De eerste lichting bedrijven is vanaf dit jaar verplicht om volgens het corporate sustainability reporting directive (CSRD) van de EU te rapporteren over de impact op mens en milieu. Maar dat betekent niet dat kleinere bedrijven de dans ontspringen. IT-specialist NTT DATA Business Solutions helpt deze organisaties bij het verzamelen en vastleggen van de benodigde data.
‘We merken bij onze klanten steeds meer een intrinsieke motivatie’
De CO2-uitstoot van de vriezer bij de consument thuis? Die data moeten producenten straks meenemen in hun bedrijfsrapportage. Met ingang van boekjaar 2024 moet een jaarverslag niet alleen financiële gegevens bevatten, maar ook informatie over de impact van bedrijfsactiviteiten op mens en milieu. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan. ‘De verplichte CSRD-richtlijn van de EU omvat 82 rapportagevereisten, 500 meetpunten en meer dan 10.000 datapunten. Je krijgt vragen over uiteenlopende zaken als je eigen CO2-uitstoot, waterkwaliteit, huisvesting van seizoenarbeiders, maar dus ook over de impact van het gebruik van je product nadat je het verkocht hebt,’ verklaart Marc van den Berk van NTT DATA Business Solutions. Zijn organisatie helpt bedrijven bij het verzamelen en vastleggen van deze niet-financiële bedrijfsdata.
Complexe rapportage
Naar schatting vallen zo’n 50.000 Europese bedrijven onder de nieuwe regels. Ook bedrijven die niet hoeven te rapporteren, worden geraakt door de nieuwe wetgeving. Wat betreft het hoofdstuk emissie is de CSRD-rapportage onderverdeeld in drie “scopes”: de directe emissies van de eigen bedrijfsvoering (scope 1), indirecte emissies door energieverbruik (scope 2) en de emissies van de ketenpartners (scope 3). Het rapporteren van scope 3-emissies is complex, omdat dit vereist dat bedrijven data verzamelen over hun hele waardeketen. Óók gegevens die zich buiten hun eigen boekhouding bevinden, zoals data van leveranciers, transporteurs, afnemers en eindgebruikers. ‘Scope 3-data haal je niet zomaar uit je softwaresysteem. Je moet je keten gaan bevragen. Om als frietproducent je CO2-footprint te achterhalen over je hele keten, moet je ook onderzoeken hoe lang een friettent of consument jouw frieten bakt. En in het geval van een diepvriesproducent: hoe het product gebruikt wordt. Dat kan ver gaan. Gebruikt een huishouden groene of grijze stroom? En hoe wordt dat product ontmanteld als het kapot is?’
Groenere keten
De CSRD is weliswaar bewerkelijk, maar biedt enorm veel kansen, benadrukt hij. ‘Het is een administratieve rompslomp. Maar het voordeel is dat de keten uiteindelijk groener wordt. We merken bij onze klanten steeds meer een intrinsieke motivatie. Wanneer je al je duurzaamheidsdata verzamelt en in een rapport stopt, krijg je een concreet overzicht. Daarmee kun je slimme, groene keuzes maken. Je krijgt heel veel knoppen om mee te spelen.’ Met de CSRD maakt de economie in feite een inhaalslag, constateert Van den Berk. ‘Er komt aandacht voor zaken die lang vrijblijvend waren in je bedrijfsvoering. De inzichten die je genereert met de data gaan ervoor zorgen dat je als bedrijf waardevoller wordt voor samenwerkingspartners en klanten. Zo houd je bestaansrecht in de toekomst.’ NTT DATA Business Solutions helpt bedrijven bij de implementatie en het beheer van hun ERP-systemen van SAP. ‘Net als iedereen die nu met de CSRD geconfronteerd wordt, hadden wij het antwoord op hoe je aan alle CSRD-data komt, niet direct voorradig. Maar, we zijn wel heel goed in de digitale ondersteuning van bedrijfsprocessen en de rapportagesystemen die daarbij horen. En we denken dat daarin de sleutel ligt tot een goed verslag.’ Om die reden startte de IT-specialist in 2022 met een aantal van zijn klanten een werkgroep. Elke drie maanden komt een aantal bedrijven uit de food en agro-industrie samen en pakt het een vraagstuk rondom de CSRD beet. ‘Waar haal je alle versnipperde data vandaan? Hoe krijg je alles in een rapportage die de accountant goedkeurt? Hoe weet je zeker dat de data die je van leveranciers en afnemers krijgt ook klopt,’ geeft Van den Berk als voorbeelden. ‘We zien bij onze klanten dat de benodigde data voor CSRD-rapportage vaak nog niet goed genoeg in die systemen zit of wordt vastgelegd. Of zelfs nog helemaal niet. We helpen ze om inzichtelijk te krijgen wat en waarover ze moeten rapporteren. Dat doen we voor bedrijven die onder de nieuwe rapportageverplichting vallen. Maar we helpen ook kleinere bedrijven die voor scope 3 data moeten aanleveren aan partners.’
CSRD als kans
Niet CSRD-plichtig zijn en toch data moeten overleggen, lijkt een last, maar biedt juist kansen om je bedrijfsvoering en keten onder de loep te nemen, vindt Van den Berk. ‘ Wil je in de toekomst aantrekkelijk blijven als partner, dan zal je groener en socialer moeten zijn en dat ook kunnen aantonen. Er komt een moment dat klanten en organisaties bijvoorbeeld zeggen “ik wil alleen nog maar werken met bedrijven met minimale uitstoot”. In de gesprekken met klanten blijkt telkens dat hun ERP-systeem de ideale data en processtructuur biedt om het duurzaamheidsverslag op te baseren. ‘De ERP-systemen van nu zijn cloudbased. Er zit één krachtige database onder. Wij noemen dat een “single source of truth”. Daardoor werkt elke afdeling, van inkoop en warehouse tot productie, met dezelfde, actuele dataset. Er kan niet zomaar met de cijfers geknoeid worden. Omdat je verslag moet doen over niet-financiële gegevens van diverse afdelingen is een dergelijk centraal systeem ideaal. Je hebt immers alles op één plek. Als de processen in het systeem eenmaal goed zijn ingericht, helpt dit om de komende jaren je CSRD-rapportage relatief snel gereed te krijgen, zonder extra uitzoekwerk.’
