In 2025 wordt de ESG-rapportage verplicht voor grote bedrijven. ‘Door aan de slag te gaan met duurzaamheid en andere ESG-criteria (Environment, Social, Governance), en die te meten, ga je keuzes maken voor de toekomst die jou als organisatie verder kunnen brengen, dan wanneer je alleen stuurt op het financiële gedeelte,’ vertelt Usha Ganga.
‘Het voordeel is dat de accountant die de jaarrekening controleert het bedrijf al kent’
Financiële informatie is al lang een belangrijk besluitvormingselement voor investeerders, beleggers en andere belanghebbenden. Maar het wordt ook steeds belangrijker om te weten of een organisatie maatschappelijk verantwoord onderneemt. ‘Als je alleen maar stuurt op financiële informatie, mis je een aantal ontwikkelingen. Voor een deel stuur je blind. Daarom is het goed dat de betrouwbaarheid van ESG-criteria wordt gecheckt,’ meent Usha Ganga, themaregisseur Duurzaamheid bij de Koninklijke Nederlandse Beroepsorganisatie voor Accountants (NBA).
Continuïteit
Voor het gewone jaarverslag toetst de accountant de financiële continuïteit. Bij ESG richt de scope zich veel meer op de langere termijn, constateert Ganga. Ze neemt een plasticproducent als voorbeeld. ‘Die zei tegen mijn collega: een jaarverslag is alleen maar terugkijken. Ik ben juist benieuwd of ik over tien jaar nog een businessmodel heb, met al die regels en verboden rond plastic. Het voordeel van ESG-informatie is dat je meer inzicht krijgt in waar jouw zwakke of kritieke punten zitten of waar ESG tot nieuwe kansen leidt. Omdat je bijvoorbeeld afhankelijk bent van een bepaalde grondstof die schaars wordt of aanvoer hebt uit een land dat politiek instabiel is of vatbaar voor extreem weer. Dus ook als je de ESG-prestaties vrijwillig meet en rapporteert, helpt het bij de besluitvorming. Datzelfde geldt ook breder. De manier van kijken bij ESG kan ook op andere thema’s ondersteunen. Zoals bij technologische ontwikkelingen als AI.’
Intern helpt ESG om de eigen visie en beleidsdoelen te borgen. Extern vraagt de maatschappij om transparantie over de duurzaamheidsprestaties en het sociale beleid. ‘Dat maakt het ook spannend. Het prettige is dat je als bedrijf in staat wordt gesteld van wat je wel en wat je niet doet en kunt; en welke afwegingen je daarin maakt. Wat ik belangrijk vind, is dat je als je met ESG aan de slag gaat voor jezelf bepaalt waar je grote negatieve impact hebt of grote positieve impact kan creëren. Het kan beide kanten op. Dat betekent soms dat je problemen op andere terreinen even laat liggen. En dat je die keuze transparant naar de samenleving kunt verantwoorden.’ Ze gebruikt Schiphol als voorbeeld. ‘Ze investeren in de ontwikkeling van duurzamere luchtvaart, maar dat is hoe ver ze gaan. Er is geen krimpambitie. Dan is het aan de maatschappij om daar wat van te vinden.’ Het vraagt moed. ‘Je moet ook durven te rapporteren over de niet zo succesvolle keuzes die je verkeerd maakt. Vaak heeft het verslag nu vooral een positieve kern.’
Duurzaamheidsprestaties
Europa heeft verslagleggingstandaarden gemaakt (European Sustainability Reporting Standards, ESRS) waar bedrijven aan moeten voldoen. ‘Veel bedrijven rapporteerden al over hun duurzaamheidsprestaties. Maar elk bedrijf hanteerde zijn eigen methodiek. Het voordeel van ESRS is dat de resultaten onderling vergelijkbaar zijn. De rol van de zogenoemde assurance provider is dat wordt onderzocht of de informatie betrouwbaar is.’ Dat kan, maar hoeft niet, de accountant te zijn. ‘Het grote voordeel van de accountant die de jaarrekening controleert, is dat deze het bedrijf al kent. Duurzaamheidsonderwerpen kunnen ook een financieel risico of kans betekenen. Het is goed als die informatiestromen hand-in-hand gaan. Als je besluit dat de werknemers in de keten een leefbaar loon worden betaald, heeft dat ook financiële consequenties.’ Ganga besluit met een oproep: ‘We gaan allemaal aan de slag op een terrein dat we nog niet zo goed kennen. Dat vraagt om een open blik en durf om aan de slag te gaan. Het is een leerproces, waarbij je het jaar erop ontdekt hoe het nog beter kan.’
