De uitdagingen van de gezondheidszorg kunnen niet los van elkaar worden gezien. Het begint met de vergrijzing. Hoe ouder je wordt, hoe meer zorg je nodig hebt. Dat legt weer druk op de zorg, met stijgende zorgkosten en een tekort aan en overbelasting van zorgmedewerkers. De positieve kant van het verhaal? De coronacrisis vergroot de noodzaak tot innoveren en samenwerken.
Nu we massaal gedwongen thuiswerken om Covid-19 eronder te krijgen, vallen veel bezwaren tegen videovergaderen reuze mee en zien we zelfs de voordelen. Dat geldt ook in de zorg. Het blijkt dat er veel meer mogelijk is als je gedwongen bent om out-of-the-box te denken. De druk die de coronacrisis op de zorg legde en het vermijden van risico’s heeft tot tal van creatieve oplossingen geleid.
Het contact met zorgverleners verloopt meer en meer digitaal of op afstand. Zeker bij risicogroepen. Een voorbeeld is een speciale trainingskit voor mensen die midden in een chemotraject zitten. Het Amsterdam UMC heeft een project opgezet, zodat deze kwetsbare groep onder begeleiding van fysiotherapeuten thuis aan hun fitheid kunnen werken, waardoor ze toch in aanmerking komen voor een operatie en daarna sneller herstellen.
Klant centraal
Bij innovatie wordt al gauw gedacht aan nieuwe technologie of een nieuwe uitvinding. Maar deze meeste innovaties beginnen met de wil om te veranderen. Het gaat om de overtuiging dat het nieuwe beter is dan het bestaande. Een crisis is vaak een aanjager van innovatie, omdat deze om onconventionele oplossingen vraagt. Slimme zorgoplossingen zijn er vaak al. En vinden nu hun weg naar de praktijk.
Covid-19 stimuleert de zoektocht naar waar er winst is te behalen. In tijd, in kosten, en in gemak. In de zorg dat laatste niet onbelangrijk. Voor de patiënt of cliënt moet de innovatie makkelijk zijn te gebruiken, het gevoel bieden dat het een vooruitgang is. Het is de reden waarom technisch gedreven innovaties vaak mislukken. De klant moet centraal staan. Je moet de gebruiker meekrijgen. Eenvoud moet voorop staan. Denk aan slimme elektronica in en rondom de woning, ook wel domotica genoemd, waardoor ouderen langer veilig zelfstandig kunnen blijven wonen.
Smart data
Digitalisering zorgt ervoor dat gezondheidszorg steeds meer gepersonaliseerd en op maat kan worden geleverd. In de eerstelijnszorg vindt het contact steeds meer plaats in een digitale omgeving, waar een patiënt zelf een afspraak maakt, herhaalrecepten aanvraagt, labuitslagen bekijkt en het eigen medisch dossier kan inzien.
Beter gezondheidszorg begint met preventie, dankzij gezondheidsapps en slimme ‘wearables’, zoals smartwatches, die continue gegevens meten en vergelijken. Deze meten bloedwaarden, hartslag en ademfrequentie, je slaappatroon, je stemming, of je genoeg beweegt et cetera. Met de coronacrisis komt daar een nieuwe markt bij: de sneltesten en vaccinatiepaspoorten. Wie zo meteen op vakantie naar het buitenland wil, of naar een festival, moet een negatieve test kunnen overleggen. En wat is dan betrouwbaarder dan een elektronisch bewijs?
Samenwerken in de keten
Een trend die de toekomst van de zorg sterk gaat bepalen, is de roep om samenwerking. Er is een toenemende aandacht voor doelmatigheid van de zorg. Zoals apps, elektronische dossiers en beeldbellen de communicatie tussen de zorgverlener en patiënt steeds makkelijker maakt, kunnen tools ook de samenwerking in de zorgketen bevorderen. Door te leren van elkaars expertise en de ideeën die het verschil maken. Want de kennis is er. Door de coronacrisis is de druk om multidisciplinair te samenwerken en de behoefte aan korte lijnen toegenomen. Hierdoor is slimme zorg in een stroomversnelling gekomen. De impact van Covid-19 op de gezondheidszorg is in die zin blijvend.In de eerstelijnszorg vindt het contact steeds meer plaats in een digitale omgeving.
