De zorg voor ouderen staat enorm onder druk. De samenleving vergrijst in snel tempo, mensen worden steeds ouder. Alleen al het aantal 90-plussers verdriedubbelt de komende twintig jaar. Maar Annet Boekelman, Themacommissie Digitaal Denken en Doen bij ActiZ, is ook hoopvol wanneer ze aan de toekomst denkt. “De 75-plussers van nu zijn actiever en digitaal vaardiger dan voorheen.”
“De vraag naar zorg stijgt de komende 30 jaar. Met minder mensen moeten we meer zorg leveren. We moeten dus inzetten op preventie en technologische innovatie”, stelt Boekelman. Ze spreekt namens ActiZ, de vereniging van vierhonderd zorgorganisaties. Met bijna 500.000 medewerkers verzorgen zij zo’n 2 miljoen cliënten in de verpleging, verzorging en thuiszorg.
De zorg moet anders
De zorg zoals we die nu organiseren, is niet houdbaar. Tegelijkertijd ziet Boekelman ook nieuwe ontwikkelingen. “We zien in de praktijk nu al een volstrekt andere oudere met hele andere wensen dan jaren geleden”, legt Boekelman uit. “Die oudere wil zo lang mogelijk zelfstandig blijven. De zorgvraag wordt dus anders en misschien wel minder uitgebreid dan voorheen. Daarnaast worden mensen steeds digitaal vaardiger. Veel wordt gedaan met mobiel of iPad. Door deze verandering wordt de zorg straks anders ervaren: digitaal, sneller en dus efficiënter. Dat biedt kansen, voor ouderen om actief, fit en vitaal te blijven. ActiZ pleit er daarom voor dat zoveel mogelijk zorg digitaal wordt geleverd, tenzij het niet anders kan.
Reablement als oplossing
Hoe kunnen ouderen zo lang mogelijk zelfstandig blijven? Een groot deel van de oplossing ligt bij preventie, denkt Boekelman. In haar dagelijkse werk is ze bestuurder bij de Brabantse zorgorganisatie Mijzo. Mijzo is druk bezig met het ‘Reablement’ programma, ook wel Langer actief thuis genoemd. Een Deense methodiek die mensen helpt om weer (nieuwe) vaardigheden aan te leren, waardoor ze geen of minder professionele zorg nodig hebben. Volgens onderzoek vermindert dit de zorgvraag met zo’n 60 procent.
In de praktijk werkt het als volgt: een cliënt met een indicatie voor wijkzorg, volgt een programma van 4 tot 12 weken. De cliënt wil bijvoorbeeld weer zelf leren douchen of boodschappen kunnen doen. Een multidisciplinair team (een wijkverpleegkundige, fysiotherapeut en ergotherapeut) werkt nauw samen om ervoor te zorgen dat het doel wordt behaald, soms met behulp van (digitale) hulpmiddelen. De resultaten zijn indrukwekkend. “Dankzij de training kon een cliënt zichzelf weer verzorgen en weer naar de supermarkt. Hij zei: ‘Ik krijg mijn vrijheid weer terug, want ik hoef niet meer te wachten op zorg.’ Dat is toch fantastisch.”
Maatschappelijk vraagstuk
“Preventie en positieve gezondheid worden heel belangrijk de komende jaren in onze steeds ouder wordende samenleving”, zet Boekelman. “Iedereen in Nederland, jong en oud, moet zich daar bewust van worden.” Boekelman sluit het gesprek af met een oproep aan de hele samenleving. “Denk nu al na over hoe jij actief oud wil worden. Hoe kan technologie daarbij helpen? Praat erover met naasten, je sociale netwerk. Alleen dan zijn we voorbereid op de uitdagingen die aan de zorg voor ouderen worden gesteld.”
