Dat ze haar patiënten met een staaroperatie kan helpen weer goed te zien, maakt dat ze elke dag plezier in haar vak heeft, vertelt oogarts Nayyirih de Koning-Tahzib. “Je ziet soms dat de wereld van oudere mensen kleiner wordt, omdat ze bepaalde dingen niet meer kunnen of durven. Doordat ze door de staar minder goed zien, voelen ze zich kwetsbaar.”
“Ik haal veel voldoening uit m’n werk. Het is een dankbare operatie. Vooral de samenwerking en interactie met de patiënten zijn leuk. Ik geniet van de dankbaarheid. Je ziet mensen stralen als ze geopereerd zijn, dat vind ik mooi,” vertelt De Koning-Tahzib.
Troebele lens
Een staaroperatie heeft geringe risico’s, maar toch is de beleving anders dan bij andere operaties. “Angst aan de voorzijde, opluchting aan de achterkant,” vat de oogarts de emoties krachtig samen. “Achteraf is het vaak ‘het viel heel erg mee’. Maar iedere patiënt vindt het spannend, zelfs mensen die al zwaardere operaties hebben meegemaakt,” vertelt ze. “Je ogen zijn je connectie met de buitenwereld. ‘Je hebt er maar twee van’,” zeggen haar patiënten dan tegen haar.
Van iedereen gaat het gezichtsvermogen achteruit. Op een gegeven moment kan dit uitmonden in staar. “Achter de pupil zit de natuurlijke lens. Die verliest zijn helderheid. Dat is een langzaam proces, waarbij de lens troebel wordt, waardoor je geleidelijk slechter gaat zien.” Mensen hebben vaak lang niet door dat ze slechter gaan zien. “Ze passen zich onbewust aan. Dat vind ik fascinerend. Pas als ze aan één oog zijn behandeld, merken ze hoe slecht het daarvoor was.” De voornaamste klacht bij mensen met staar is een vermindering van de gezichtsscherpte. Dat merken ze doordat ze bijvoorbeeld op een onbekende weg last hebben om de verkeersborden te lezen of de ondertiteling van de tv niet goed meer zien.
Dagbehandeling
In de vroege fase is het verminderde zicht nog op te vangen met contactlenzen of een bril. Er komt echter onvermijdelijk een moment dat de opticien ook geen uitkomst meer kan bieden en doorverwijst naar de oogkliniek. “Die samenwerking is heel goed. Er wordt goed meegedacht door opticiens.”
De behandeling is laagdrempelig. De operatie is een dagbehandeling. Het oog wordt met oogdruppels verdoofd en vervolgens wordt er met drie kleine sneetjes toegang verkregen tot de troebele lens. Deze wordt vervangen door een kunstlens. “Met een paar kleine handelingen daarna is de operatie klaar.” De Koning-Tahzib vervolgt: “Tussen de operatie van het eerste, geopereerde oog en het tweede oog hebben mensen soms last van disbalans, waardoor er een trend is om de tijd tussen de twee operaties zo kort mogelijk te houden. Binnenkort kunnen we de staaroperaties op dezelfde dag verrichten.”
Brildragers
Het doel van de staaroperatie is het verbeteren van het zicht. “Als je de troebele, natuurlijke lens vervangt door een heldere kunstlens, heb je daarnaast de luxe om een beetje te ‘sleutelen’ aan de brilsterkte. Het is niet per definitie dat je altijd van je bril afkomt, maar men kan proberen de brilsterkte te minimaliseren. De patiënt kan ook de wens uiten voor een premiumlens om na de staaroperatie zoveel mogelijk brilonafhankelijk te worden of te blijven, bijvoorbeeld een kunstlens die multifocaal is en/of de cilinderafwijking corrigeert. “Je hebt drie afstanden – veraf, de computerafstand en dichtbij –, en eigenlijk heb je nog veel meer tussenafstanden, zoals die van de smartphone, laptop en het autodashboard.
In veel gevallen hebben mensen met een premiumlens geen bril meer nodig. De kosten van een staaroperatie worden vergoed, het is verzekerde zorg. De kosten van premiumlenzen worden niet vergoed. Niet iedereen is echter geschikt voor een premium lens. Dan kan je met een basis kunstlens die persoon nog heel goed helpen.” Het is belangrijk dat we de mogelijkheden vooraf goed met de patiënt bespreken en gedegen onderzoek doen, legt De Koning uit. Gelukkig gaat het in veruit de meeste gevallen heel erg goed, zijn mensen erg blij en dankbaar.”
