Een hybride warmtepomp levert meteen al gasbesparing op. Wil je helemaal van het gas af, dan is na isoleren een warmtepomp een goede tweede stap in de weg naar duurzaam verwarmen. Maar er is niet één warmtepomp die geschikt is voor alle huizen. Er zijn grofweg drie types: pompen met een buitenunit die werken op buitenlucht, bodemwarmtepompen met een grondboring en binnenwarmtepompen met de binnenlucht als bron. Welke het meest geschikt is, hangt af van jouw situatie.
Binnenwarmtepompen, ook wel ventilatiewarmtepompen genoemd, hebben geen buitenunit. ‘Ze hebben wel als vereiste dat er een mechanische ventilatie in de woning aanwezig is,’ zegt Richard Vermeeren, New Business Manager bij Inventum Technologies. Dit type warmtepomp is namelijk een verwarmingsapparaat en ventilatietoestel in één. Deze vervangt meteen ook de traditionele MV-box of de WTW-unit. In plaats van de opgewarmde binnenlucht van circa 20°C naar buiten te blazen wordt de warmte er uitgehaald en teruggestopt in je ruimteverwarming en tapwater. Dit kan hybride, met hulp van een cv-ketel, of helemaal gasloos. Doordat de binnenwarmtepomp de uitgeblazen ventilatielucht verder afkoelt dan de buitentemperatuur, tot wel -15°C, wordt de binnenwarmtepomp een bron van hernieuwbare energie.
Een gezond binnenklimaat door goede ventilatie
Een hybride warmtepomp, dus met een cv-ketel als back-up, kan direct voor tot wel 70% gasbesparing zorgen. Hoeveel je precies bespaart, is afhankelijk van je verbruiksgedrag en hoe goed de woning is geïsoleerd. Voordat je de stap zet naar een gasloze duurzame warmteoplossing is het een vereiste dat je je oudere woning goed isoleert. Dit mag echter niet ten koste van de ventilatie gaan. ‘Verse lucht is belangrijk voor een gezond binnenklimaat en zorgt dat de lucht droog blijft,’ benadrukt Vermeeren. Bij zogenoemde jaren ’30 doorwaaiwoningen komt de verse lucht door alle gaten en kieren naar binnen. De afgelopen decennia zijn we huizen steeds beter gaan isoleren. ‘Dat houdt de kou buiten, maar kan voor nieuwe problemen zorgen. ‘Het risico van te rigoureus isoleren is dat er geen verse lucht de woning meer binnenkomt, waardoor de luchtkwaliteit in de woning niet langer op orde is. Daarnaast krijg je last van vocht en schimmel. Bij woningen van voor 1985, waarin niet standaard mechanische ventilatie zit, wordt de ventilatie nog wel eens vergeten bij het treffen van isolatiemaatregelen.’
Sinds het Bouwbesluit vanaf 1985 is mechanische ventilatie verplicht. Toch gaat het ook bij dit soort woningen vaak nog mis met het binnenklimaat, constateert Vermeeren. ‘Je komt in de gemiddelde woningbouwcorporatiewoning soms situaties tegen waarbij de raamroosters zijn dichtgeplakt of dicht gekit omdat er koude lucht door naar binnenkomt. Die roosters zijn er voor de verse lucht. Verse, koude lucht van buiten is niet altijd slecht. In dit geval is warmteverlies dus gezondheidswinst.’ Om deze ‘koudeval’ weg te nemen, zijn er tegenwoordig nieuwe technieken. Bijvoorbeeld dat de lucht voorverwarmd wordt ingeblazen met een ventilatiesysteem op type D: balansventilatie. Dit kan op twee manieren: met een warmte terugwinunit of met een binnenwarmtepomp, vertelt Vermeeren. ‘Het is het enige warmtepompsysteem dat ventilatie en verwarming combineert. Je haalt de verse lucht door de binnenwarmtepomp heen, waarbij je de lucht voorverwarmt. Dat is voor het comfort ideaal. De binnenwarmtepomp is hiermee gelijk ook een WTW-vervanger.
Hybride is een goede tussenstap naar gasloos
Een belangrijke voorwaarde voor een binnenwarmtepomp is dus de aanwezigheid van een mechanische ventilatie in de woning. ‘Heb je die niet, dan is dit type warmtepomp niet het passende stukje in jouw duurzaamheidspuzzel.’ Een tweede aandachtspunt voor dit systeem is de hoeveelheid lucht binnen. ‘We houden als rekensom aan dat binnenwarmtepompen geschikt zijn voor woningen tot ongeveer 180 m2 die met nieuwbouwwaardes zijn geïsoleerd. In bestaande bouw houden we een grens aan van 150 m2. Daar zitten berekeningen achter met megajoules, maar oppervlaktes zijn beter te begrijpen. Omdat de meeste woningen in Nederland qua oppervlakte onder de 180 m2 zitten, is het meestal een goede oplossing.’
Vermeeren voorziet voor de korte termijn een belangrijke rol voor de hybride warmtepomp om de klimaatdoelen voor de gebouwde omgeving te halen. ‘Het is een van de weinige alternatieven die je op dit moment op grote schaal kunt inzetten om te verduurzamen.’ Hij kijkt met optimisme naar de toekomst. Hybride, dus naast een cv-ketel, is een goede tussenstap naar helemaal gasloos wonen. ‘Het codewoord is samenwerking,’ benadrukt hij. ‘Anders gaan we de doelen voor 2050 niet halen. Een grote bottleneck is het tekort aan praktisch geschoolde mensen. Die gaan we nodig hebben om de installatietechnieken eigen te maken zodat al die duurzame systemen ook geplaatst kunnen worden.’ Hij besluit met een advies aan woningbezitter die aan de slag willen met verduurzamen. ‘Er is niet één oplossing. Bij de aanschaf van een warmtepomp heb je de keuze uit verschillende systemen met elk hun voor- en nadelen. Het is belangrijk dat je het juiste puzzelstukje pakt en de tijd neemt. Kies de oplossing die voor jouw huis het meet geschikt is en ook financieel het beste is. Een binnenwarmtepomp is vaak een grotere investering dan een nieuwe cv-ketel, maar heeft zich meestal binnen 7 jaar terugverdiend. Het kan dus goed zijn dat een binnenwarmtepomp voor jou dé oplossing is voor duurzaam verwarmen en ventileren.’
Benieuwd naar onze oplossingen? Bezoek de website en download ons conceptenboek.
115 jaar ‘Made in Holland’
Inventum Technologies bestaat 115 jaar en produceert in Nederland. De fabriek staat in Houten. De tweede fabriek, naast de bestaande locatie, wordt in december geopend. ‘We zijn een Nederlandse onderneming, met vooral lokale en Europese leveranciers waardoor onze footprint laag blijft,’ vertelt Richard Vermeeren. Het bedrijf produceert al 35 jaar ventilatiewarmtepompen zonder buitenunit. ‘De eerste Jaarbeurs, in 1917, werd door Inventum met elektrische kachels verwarmd. Dat was toen een alternatief om van de kolenkachel af te komen. En nu, ruim 100 jaar later, is het met onze binnenwarmtepompen eigenlijk niet anders. Alleen is het nu de transitie van gas naar duurzame energiebronnen.’
