Artrose is een gewrichtsziekte die je belemmert in het leven en werken. De aandoening ontwikkelt zich meer en meer tot een heuse volksziekte, constateert orthopedisch chirurg Marnix Niggebrugge. Vooral actieve sporters en minder actieve mensen met overgewicht hebben klachten.
Artrose ontstaat door het dunner worden van het kraakbeen. Het is een vorm van gewrichtsslijtage, die stijfheid en pijn in het gewricht veroorzaakt. Artrose van knieën en heup zijn het meest bekend, maar komt ook voor bij handen, enkels en schouders. Nederland telt 1,5 miljoen mensen met artrose (bron: ReumaNederland). Met de vorderende leeftijd en groeiende populatie 60-plussers wordt dat alleen maar meer. ‘De aantallen die we opereren vormen een klein deel van de mensen die klachten heeft,’ stelt Niggebrugge.
Voorkom artrose, beweeg bewust
Regelmatige lichaamsbeweging een gezond gewicht verminderen het risico. ‘Een lager gewicht zorgt voor minder druk op het gewricht.’ Over het algemeen ontstaan de klachten vanaf 50 jaar. Pijnstillers, fysiotherapie en oefeningen om spieren en pezen te versterken helpen bij het verminderen van de klachten. ‘Voor sporters met klachten kan het verstandig zijn om te kiezen voor minder belastende sporten, zoals zwemmen en fietsen.’ Mensen met overgewicht kunnen in aanmerking komen voor Gecombineerde Leefstijl Interventie-programma’s, vertelt Niggebrugge. ‘Daarbij krijg je hulp om meer te bewegen, gezonder te leven en af te vallen.’
Mobiliteit
‘Mensen zijn soms radeloos van de pijnklachten, op het moment dat ze op het spreekuur komen. Zeker als ze geen controle over de pijn hebben en rust of pijnstillers niet helpen.’ Het is vaak de aanleiding om tot een operatie over te gaan. ‘Bij heupen is de teneur vaak “O, even een nieuwe heup!”. Die ingreep is dusdanig succesvol dat het als een betrekkelijk eenvoudige ingreep wordt gezien. Daardoor is de beslissing om het te doen ook makkelijker genomen.’ Een knieoperatie is zwaarder en het herstel duurt langer.
Fysiotherapie is het startpunt van de revalidatie. ‘Zeker na de operatie is het bijhouden van de spieren in het bovenbeen en van rug en buik van belang om te blijven functioneren. Door van tevoren te revalideren en te trainen, pak je je leven na een operatie van een knieprothese weer makkelijker op na de operatie .’ Niggebrugge benadrukt de eigen inbreng van de patiënt. ‘Zelfs na de operatie zit er nog heel veel eigen werk aan vast. Zeker bij knieën, enkels en schouders duurt het al gauw zo’n drie maanden totdat je echt weer blij wordt qua mobiliteit.’ De hersteltijd verschilt per patiënt. ‘Als ik mijn patiënten na 6 à 8 weken terugzie op de poli,loopt de een nog op krukken en is de ander met de fiets.’
18 holes golfen
‘Actieve mensen, die merken dat het sporten niet gaat, hopen dat door de operatie terug te winnen. Dat is niet of moeilijk te beloven, afhankelijk van de sport. Het is altijd een moeilijk gesprek. Maar het is net zo lastig als iemand vertellen dat het gewicht omlaag moet voordat ik kan opereren.’ Het wisselt per patiënt wat de ambitie is voor na de operatie. Niggebrugge benadrukt het belang van goed overleg tussen patiënt en arts om tot een goede behandelkeuze te komen. ‘Steeds vaker krijg ik patiënten op de poli die relatief jong en sportief zijn, met het bijbehorende dagelijkse leven. Mensen zeggen vaak: mijn buurman heeft ook een nieuwe knie en die doet weer gewoon alles. Het is goed om het daar vooraf over te hebben. De verwachtingen bepalen heel erg hoe iemand de ingreep achteraf ervaart. Als je na de operatie weer 18 holes wilt golfen,leg je de lat erg hoog. Ik heb een patiënt die met een prothese de marathon heeft gelopen. Maar dat is uitzonderlijk. De meeste mensen willen vooral weer pijnvrij kunnen bewegen.’
