De oorlog in Oekraïne en de energiecrisis maken duidelijk dat het belangrijk is dat Europa belangrijke basismaterialen, waaronder staal, zelf kan produceren. De opdracht die er ligt, is in Europa staal te maken op een goede, duurzame manier. Tata Steel in IJmuiden kiest voor de sprong vooruit met de overstap naar staalproductie met groene waterstof.

“Overal waar je om je heen kijkt, zie je staal. In gebouwen, in de auto of de trein. Dat zal in de toekomst ook zo zijn,” vertelt Jeroen Klumper, directeur sustainable transities bij Tata Steel. “In Nederland verbruiken we ongeveer 6,5 miljoen ton staal per jaar. Dat is ook wat wij produceren.”

Hoge kwaliteit staal

In de eerste helft van dit jaar heeft Tata Steel de klimaatambitie verscherpt. Het doel is om de CO2-uitstoot met 35 à 40 procent te verminderen in 2030 en in 2045 CO2 neutraal staal te produceren. In Europa loopt Tata Steel hiermee voorop. “Dat gaan we doen door op een nieuwe manier staal te maken. Waar dat nu gebeurt met hoogovens en kolen, gaan we dat doen met groene waterstof. Daarbij komt veel minder CO2 vrij.” Dat gebeurt in twee stappen. “De eerste hoogoven willen we voor het einde van 2030 vervangen door nieuwe, schonere installaties, wat een enorme uitdaging is. Iedereen gaat daar vol energie voor en ziet dit als de weg naar de toekomst. We leggen de basis voor de komende 100 jaar. We hebben de leveranciers geselecteerd voor de bouw van de installaties waarmee we de stap naar groene waterstof zetten.”

In 2030 moet 21 GigaWatt met windmolenparken op zee worden opgewekt, en vervolgens 70 GigaWatt in 2050. De hoeveelheid energie die Tata Steel nodig heeft, is daar slechts een percentage van. Bovendien heeft Nederland een uniek aardgasnetwerk dat de Gasunie samen met de Haven Rotterdam, Delfzijl en de IJmond voor de helft gaat ombouwen voor het transport van waterstof. “We zien dat onze plannen om met waterstof staal te gaan produceren een heel nieuwe dynamiek creëert. veel initiatieven voor de energietransitie kun je koppelen aan onze CO2-ambitie. Bedrijven die waterstof willen gaan produceren weten dat deze ook wordt afgenomen. Daarmee zijn we een groene motor om de energietransitie te versnellen. Als grote speler kunnen we met elkaar een duurzaam systeem bouwen.”

Tata Steel staat wereldwijd al jarenlang in de top 3 van staalbedrijven met de laagste gerapporteerde C02-uitstoot per ton staal. Het bedrijf produceert onder meer staal voor de Europese auto-industrie. “We maken wereldwijd op een van de meest efficiënte manieren staal. We staan bekend om onze hoge kwaliteit staal.” Klanten geven nu al aan dat zij afspraken willen maken voor het groene staal dat in de toekomst uit de fabriek rolt. “We hebben dezelfde doelstelling. Met onze nieuwe installaties kunnen we de CO2-uitstoot aan de inkoopkant van klanten sterk omlaag brengen. En staal is circulaire grondstof.” De bouw van de nieuwe installaties en transitie naar groene waterstof leveren een enorme impuls aan de regionale werkgelegenheid. “Met de bedrijven die onderhoudswerkzaamheden bij ons doen, zijn we in gesprek. Wat betekent het voor jou? Hoe kun je ook een deel van de toekomstige taart mee-eten? Waar ben je zelf mee bezig en hoe ontmoeten we elkaar daarin,” vertelt Klumper. Totdat alle installaties volledig operationeel zijn, moeten de bestaande installaties blijven draaien. Dat betekent dat wij in deze transitie veel extra mensen nodig zullen hebben.

Gezamenlijk optrekken

Bob Tessensohn is als category manager verantwoordelijk voor de onderhoudscontracten voor bedrijven die op het terrein van Tata Steel werken. “Het zijn veelal partijen uit de regio IJmond die het onderhoud voor ons uitvoeren. We staan heel dicht tegen de leveranciers aan.” Op speciale bedrijfsdagen zijn ze geïnformeerd over onze plannen en het tijdspad. “Er gaat veel innovatie in de regio plaatsvinden. Lokale partijen kunnen daarvan meeprofiteren. We hebben aan hen gevraagd hoe we gezamenlijk kunnen optrekken bij alle uitdagingen die daaraan zijn verbonden, zoals de opbouw van kennis en capaciteit.” Een van de werkgroepen die is opgericht naar aanleiding van de dagen focust op twee vragen: “Hoe gaan we invulling geven aan de enorme behoefte aan personeel? En hoe krijgen we de kennis en kunde op het juiste niveau? Het zijn nieuwe technologieën, dus moet je mensen omscholen. Dat is voor onszelf een uitdaging, maar dat is voor onze leveranciers net zo goed een uitdaging. Zeker gezien de krapte op de arbeidsmarkt. Gezamenlijk optrekken is echt cruciaal. Als je aan dezelfde mensen trekt en in dezelfde vijver vist, heb je onderaan te streep een probleem. Daarom willen we samen optrekken om jonge vakmensen op te leiden en binnen te halen.” Dat gebeurt bijvoorbeeld al met kennismakingen voor scholieren met de 7 werelden van techniek. In de toekomst willen we ook gezamenlijke campagnes ontwikkelen om studenten naar de Tata Academy te krijgen en voor gedeelde traineeships bij Tata Steel en één of twee toeleveranciers.

Lees meer over de transitie van Tata Steel op: tatasteel.nl/groenstaal.