We kunnen niet met en niet zonder, lijkt het wel. Aan de ene kant is plastic een veelgeprezen materiaal onder verpakkingsproducenten door de vele mooie eigenschappen. Maar er is ook een andere kant van de medaille. Want op dit moment drijft er 150 miljoen ton plastic in zee, waardoor jaarlijks 100 miljoen zeedieren sterven. Wat is de oplossing voor dit plastic dilemma? Freek Bakker, Directeur Value Chain Plastics bij PreZero, aan het woord.
Denk je aan plastic, dan is het schrikbeeld van vervuilde oceanen en in plastic verstrengelde zeedieren niet ver weg. “Kanttekening daarbij is dat deze mate van vervuiling met name ontstaat in landen waar de afvalsystemen minder ontwikkeld zijn”, vertelt Bakker. “Neemt niet weg dat ook wij verantwoordelijkheid moeten nemen ten aanzien van plastic en naar de feiten moeten blijven kijken. Ja, het is een mooie kunststof. Het is licht, flexibel, goedkoop en heel geschikt om de houdbaarheid van voeding te verlengen. Feitelijk kunnen we niet zonder plastic. Maar dat betekent niet dat we onze ogen moeten sluiten voor de nadelige effecten van het materiaal op ons milieu. Goede inzameling en verwerking is juist bij plastic heel belangrijk”, zegt Bakker.
Meer wet- en regelgeving
Een dilemma dus, zonder gemakkelijk antwoord. Hoe gaan we op een goede manier om met plastic? Er ligt allereerst een verantwoordelijkheid voor producenten, stelt Bakker: “Zij moeten actief kijken naar hoe je kunt verminderen. En dan vooral: verminderen van het aantal type plastics. In de industrie wordt veel gebruik gemaakt van blended plastics, samenstellingen van meerdere plasticsoorten. Deze zijn een stuk lastiger te recyclen. Verder moeten verpakkingen van recyclaat meer worden afgedwongen, door strenger op te treden tegen virgin plastics, plasticsoorten gemaakt van nieuwe grondstoffen. Daar is meer wet- en regelgeving voor nodig, zoals extra belasting. Producenten worden nu te weinig geprikkeld om te zoeken naar duurzame alternatieven.”
Hoe duurzamer, hoe duurder
Een duurzamere verpakking vraagt om meer creativiteit van de ontwerpers. En automatisch ook om bereidheid van consumenten om meer te betalen. Want een duurzamere verpakking, is een duurdere verpakking. Bakker: “Consumenten betalen nu al meer voor een duurzame verpakking, omdat de hogere kostprijs wordt doorberekend. Maar de schade die een verpakking toebrengt, wordt niet ingecalculeerd. We moeten toe naar een true pricing model, waarmee we ook de milieu-impact meenemen in de prijs en een duurzame verpakking goedkoper wordt ten opzichte van een een verpakking gemaakt van virgin materiaal. Verder moeten we accepteren dat niet alle verpakkingen een mooie transparante uitstraling hebben, maar ook een grijze kleur kunnen hebben, omdat ze van duurzamer materiaal zijn geproduceerd. Dat vraagt om een andere mindset van de consument.”
Een wereld te winnen
Het plastic dilemma is dus vooral een dilemma dat we met elkaar moeten oplossen. Met producenten én met consumenten. Er valt nog een hele wereld te winnen, waar we alleen samen een groot verschil kunnen maken. Als pionier in plastic recyclen speelt PreZero daar een heel belangrijke rol in. Volgens nieuwe berekeningen van het Afvalfonds wordt landelijk zo’n 35% van alle op de markt gebrachte plastic verpakkingen gerecycled. Een relatief laag percentage in vergelijking met bijvoorbeeld papier of glas. “Dat heeft alles te maken met het feit dat plastic scheiden nog in de kinderschoenen staat”, legt Bakker uit. “Het gebeurt pas 10 jaar. PreZero is er vanaf het begin af aan bij en kan dus bogen op 10 jaar ervaring. In vergelijking met andere materialen is dat een korte periode, waarin we desalniettemin veel ervaring hebben opgedaan. We spelen een rol in alle fasen van de plastic keten: inzameling, sortering, verwerking, maar ook in de productie van plastic verpakkingen. Die positie als ketenregisseur maakt ons uniek en een aanjager van innovatie.”
Recyclen begint met goed scheiden
En dat is belangrijk, stelt Bakker: “Er ligt een enorme uitdaging als het gaat om het recyclen van plastic afval. En daar hebben wij als recyclingbedrijf onze verantwoordelijkheid in te nemen.” Evenals ieder andere organisatie, overigens. Want om plastic te kunnen recyclen, is het allereerst zaak om het aan de voorkant goed te scheiden. Bakker: “Dat wordt ook steeds meer gestimuleerd. Per 2023 geldt er een aangescherpte producentenverantwoordelijkheid, die het voor organisaties aantrekkelijker maakt om plastic te scheiden. Dat maakt dat afval scheiden ook echt het nieuwe normaal wordt voor organisaties.”
Van foliezak naar foliezak
En daarna? Wat gebeurt er met plastic afval als het eenmaal correct is gescheiden en ingezameld? “Onze klanten kunnen erop vertrouwen dat het plastic dat wij inzamelen maximaal wordt benut en wordt ingezet voor hergebruik. Als aanjager van innovatie in de keten kunnen wij voor de klant inzichtelijk maken hoe haar plastic wordt verwerkt en zo hoogwaardig mogelijk wordt teruggebracht in de keten. Met eigen capaciteit of in samenwerking met onze partners.” Daar zijn al heel mooie voorbeelden van. Bakker: “Van plastic afval maken we prachtige producten, zoals koffers, kinderbuggy’s of plastic shampooflessen. Misschien wel het meest circulaire voorbeeld: we kunnen van oude foliezakken geheel nieuwe foliezakken maken. We zijn goed bezig, maar plastic is nog lang niet 100% circulair. Omdat er ook altijd vervuiling in plastic zal zitten is 100% misschien ook wel een utopie. We werken hard aan het verhogen van het percentage gerecycled plastic en goede afvalscheiding is daarvoor de basis. Dat is ons doel!”
Voor meer informatie: www.prezero.nl
