’s Lands grootste ondernemersvereniging VNO-NCW, MKB-Nederland stuurde met Natuur en Milieu recent het nadrukkelijk verzoek aan de Tweede Kamer in een hoger tempo in te zetten op een circulaire economie. Waarom?
Onder al de noodzakelijke innovatie moet een goede business case liggen
‘Een snellere, meer doordachte omschakeling van de lineaire naar een circulaire economie is waar wij voor staan,’ aldus Sanne Westra, expert en Beleidssecretaris Circulaire Economie, Grondstoffen en Milieu bij de ondernemersvereniging. ‘We zijn voor een groot aantal essentiële grondstoffen afhankelijk van het buitenland. Circulaire verdienmodellen maken ons weerbaarder voor geopolitieke omstandigheden. De lijst is lang maar denk alleen al aan de materialen die nodig zijn voor chips, windmolens en accu’s die essentieel zijn voor de energietransitie, waar we zonder komen te zitten als China de kraan dichtdraait. Via een circulaire economie kunnen we producten en materialen langer gebruiken en grondstoffen weer maximaal inzetten voor nieuwe producten. Dat resulteert niet alleen in een betere leefomgeving, het maakt ons dus óók minder afhankelijk van import uit minder stabiele landen.
Waardevolle grondstof
Een ander gegeven is Earth Overshoot Day. Daarmee wordt aangegeven hoeveel we van de natuurlijke hulpbronnen in de wereld als land jaarlijks verantwoord kunnen verbruiken. ‘De Nederlandse limiet hadden we al op één april bereikt’, zegt Westra. ‘In de lineaire economie, op wegwerpen en vervangen gebaseerd, gaan we allesbehalve efficiënt om met onze grondstoffen. Een voorbeeld: 55% van het verbruikte plastic wordt nog steeds verbrand. Dat is niet alleen een CO2-aanslag op het milieu, het is ook economische verspilling want er kan waardevolle grondstof van gemaakt worden.’
Goede business case
Daarmee rijst de vraag waarom een en ander niet voldoende opschiet. Westra is er duidelijk over. ‘Waar het op neerkomt is dat er in een vrije markt onder al de noodzakelijke innovatie een goede business case moet liggen. En daarin kan en moet onze overheid en zeker ook de EU een doorslaggevende rol in spelen. Je hebt beleid nodig dat gebaseerd is op normeren en stimuleren. Aan de ene kant Europese wet- en regelgeving en aan de andere kant bedrijven met subsidies helpen te investeren in nieuwe productieprocessen en nieuwe vormen van samenwerking om het van de grond te krijgen. De kosten gaan hier voor de baten uit. Marktwerking alleen verandert de status quo niet voldoende of in een heel laag tempo. En we hebben geen tijd te verliezen.’
Voortouw nemen
Ondertussen is de bereidheid onder ondernemers groot, aldus Westra. En is er zicht op lange termijn effecten met voor Nederland zakelijk enorme potentie. ‘Nederland loopt op tal van gebieden voorop. De basis- én recyclingindustrie is er, de wetenschappelijke kennis, de logistieke infrastructuur, en de innovatiekracht. Net zoals we dat gedaan hebben met de Deltawerken kunnen we ook deze kennis en technologieën in hoge mate exporteren. We staan pas aan het begin en ik kan het alleen maar omschrijven als een enorme kans. We kunnen hier echt het voortouw nemen.’
