Een wandelend bos? Middenin de stad? Wie Leeuwarden bezoekt, zal allicht even in de ogen wrijven. Maar die bedriegen niet. “De verhalen waarin je gelooft, daar handel je naar.”
1200 bomen in 750 bakken, het is niet niks. Dagelijks worden 150 bakken door vrijwilligers een stukje verplaatst door de binnenstad van Leeuwarden, tot het moment dat ze een definitief plekje in de grond krijgen. Dit ‘wandelende bos’ van zestig verschillende boomsoorten is bedacht door landschapskunstenaar Bruno Doedens en maakt onderdeel uit van Arcadia, een 100 dagen durend cultureel programma in Friesland (nog tot 14 augustus). Doedens wil met zijn project verbazen, verrassen en verwonderen, maar vooral ook een verandering stimuleren in de manier waarop we ons verhouden tot de natuur en de aarde als geheel. Doedens: “Als mensensoort zijn we behoorlijk belastend voor de aarde. Maar de beschikbaarheid van grondstoffen is eindig, het gebruik van deze planeet niet eindeloos. We zullen als mens van een belastende soort moeten veranderen in een verrijkende soort. Alleen, hoe krijg je dat voor elkaar?”
Radicale verbeelding
Doedens beschrijft in zijn essay ‘Planet Paradise’(2021) de noodzaak om de verhouding tussen mens en natuur te herzien. Doedens: “Mijn conclusie is: de verhalen waarin je gelooft, daar handel je naar. Dus als het verhaal is dat economische vooruitgang altijd goed is en minder groei slecht omdat het tot een recessie leidt, dan moet je daar een ander verhaal tegenover stellen. Cultuur speelt daarbij een belangrijke rol, met radicale verbeelding kun je mensen op een ander spoor krijgen door ze een spiegel voor te houden. Wat zijn we nou aan het doen? Blijven we náást de natuur staan of gaan we ons er weer deel van voelen?”
Doedens is ervan overtuigd dat we die omslag kunnen maken. “Met het Bosk-project probeer ik aan te tonen dat je iets kunt doen wat feitelijk niet kan. Met ruim duizend bomen door een stad wandelen, dat is een gekke actie, maar tegelijkertijd mobiliseert het heel veel mensen die willen dat er dingen veranderen, dat er een versnelde verduurzaming komt. We doen met bijna 5000 vrijwilligers het onmogelijke. Daarmee willen we de bezoekers een ‘wow’-gevoel geven én een signaal afgeven: als dit kan, kan er veel meer.”
Friesland toont lef
De kunstenaar is onder de indruk van het lef van de provincie. “In Friesland snappen ze dat investeren in cultuur een belangrijke stimulans is voor verbeteringen en een verrijking van de toekomst. En dan heb ik niet alleen over Bosk, maar ook over Arcadia, waarvan we een onderdeel zijn. De onderliggende boodschap van dat cultuurprogramma is: in wat voor wereld willen we leven? En hoe laten we ‘m na, hoe zijn we goede voorouders?’ Een kunstproject als Bosk, zegt Doedens, laat je in eerste instantie iets voelen: “Door te voelen, kun je je denken veranderen en dan daarnaar handelen, daar speel ik mee in mijn werk.”
“Blijven we náást de natuur staan of gaan we ons er weer een deel van voelen?”
