Met het oog op wereldwijde energieveiligheid en CO₂-reductie is de behoefte aan schaalbare, betrouwbare, basislast energie groter dan ooit. Traditionele kerncentrales, maar ook zogenoemde Small Modular Reactors (SMRs), kunnen daar een belangrijke rol in spelen.
In januari 2026 vindt er in Den Haag een internationale conferentie plaats over SMRs om stakeholders uit de hele keten bij elkaar te brengen. Organisator Floriske Deutman van de Stichting Energietransitie & Kernenergie (SEK) wil hiermee een uniek platform creëren voor internationale samenwerking rond SMRs.
Met het ultieme doel om in 2040 volledig CO2-neutraal stroom op te wekken, zet het kabinet in op de bouw van vier nieuwe kerncentrales. De reacties op de plannen zijn verdeeld, constateert Deutman. ‘Het grote voordeel van SMRs is dat deze modulair zijn. Veel typen kunnen grotendeels in een fabriek worden gebouwd, wat de kwaliteit verhoogt en de bouwtijd verkort. Dat maakt de kosten beter beheersbaar. Sommige mensen vinden het daarom beter om meteen in te zetten op SMRs, omdat we in het Westen niet zo goed meer zijn in het bouwen van grote infrastructurele projecten. Zelf denk ik dat het wel goed is om in ieder geval die grote kerncentrales neer te zetten. Die bieden een belangrijke basislastfunctie en profiteren van schaalvoordelen, waardoor de exploitatiekosten per kWh lager kunnen zijn dan bij SMRs, maar uiteindelijk is het de combinatie die telt: een robuuste mix van grote centrales en schaalbare SMRs.
Duurzame, schaalbare bron
Kernenergie wordt vaak niet als hernieuwbaar bestempeld, omdat de gebruikte brandstoffen – uranium en thorium – eindige grondstoffen zijn. Toch is de grens tussen ‘hernieuwbaar’ en ‘duurzaam’ diffuus. Ook om windmolens en zonnepanelen te maken heb je ook grondstoffen nodig. Waar het om gaat is dat kernenergie duurzame energie is die bijdraagt aan het halen van onze klimaatdoelen. ‘We hebben het nodig om naar een net-zero energiesysteem te komen.’ Gevraagd naar de miljardeninvestering die de bouw kost, antwoordt ze: ‘Allereerst is er écht een verschil tussen de ontwikkelingskosten en de kosten per kWh in het systeem. Als je alleen naar de levelised cost of energy (LCOE) kijkt, lijkt kernenergie vaak duur. Maar zodra je kijkt naar de volledige systeemkosten – dus inclusief netverzwaring en buffercapaciteit die zon en wind nodig hebben – blijkt kernenergie juist kosteneffectief. MIT en Princeton hebben daar een studie naar gedaan. Daar kwam uit dat in elke klimaatzone, zelfs waar een overvloed aan zon en wind is, je voor de laatste 10, 20% een schaalbare stabiele bron nodig hebt. Dan kom je qua kosten, duurzaamheid en veiligheid uit bij kernenergie. Alle landen die groen zijn hebben nucleaire energie in de mix.’ Small Modular Reactors (SMRs) zijn ook perfect voor de stroom- en warmtevoorziening aan industriële clusters als de Hoogovens of Chemelot. Voor de energie-intensieve industrie is een continue stroom aan energie en warmte nodig. ‘sommige SMRs kunnen meer dan 500 oC aan warmte leveren, maar kun je ook inzetten voor de productie van groene waterstof.’ Naast de technologische en beleidsmatige kant, bieden SMRs ook kansen voor Nederland als industriële speler. ‘Nederlandse bedrijven kunnen een belangrijke rol spelen in de ontwikkeling, levering en certificering van SMR-onderdelen en -diensten. Tegelijk zijn zij ook toekomstige gebruikers – vooral in de energie-intensieve sector. Die dubbele rol is uniek en biedt economische én strategische kansen.’
Internationale conferentie
De internationale conferentie SMRs & the Nuclear Supply Chain: Building the Energy Transition brengt technologieontwikkelaars, leveranciers en energiebedrijven tot investeerders, beleidsmakers, toezichthouders en eindgebruikers bij elkaar. Het initiatief voor de conferentie komt van de Stichting Energietransitie & Kernenergie (SEK) en de Netherlands Nuclear Society (NNS). Met keynotes, paneldiscussies, interactieve breakouts, netwerksessies en een sitebezoek aan Urenco in Almelo wil de conferentie een vliegwiel creëren voor de versnelde ontwikkeling en implementatie van SMRs. ‘De conferentie moet het gesprek op gang brengen over de roadmap hoe de energievoorziening er in 2050 concreet uitziet en de rol die SMRs daarin kunnen spelen. De interesse en wil zijn er.’
