stille bouwplaats
Oktober 2023 hebben 45 partijen, waaronder Bouwend Nederland, overheden en opdrachtgevers het Convenant Schoon en Emissieloos Bouwen gesloten. Doel is een schonere en stillere bouwplaats, door de CO2-uitstoot terug te dringen tot nul en de uitstoot van stikstof en fijnstof te beperken. Het zorgt voor een kleine revolutie op de bouwplaats, waar dieselgeneratoren en zwaar bouwmaterieel vervangen worden door schone varianten. De overstap op elektrisch materieel vraagt om een forse investering. De prijs van een emissieloze machine is nu nog flink hoger dan van een standaard dieselmachine. Daarom heeft de overheid de Subsidieregeling Schoon en Emissieloos Bouwmaterieel (SSEB) opgezet. Deze is beschikbaar voor bedrijven die een emissieloze (uitstootvrije) bouwmachine willen kopen of een bestaande bouwmachine willen ombouwen. Kool heeft zijn vraagtekens bij de regeling. En dat is nog zacht uitgedrukt. Het werkt vooral marktverstorend, is zijn overtuiging. ‘Subsidie is een extraatje, niet de oplossing,’ meent Kool. ‘Nu gaan bedrijven alleen investeren als de SSEB-pot opengaat. Het budget is in één dag overschreven en komt op de verkeerde plek terecht. Het brengt mensen op het verkeerde spoor. Je moet investeren vanuit een visie, de businesscase rond rekenen buiten de subsidie om. Anders heb je als bedrijf geen recht van bestaan,’ stelt hij gedecideerd. ‘We moeten anders gaan denken met z’n allen, anders krijgen we de nieuwe economie nooit van de grond. We denken te veel vanuit de oude traditie.’
Kennisdelen
Kool heeft als leverancier van emissieloze bouwmachines een uitgesproken idee over hoe je de bouwplaats wél sneller emissievrij krijgt, met dezelfde inspanning. Hij kijkt daarbij naar opdrachtgevers en uitvoerders. ‘Overheden zijn er evengoed schuld aan dat bouwprojecten nog niet emissieloos plaatsvinden. De uitvraag moet volledig elektrisch worden. Als de overheid als opdrachtgever zegt: we willen alleen nog elektrisch, dan moet het. Nu hangen allerlei partijen rustig achterover en winnen de handige jongens het van de eerlijke bedrijven in de aanbesteding.’ Hij heeft een oplossing die eerlijk democratisch is en elektrificatie direct een boost geeft: subsidie via een hoger uurloon. ‘Als je bij de inzet van dieselmachines € 60 per uur krijgt en voor elektrisch € 100 per uur, gaat iedereen elektrisch materieel aanschaffen. Het is gelijke monniken, gelijke kappen en 100% controleerbaar. Een subsidieregeling als de SSEB is juist fraudegevoelig.’ Kool is een enthousiast deelnemer aan het Emissieloos Netwerk Infra. ‘We delen onze kennis en ervaring, óók de negatieve dingen, zodat je als bouwbedrijf en opdrachtgever weet wat er op je afkomt bij de transitie. Die visie klopt met waar ik van houd: kennis delen om te vermenigvuldigen. Als je je kaarten tegen je borst houdt, krijg je geen vooruitgang.’ Samenwerken is de kracht, luidt zijn boodschap. ‘We werken nog te veel op eilandjes. Als partijen meer gaan samenwerken, zul je zien dat we gaan versnellen. In plaats van zelf elektrisch materieel aan te schaffen kun je ook materieel inhuren en samenwerken.’ Hij noemt twee succesvolle voorbeelden. ‘GMB Bouwbedrijf investeert zonder subsidie, vanuit een sociale en duurzame visie. Ze hebben hun berekeningen goed gedaan en laten zien dat emissieloos gewoon financieel uit kan. Cornelissen uit Elst heeft 10 machines lopen en verhuurt zichzelf aan bouwers. Op die manier wordt de investering gedeeld, en kunnen je de transitie versnellen.’
