COPD is een van de meest voorkomende blijvende longziekten. In Nederland alleen al gaat het om zo’n 600.000 mensen met deze diagnose en nog een groot aantal mensen zonder diagnose, maar met klachten die op de aandoening wijzen.
Chiesi steunt Nicotinee: Samen met de longarts Wanda de Kanter strijden voor een rookvrije generatie
Op Wereld COPD-dag wordt aandacht gevraagd voor deze klachten. Het snel herkennen ervan kan er namelijk voor zorgen dat COPD eerder opgespoord wordt, en dat kan weer veel gezondheidswinst opleveren. In een vroeg stadium van COPD kun je het ziektebeloop gunstig beïnvloeden: stoppen met roken, dagelijks bewegen, sneller reageren bij een longaanval, de juiste medicijnen en voeding optimaliseren. Dat zijn allemaal kansen op een betere kwaliteit van leven en een lagere ziektelast die je laat liggen wanneer de diagnose niet op tijd gesteld wordt. Maar liefst 80 procent van de COPD-gevallen is te wijten aan roken. “De schade die roken aanricht, is enorm,” benadrukt Wanda De Kanter, longarts en activist tegen de tabaksindustrie. “COPD ontstaat door jarenlange schade aan de longen door tabaksrook. Wat nog schokkender is, is dat veel patiënten zich niet realiseren dat hun ziekte te voorkomen was. Het stigma ‘ik heb het mezelf aangedaan’ houdt hen vaak tegen om tijdig medische hulp te zoeken.” Dit stigma is volgens De Kanter onterecht. “Niemand kiest ervoor om verslaafd te raken. De tabaksindustrie richt zich doelbewust op jongeren om hen verslaafd te maken. Jongeren hebben geen idee van de gevaren en raken op jonge leeftijd verslaafd aan nicotine, wat uiteindelijk kan leiden tot longziekten, zoals COPD.”
Rookvrije generatie: tijd voor actie
De oplossing ligt volgens De Kanter bij strengere overheidsmaatregelen. De onlangs vernieuwde GOLD-richtlijnen voor COPD benadrukken het belang van vroege opsporing en preventie, maar besteden te weinig aandacht aan een rookvrije generatie. “Structurele maatregelen zoals jaarlijkse prijsverhogingen op sigaretten en een verbod op online verkoop zijn cruciaal,” legt De Kanter uit. “In Nederland zijn we veel te laks als het gaat om handhaving van de verkoopleeftijd van tabak onder de 18 jaar. Ook is er in Nederland te weinig kennis over de gevolgen van roken. We hebben daarom sterke, impactvolle campagnes nodig.
Vapen: de nieuwe dreiging
Naast het traditionele roken wijst De Kanter op de opkomst van vapen, een nieuwe bedreiging voor de gezondheid van jongeren. “Vapen wordt steeds populairder, juist onder kinderen die nog niet begonnen zijn met roken. Het is makkelijk verkrijgbaar en de handhaving is zwak. “Een jong kind dat vapet heeft 28 keer zoveel kans om sigaretten te gaan roken. De damp van e-sigaretten lijkt onschuldig, maar bevat schadelijke stoffen die verslavend werken en tot hart en longproblemen leiden, afname van de hersenfuncties en mentale klachten geven zoals angst en depressies. Daarom is het essentieel dat we vapen ook onder de loep nemen en strengere regels invoeren en handhaven”
Samenwerken voor verandering
Om deze doelen te bereiken, werkt De Kanter zo nu en dan samen met Chiesi, een farmaceutisch familiebedrijf dat zich inzet voor COPD-bewustwording. “Chiesi en ik delen de ambitie om niet alleen de 80 procent van de COPD-patiënten die door roken ziek worden te voorkomen, maar ook om vroege herkenning en diagnose te stimuleren.” Daarnaast wijst De Kanter op het belang van politieke maatregelen. “We strijden tegen de invloed van de tabaksindustrie, die zich bovenal op kinderen en jongeren richt.
Rookvrije generatie 2030: het kan!
De Kanter benadrukt dat de sleutel tot verandering bij de overheid ligt. “De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) moet veel strenger handhaven op de verkoop van tabak en vapes aan minderjarigen en op het smaakjesverbod in vapes. Kinderen onder de 18 mogen simpelweg niet meer aan sigaretten of e-sigaretten kunnen komen.” Ze pleit voor een jaarlijkse prijsverhoging van sigaretten met minstens 10% en een verbod op de verkoop van sigaretten in winkels zoals tankstations en Primera’s.
Brieven aan de overheid
Volgens De Kanter moeten deze maatregelen wettelijk worden verankerd, inclusief een verbod op ‘disposable’ vapes. “De overheid moet verantwoordelijkheid nemen en duidelijke gezondheidsdoelen in de wet vastleggen. We hebben een vergunningsstelsel nodig en een wettelijke vastlegging van een Nicotinevrije generatie in 2030.”
Steun de rookvrije generatie
Wanda de Kanter roept iedereen op om het burgerinitiatief www.nicotinee.nl te ondertekenen. Dit houdt in dat vanaf 2030 de minimumleeftijd voor de verkoop sigaretten en vapes elk jaar met een jaar omhoog gaat bij kinderen geboren vanaf 2012. “Samen kunnen we een rookvrije generatie realiseren. 2030 is het jaar waarin we kinderen, geboren na 2012, kunnen beschermen tegen de gevaren van roken en COPD voorgoed de wereld uit kunnen helpen.”
