Van vaccins tegen gezondheidsbedreigende virusziekten tot duurzame manieren om vlees te produceren: biotechnologie is overal. Het mooie is dat Nederland hierbij internationaal toonaangevend is. Als het aan managing director van HollandBIO Annemiek Verkamman ligt, bouwt Nederland die positie verder uit.
Om begripsverwarring te voorkomen, wat is biotechnologie precies?
“Een innovatieve vorm van technologie die gebruikmaakt van de slimmigheden in de natuur. Met chemie kun je al veel, maar met complexe technologieën uit de natuur kun je nog veel meer. ‘Life sciences’ dekt de lading eigenlijk beter dan ‘biotechnologie’, omdat het doel erin vervat zit: zorgen voor het leven, voor een gezonde en duurzame samenleving.”
Voor welke problemen kunnen life sciences een oplossing bieden?
“Voor heel veel verschillende. Ter illustratie, bij maar liefst 11 van de 17 door de VN geformuleerde Sustainable Development Goals kunnen life sciences iets betekenen. Natuurlijk op het gebied van gezondheid, zoals het ontwikkelen van vaccins tegen ziektes als ebola of – heel actueel – het coronavirus. Denk ook aan nieuwe geneesmiddelen, waarvan ik gentherapie een mooi voorbeeld vind van wat biotechnologie allemaal vermag. Kort gezegd kun je met gentherapie het DNA van iemand met een erfelijke aandoening repareren. Dit kan dus genezing voor tal van ziekten gaan betekenen. Daarnaast is biotechnologie relevant in onder meer de landbouw. Zo speelt het een rol bij het veredelen van planten. Toepassing van biotechnologie op dit gebied zorgt er bijvoorbeeld voor dat er minder water en bestrijdingsmiddelen nodig zijn voor die planten. En op deze manier kan ik nog wel even doorgaan met voorbeelden van het maatschappelijke belang van biotechnologie. Laat ik er nog eentje noemen, dat is kweekvlees. Ofwel echt vlees gemaakt uit dierlijke cellen. Er is geen enkel dier nodig voor dit vlees, dat daardoor een bijdrage levert aan de oplossing van het stikstofprobleem.”
Welke rol spelen jullie met HollandBIO?
“Wij zijn de belangenvereniging van meer dan 200 biotechnologiebedrijven in Nederland. Ons doel is deze bedrijven maximaal te laten bijdragen aan een gezonde en duurzame samenleving. Concreet streeft HollandBIO ernaar obstakels die de biotechbedrijven hinderen, uit de weg te ruimen. Hoe krijg je bijvoorbeeld de enorme hoeveelheid kennis van de Nederlandse universiteiten naar praktische toepassing bij Nederlandse bedrijven? En welke wet- en regelgeving staat een snelle en brede beschikbaarheid van biotech innovaties in de weg? Die obstakels wegnemen is niet altijd gemakkelijk. Zo is vorig jaar nog het Nederlandse biotechbedrijf Orca Therapeutics naar Canada uitgeweken omdat het vergunningstraject voor het uitvoeren van klinisch onderzoek in Nederland zo lang duurde. Met dat soort drempels houden wij ons onder meer bezig, om uiteindelijk de Nederlandse life sciences-sector tot volle bloei te laten komen.”
“Ik hoop echt dat steeds meer mensen gaan dromen van een carrière in de life sciences”
Wat is nu de positie van Nederland in het internationale life sciences-landschap?
“Nederland staat er bijzonder goed op. Niet alleen verdubbelde de life sciences-sector in ons land in de afgelopen tien jaar in omvang, maar ook zijn de perspectieven gunstig. We hebben erg veel kennis op heel goede universiteiten, tal van prachtige bedrijven – van gerenommeerde farmaceuten tot start-ups met veel potentie – en investeerders die stilaan vertrouwd zijn geraakt met deze kapitaalintensieve sector en durven investeren. En last but not least hebben Nederlanders ook wel eigenschappen die passen bij de sector: eigenwijsheid, nieuwsgierigheid en doorzettingsvermogen.”
Wat zijn wat u betreft prachtige Nederlandse voorbeelden van innovatie?
“Het gevaar van een antwoord is dat je andere bedrijven tekortdoet. Maar als ik er toch een paar zou moeten noemen, dan mag het Belgisch-Nederlandse Galapagos niet ontbreken. Dit farmaceutische bedrijf brengt naar verwachting dit jaar een reumamedicijn op de markt. Daar is veel doorzettingsvermogen voor nodig geweest, zo’n 20 jaar geleden zijn ze begonnen met niets, inmiddels zijn ze beursgenoteerd en ongeveer 15 miljard euro waard. Ook Genmab is een mooi voorbeeld, zij ontwikkelen middelen tegen kanker. Verder noemde ik net kweekvlees, op dat gebied timmeren de Nederlandse bedrijven Meatable en Mosa Meat hard aan de weg. Ook hier geldt: zo kan ik nog wel even doorgaan.”
Maar op de lauweren rusten is er niet bij?
“Uiteraard niet. Internationaal is Boston nog altijd het Mekka van de life sciences, waar de overheid fors investeert in biotechnologie. Wat mij betreft moet Nederland het Boston van Europa worden. Daar is een ijzersterk innovatieklimaat voor nodig, met voldoende toegang tot financiering. Maar daar is zeker ook menskracht voor nodig, knappe koppen om precies te zijn. Ik hoop echt dat steeds meer mensen gaan dromen van een carrière in de life sciences. Er is en er komt werk in overvloed, of je nu bio-informaticus, communicatiespecialist of labmedewerker bent. Afwisselend werk in een toonaangevende, betekenisvolle sector. Laat ik het bij mezelf houden: ik voel me elke dag bevoorrecht om erin te werken.”