HR is van origine een redelijk reactief beroep, stelt Emke Daniëls van HRcommunity. ‘Toen we HRcommunity ruim tien jaar geleden begonnen, zat HR vaak ook nog op afstand van de directie.’ Inmiddels is dat nu meestal in de directie.
‘Om een organisatie goed te laten draaien, zit HR op een sleutelpositie’
‘Mensen moeten wíllen werken; moeten kúnnen werken en het moet ze mogelijk worden gemaakt om te werken,’ vat Daniëls de drie hooftaken van HR samen. Ze haalt de verschuiving van verzuimbeleid naar duurzame inzetbaarheid aan om uit te leggen hoe het HR-vak voortdurend in beweging is. ‘Met duurzame inzetbaarheid verschuif je van het behandelen van een ziekte naar het voorkomen van een ziekte, door te anticiperen op wat mogelijk eraan komt.’ Als voorbeeld gebruikt Daniëls de loopbaan van een bouwvakker. ‘Daarvan weet je dat hij of zij niet tot z’n pensioen zwaar werk kan blijven doen. Dus moet je tijdig anticiperen en nadenken wat voor werk iemand gaat doen als het fysiek te zwaar wordt en welke vaardigheden daarvoor nodig zijn. En hoe je die bouwvakker vanuit HR daarbij kan helpen?’
Verankering
‘Het speelveld verandert voortdurend. Om een organisatie goed te laten draaien, en mee te gaan in maatschappelijke ontwikkelingen, zit HR op een sleutelpositie,’ meent de HR-specialist. ‘Verankering met de hoofddoelstelling van de organisatie is heel belangrijk. Dat HR nadenkt: wat speelt binnen de organisatie en hoe kunnen we daar vanuit de menskant op aansluiten, met het hele instrumentarium dat HR heeft?’ We leven in een tijd van strijdende belangen,’ constateert Daniëls. ‘Directies en de ondersteunende diensten, zoals HR, moeten rekening houden met heel veel dilemma’s. Je moet aandacht hebben voor de winst, maar ook voor het klimaat. We moeten mensen ruimte geven, maar willen ook verbinden.’ De overheid ziet duurzame inzetbaarheid als een belangrijk thema en ondersteunt sectoren en bedrijven die hierin investeren, zoals met de Maatwerkregel Duurzame Inzetbaarheid en Eerder Uittreden, de MDIEU. Het budget voor 2024 bedraagt 200 miljoen euro. ‘Het is goed dat die regeling er is.’ Daarnaast moeten de allergrootste bedrijven sinds dit jaar rapporteren op niet-financiële ESG-doelen (environment, social responsible, governance). ‘De S is echt het domein van HR en gaat over het creëren van gelijke kansen voor iedereen.’ Daniëls vindt het een goede zaak. ‘Het feit dat organisaties moeten rapporteren, gaat HR heel erg helpen om sociale doelen te agenderen en daar een sturende rol in te pakken.’
Ruimere definitie van werk
De taak van HR is om mensen mee te nemen bij de veranderingen die zaken als automatisering en AI teweegbrengen. ‘Je baan vandaag is niet je baan over drie jaar. Dat is best wel eng. Mensen meekrijgen bij die transitie is een belangrijke taak van HR. De angst – ben ik straks nog wel nodig? – is een belangrijke. En ook om goed in te schatten wat straks nodig is aan skills en mensen, door op basis van data-analyse verschillende scenario’s te maken. Dan heb je het over strategische personeelsplanning. Daarin heeft data een cruciale rol. Bij het maken van beslissingen moet HR invloed kunnen uitoefenen en mee de richting bepalen, zodat het personeelsbestand aansluit bij de missie en doelstellingen van de organisatie.’
Daniëls neemt het hele jaar door podcasts op met HR-directeuren die bij HRcommunity en via de HRtop100 te beluisteren zijn. ‘Dat is mijn grootste kennisbron, naast dat ik HR-specialist ben. Ik hoor iedere week wel van een chief HR officer (CHO) wat er op z’n bord ligt en welke thema’s spelen.’ Zoals de extreme arbeidsmarktkrapte én een mismatch met de kennis en skills waar organisaties behoefte aan hebben. Een deel van de oplossing van het tekort aan personeel is mensen inzetten op basis van hun kennis en vaardigheden in plaats van het functieprofiel. ‘Het uitgangspunt is dan de mens.’ De definitie van werk is aan verandering onderhevig, constateert Daniëls. ‘De omgeving verandert en dat zorgt voor een veranderende invulling van de definitie van werk en werkgeverschap. Denk aan de toenemende druk op de zorg, die steeds meer vraagt van de omgeving van een zieke. En werkgevers krijgen steeds meer te maken met gebeurtenissen buiten de werksfeer die invloed hebben op de productiviteit. Denk aan schuldenproblematiek of een ongezonde leefstijl. Dat kun je niet regisseren, maar je kunt je medewerkers wel helpen om hun leven beter in balans te krijgen.’
