Waar de dierentuinen van vroeger één grote tentoonstelling van bijzondere exotische wilde dieren waren, hebben de dierenparken in Europa nu primair natuurbescherming en -educatie als hoogste doel.
Dierenpark Wildlands heeft al bijna 90 jaar ervaring, ook als Dierenpark Emmen. ‘We zijn als dierentuin op weg naar een nieuwe rol. Van oudsher lieten we zien hoe mooi de natuur is. Nu is dat veel meer: wat heeft de natuur nodig en wat kunnen we voor de natuur betekenen? In het park leven vijftig verschillende diersoorten die in het wild een bedreigde status hebben,’ vertelt manager Plant en Dier Jan-Minze Zomer.
Moderne Ark van Noach
De vraag of een dierentuin nog wel van deze tijd is, beantwoordt Zomer bevestigend. ‘Je hebt dierentuinen nodig om soorten te behouden en dieren weer de vrijheid te gunnen die ze verdienen. Dierentuinen spelen een onmisbare rol in het Europese programma voor bedreigde diersoorten.’ Hij gebruikt als voorbeeld de tiro dorado, een zoetwatervis uit Mexico die op de rode lijst staat en in het wild is uitgestorven. ‘We spelen een rol als moderne Ark van Noach om de soort te behouden. Als het water van de meren weer schoon is, kunnen we de soort hopelijk terugplaatsen.’ Van alle dieren die Wildlands heeft, wordt gekeken wat ze nodig hebben, benadrukt Zomer. ‘We willen bijvoorbeeld weten wat het effect van klimaatverandering is op de dieren. Als we dat beter weten, kunnen we ook beter helpen.’ In Emmen wonen drie witte neushoorns, een ‘iconisch diersoort’ in de woorden van Zomer. Deze is bedreigd doordat stropers veel geld kunnen verdienen aan de hoorn van een neushoorn. Wildlands werkt mee met het Europese fokprogramma voor neushoorns. ‘Soortbehoud kunnen we niet alleen. Dat doen we met een grote groep Europese dierentuinen.’ Daarnaast ondersteunt het Wildlands Natuur en Educatie Fonds Rangers in Afrika om neushoorns en andere bedreigde dieren te beschermen en stroperij te voorkomen. ‘Met die steun kunnen we de wereld een klein beetje beter maken. In het gebied dat de Rangers beschermen zijn afgelopen jaar geen neushoorns gestroopt en zijn drie jongen geboren.’
Educatief en natuurgetrouw park
Het verhaal van de neushoorns en andere projecten rondom bedreigde dieren deelt Wildlands met de gasten van het park. ‘Waar educatie vroeger heel erg ging over het dier – hoe sterk en zwaar die was – is het nu meer natuurbeschermingseducatie: hoe gaat het met het dier en hoe kunnen we het dier goed beschermen? We betrekken de bezoekers door plekken te creëren waar je meer leert over dit soort projecten. Zo is er een Ranger Station gebouwd, waar je als bezoeker de verhalen hoort over stroperij en hoe we bijdragen aan het beschermen van de neushoorn.’
Arctic Ambassador Center
‘We zijn van oudsher een educatief en natuurgetrouw park.’ Daar steekt het park veel energie in, met veel vernieuwingen, zoals een digitale quiz voor jongeren om goede Rangers te worden. Met de Serenga-safari rijd je rond de savanne, vlak langs de dieren, waarbij de chauffeur vertelt over de leefomgeving van de dieren. ‘We maken het beeldend. We hebben fictief stropers op het terrein wonen en laten zien wat de waarde van zo’n hoorn is.’ Zomer: ‘Uiteindelijk willen we iedereen liefde voor de natuur meegeven. We willen bezoekers motiveren en inspireren om nog meer over de natuur te leren en deze te beschermen.’ Afgelopen periode heeft het parkdeel Nortica een make-over gehad, met een Scandinavisch haventhema en meer groen. Het dierenpark is onlangs Arctic Ambassador Center geworden, vertelt Zomer trots. ‘We helpen Polar Bear International mee bij het onderzoek hoe je ijsberen kunt beschermen in de natuur.’ Hij besluit: ‘Zonder dierentuinen waren veel diersoorten nu al uitgestorven. Mijn stelling is dat we niet meer zonder goede dierentuinen kunnen. We moeten alleen heel goed monitoren welke dieren je helpt. Daar is een belangrijke rol voor ons weggelegd.’
